Ögurstund Reykjavíkurflugvallar Sigmundur Davíð Gunnlaugsson skrifar 13. maí 2022 22:00 Snemma á þessari öld sýndi ég kollega mínum á Ríkisútvarpinu, Gísla Marteini Baldurssyni, kort sem ég hafði gert af flugvallarsvæðinu í Reykjavík og skipulagsáformum þar í kring. Markmiðið var að útskýra að það væri greinilega búið að ákveða að þrengja að flugvellinum til að geta síðar sagt að það væri ekki lengur pláss fyrir hann. Stjórnkerfinu í Reykjavík hafði hlaupið svo kapp í kinn að búið var að skipuleggja byggingarsvæði á ríkislandi og innan flugvallargirðingar. Síðar fjallaði ég um þetta í Kastljóssþætti. Síðan þá hafa borgaryfirvöld unnið leynt og ljóst að þessu markmiði. Það er sama hvað kemur í ljós í millitíðinni, tannhjól kerfisins halda áfram að snúast. Svipað eins og varðandi áform um byggingu „nýs Landspítala” við Hringbraut. Það var sama hvað kom í ljós. Í því tilviki var svarið alltaf á þá leið að það væri búið að verja svo miklum tíma og peningum í að undirbúa mistökin að það yrði að klára þau. Ráðist var í endalausar úttektir á Reykjavíkurflugvelli og leit að öðrum flugvallarstæðum en á meðan var haldið áfram að grafa undan flugvellinum (bókstaflega). 2013 vildi borgin ráðast í enn eina athugunina á því hvort ekki mætti losna við flugvöllinn og leggjast yfir kortin enn á ný í leit að nýjum stað. Hið kvika Hvassahraun var nefnt í þessu samhengi. Ég taldi úttektina óþarfa enda búið að margskoða málið. En þetta átti að vera flugvallarrannsóknin til að enda allar flugvallarrannsóknir. Ég átti ekki aðkomu að málinu en þó var ég ítrekað beðinn um að undirrita það sem forsætisráðherra. Rökin voru þau að þá yrði flugvöllurinn varinn fyrir ágangi í áratug. Með þeim rökum féllst ég á að skoða samkomulagið. Eftir lesturinn varð ég forviða. Þar var gert ráð fyrir því að ein af þremur brautum flugvallarins, neyðarbrautin svo kallaða, myndi víkja svo enn yrði hægt að þrengja að vellinum. Auk þess átti aðstaða fyrir kennslu og einkaflug (litlar flugvélar) að víkja. Ég var ekki bara forviða heldur líka reiður og sagði að ekki kæmi til greina að undirrita samkomulagið. Fyrir vikið var lagt fram nýtt samkomulag þar sem fallist var á að þessi atriði yrðu tekin út og aðeins fjallað um að flugvöllurinn fengi að vera í friði á meðan aðrir staðir yrðu skoðaðir gegn því að ég undirritaði samkomulagið. Teljandi þetta allt hinn mesta óþarfa féllst ég þó á þessa niðurstöðu til að losna við áformin um að leggja af neyðarbrautina og þrengja að annarri starfsemi og verja flugvöllinn á meðan málið yrði skoðað eina ferðina enn. Samkomulagið var undirritað á blaðamannafundi í Hörpu þar sem ég var stuttur í spuna enda illa við að þurfa að samþykkja enn eina flugvallarskoðunina en þó feginn að með því yrði ásælni borgarstjórnarinnar stöðvuð í áratug. Seinna komst ég að því að eftir þessa opinberu undirritun hefðu innanríkisráðherrann og borgarstjórinn farið í bakherbergi og undirritað viðbótarsamkomulag með leynd. Þar höfðu atriðin sem ég lét taka út úr samkomulaginu verið sett inn í sérstakan leynisamning. Svona vinnur kerfið að því markmiði að losna við flugvöllinn með öllum tiltækum ráðum. Nokkrum árum seinna (áður en friðhelginni var lokið) fékk borgarstjórinn samgönguráðherra til að undirrita enn eitt flugvallarsamkomulagið. Í það skiptið voru engin leynisamkomulög í bakherbergjum. Bara afdráttarlaus vilji til að losna við flugvöllinn eins og borgarstjórinn lýsti eftir undirritunina og ítrekaði í kappræðum oddvita nú, kvöldið fyrir kjördag. Þetta samþykkti ríkisstjórnin ásamt samgöngusáttmála þar sem ríkisstjórnin tók að sér að henda 50 milljörðum í að hefja framkvæmdir við Borgarlínu. Og hver er ein helsta forsenda Borgarlínunnar? Jú, brotthvarf Reykjavíkurflugvallar. Ef það á að verja Reykjavíkurflugvöll verður það ekki gert öðruvísi en að „henda skrúflykli inn í gangverk kerfisins”. Aðeins einn flokkur, Miðflokkurinn, er tilbúinn til þess. Frambjóðandi Framsóknarflokksins (sem áður bauð fram undir nafninu Framsókn og flugvallarvinir) tók undir að flugvöllurinn færi. Þar með varð ljóst að kerfislæg aðför að Reykjavíkurflugvelli með fjármagni frá ríkisstjórninni héldi áfram með væntanlegum meirihluta Samfylkingar, Nýju Framsóknar og Vg (ásamt öðrum ef á þarf að halda). Borgarstjórnarkosningarnar nú munu því að öllum líkindum ráða úrslitum um framtíð Reykjavíkurflugvallar. Aðeins einn flokkur er tilbúinn til að grípa inn í til að verja samgöngumiðstöð Íslands alls. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðun: Kosningar 2022 Reykjavík Reykjavíkurflugvöllur Samgöngur Húsnæðismál Borgarstjórn Miðflokkurinn Sigmundur Davíð Gunnlaugsson Mest lesið Hörmulegur atburður í flugstöð Leifs Eiríkssonar Jón Pétursson Skoðun Púslið sem passar ekki Ingibjörg Isaksen Skoðun Ríkisstofnun forherðist við gagnrýni Björn Ólafsson Skoðun Kvótaverð, veiðigjald, fjárfesting og arðsemi í sjávarútvegi Ásgeir Daníelsson Skoðun Nei, það verður ekki að vera Ísrael, það er Ísrael Einar Ólafsson Skoðun Íslenski fáninn fyrir samstöðu ekki mismunun Ása Berglind Hjálmarsdóttir Skoðun Kemur þín háskólagráða úr kornflakes pakka? Davíð Már Sigurðsson Skoðun Þér er boðið með, kæri félagi Trausti Breiðfjörð Magnússon Skoðun Eru smáþjóðir stikkfríar? Snæbjörn Guðmundsson Skoðun Getur Seljaskóli núna orðið símalaus skóli, Jóhanna? Kristín Jónsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Það að þrá börn eða ekki Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Tímanna tákn? Hólmgeir Baldursson skrifar Skoðun Hörmulegur atburður í flugstöð Leifs Eiríkssonar Jón Pétursson skrifar Skoðun Kvótaverð, veiðigjald, fjárfesting og arðsemi í sjávarútvegi Ásgeir Daníelsson skrifar Skoðun Getur Seljaskóli núna orðið símalaus skóli, Jóhanna? Kristín Jónsdóttir skrifar Skoðun Gagnsæi og traust á raforkumarkaði Einar S Einarsson skrifar Skoðun Ef þetta er rétt – hvað er þá rangt? Anna Berg Samúelsdóttir skrifar Skoðun Hvað er þetta MG? Júlíana Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sjúkraþyrlu sem allra fyrst, kerfi sem veitir lífsbjörg Gunnar Svanur Einarsson skrifar Skoðun Ríkisstofnun forherðist við gagnrýni Björn Ólafsson skrifar Skoðun Bylting, bóla, bölvun - bull? Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Eru smáþjóðir stikkfríar? Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Ákall Valdimar Júlíusson skrifar Skoðun Á að leyfa eða halda áfram að banna? Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Íslenski fáninn fyrir samstöðu ekki mismunun Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Jafnlaunabarnið og baðvatnið Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Þér er boðið með, kæri félagi Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Púslið sem passar ekki Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Nei, það verður ekki að vera Ísrael, það er Ísrael Einar Ólafsson skrifar Skoðun Kemur þín háskólagráða úr kornflakes pakka? Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Hinn óseðjandi Eiríkur Ólafsson skrifar Skoðun Þéttari byggð: Hver nýtur ábatans — og hver borgar brúsann? Daði Freyr Ólafsson skrifar Skoðun Það ætti ekki vera í boði að útskifa fólk úr viðtalstímum hjá geðlæknum Atli Már Haraldsson Zebitz skrifar Skoðun Ef þið þurfið að segja upphátt að þið séuð ekki rasistar... Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Hugleiðingar og skoðanaskipti um rasisma og útlendingahatur Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun 56.000 krónur í vasa Kópavogsbúa Ásdís Kristjánsdóttir skrifar Skoðun NordAN: Vegið að norrænni forvarnarstefnu Siv Friðleifsdóttir skrifar Skoðun Af hverju byggjum við innan gróinna hverfa? Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Gigt, vinnumarkaðurinn, fjölgun hlutastarfa og viðeigandi aðlögun Hrönn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Er stríðsglæpamaður í rútunni? Ragnhildur Hólmgeirsdóttir, Hrönn Guðmundsdóttir skrifar Sjá meira
Snemma á þessari öld sýndi ég kollega mínum á Ríkisútvarpinu, Gísla Marteini Baldurssyni, kort sem ég hafði gert af flugvallarsvæðinu í Reykjavík og skipulagsáformum þar í kring. Markmiðið var að útskýra að það væri greinilega búið að ákveða að þrengja að flugvellinum til að geta síðar sagt að það væri ekki lengur pláss fyrir hann. Stjórnkerfinu í Reykjavík hafði hlaupið svo kapp í kinn að búið var að skipuleggja byggingarsvæði á ríkislandi og innan flugvallargirðingar. Síðar fjallaði ég um þetta í Kastljóssþætti. Síðan þá hafa borgaryfirvöld unnið leynt og ljóst að þessu markmiði. Það er sama hvað kemur í ljós í millitíðinni, tannhjól kerfisins halda áfram að snúast. Svipað eins og varðandi áform um byggingu „nýs Landspítala” við Hringbraut. Það var sama hvað kom í ljós. Í því tilviki var svarið alltaf á þá leið að það væri búið að verja svo miklum tíma og peningum í að undirbúa mistökin að það yrði að klára þau. Ráðist var í endalausar úttektir á Reykjavíkurflugvelli og leit að öðrum flugvallarstæðum en á meðan var haldið áfram að grafa undan flugvellinum (bókstaflega). 2013 vildi borgin ráðast í enn eina athugunina á því hvort ekki mætti losna við flugvöllinn og leggjast yfir kortin enn á ný í leit að nýjum stað. Hið kvika Hvassahraun var nefnt í þessu samhengi. Ég taldi úttektina óþarfa enda búið að margskoða málið. En þetta átti að vera flugvallarrannsóknin til að enda allar flugvallarrannsóknir. Ég átti ekki aðkomu að málinu en þó var ég ítrekað beðinn um að undirrita það sem forsætisráðherra. Rökin voru þau að þá yrði flugvöllurinn varinn fyrir ágangi í áratug. Með þeim rökum féllst ég á að skoða samkomulagið. Eftir lesturinn varð ég forviða. Þar var gert ráð fyrir því að ein af þremur brautum flugvallarins, neyðarbrautin svo kallaða, myndi víkja svo enn yrði hægt að þrengja að vellinum. Auk þess átti aðstaða fyrir kennslu og einkaflug (litlar flugvélar) að víkja. Ég var ekki bara forviða heldur líka reiður og sagði að ekki kæmi til greina að undirrita samkomulagið. Fyrir vikið var lagt fram nýtt samkomulag þar sem fallist var á að þessi atriði yrðu tekin út og aðeins fjallað um að flugvöllurinn fengi að vera í friði á meðan aðrir staðir yrðu skoðaðir gegn því að ég undirritaði samkomulagið. Teljandi þetta allt hinn mesta óþarfa féllst ég þó á þessa niðurstöðu til að losna við áformin um að leggja af neyðarbrautina og þrengja að annarri starfsemi og verja flugvöllinn á meðan málið yrði skoðað eina ferðina enn. Samkomulagið var undirritað á blaðamannafundi í Hörpu þar sem ég var stuttur í spuna enda illa við að þurfa að samþykkja enn eina flugvallarskoðunina en þó feginn að með því yrði ásælni borgarstjórnarinnar stöðvuð í áratug. Seinna komst ég að því að eftir þessa opinberu undirritun hefðu innanríkisráðherrann og borgarstjórinn farið í bakherbergi og undirritað viðbótarsamkomulag með leynd. Þar höfðu atriðin sem ég lét taka út úr samkomulaginu verið sett inn í sérstakan leynisamning. Svona vinnur kerfið að því markmiði að losna við flugvöllinn með öllum tiltækum ráðum. Nokkrum árum seinna (áður en friðhelginni var lokið) fékk borgarstjórinn samgönguráðherra til að undirrita enn eitt flugvallarsamkomulagið. Í það skiptið voru engin leynisamkomulög í bakherbergjum. Bara afdráttarlaus vilji til að losna við flugvöllinn eins og borgarstjórinn lýsti eftir undirritunina og ítrekaði í kappræðum oddvita nú, kvöldið fyrir kjördag. Þetta samþykkti ríkisstjórnin ásamt samgöngusáttmála þar sem ríkisstjórnin tók að sér að henda 50 milljörðum í að hefja framkvæmdir við Borgarlínu. Og hver er ein helsta forsenda Borgarlínunnar? Jú, brotthvarf Reykjavíkurflugvallar. Ef það á að verja Reykjavíkurflugvöll verður það ekki gert öðruvísi en að „henda skrúflykli inn í gangverk kerfisins”. Aðeins einn flokkur, Miðflokkurinn, er tilbúinn til þess. Frambjóðandi Framsóknarflokksins (sem áður bauð fram undir nafninu Framsókn og flugvallarvinir) tók undir að flugvöllurinn færi. Þar með varð ljóst að kerfislæg aðför að Reykjavíkurflugvelli með fjármagni frá ríkisstjórninni héldi áfram með væntanlegum meirihluta Samfylkingar, Nýju Framsóknar og Vg (ásamt öðrum ef á þarf að halda). Borgarstjórnarkosningarnar nú munu því að öllum líkindum ráða úrslitum um framtíð Reykjavíkurflugvallar. Aðeins einn flokkur er tilbúinn til að grípa inn í til að verja samgöngumiðstöð Íslands alls.
Skoðun Það ætti ekki vera í boði að útskifa fólk úr viðtalstímum hjá geðlæknum Atli Már Haraldsson Zebitz skrifar
Skoðun Gigt, vinnumarkaðurinn, fjölgun hlutastarfa og viðeigandi aðlögun Hrönn Stefánsdóttir skrifar