Um fjórðungur þeirra sem slasaðist alvarlega í umferðinni á síðasta ári var á rafhlaupahjóli, eða fjörutíu og níu af tvö hundruð og fjórum. Í Kompás var greint frá því að árlega fari allt að tuttugu manns í endurhæfingu á Grensás vegna mænu- eða heilaskaða eftir slysin.
Það eru alvarlegustu tilfellin en slysin eru mun fleiri. Hjalti Már Björnsson, yfirlæknir á bráðamóttöku, segir að yfir sumarmánuðina leiti tveir til þrír á bráðamóttökuna á hverjum degi eftir slys á rafhlaupahjóli. Ef einungis er horft á tímabilið frá júní til ágúst eru slysin því gróflega áætlað hátt í þrjú hundruð.
„Þegar fólk fellur á rafskútum er það oft á talsverðum hraða. Fellur oft fram fyrir sig og nær lítið að bera fyrir sig hendurnar þannig að það skellur oft beint á höfuðið og andlitið. Þá erum við að sjá heilaáverka en við erum líka að sjá ljóta skurði í andliti. Við erum að sjá mikið um tannáverka og annað sem getur haft varanlegar afleiðingar og valdið varanlegum lýtum hjá fólki,“ segir Hjalti.
Stór hluta slysanna tengist skemmtanalífinu og Hjalti ítrekar að fólk undir áhrifum eigi ekkert erindi á hjólin.
„Það er alls ekki sniðugt að vera ölvaður á rafhlaupahjóli. Ekki frekar en það er skynsamlegt að vera ölvaður að höndla vélsög, borvél eða klifra upp í stiga. Þannig ég mæli sérstaklega með því að ef fólk hefur áfengi eða aðra vímugjafa um hönd að fara varlega og fara ekki á rafhlaupahjólin.“
Ung börn á bráðamóttöku
Hann hefur þó einnig áhyggjur af hlutdeild barna í slysunum og mælir eindregið gegn því að börn og unglingar noti hjólin.
„Það er svolítið áberandi hér á Íslandi hvað það eru merkilega mörg börn og jafnvel ung börn sem eru að koma eftir rafhlaupahjólaslys og ég held að við þurfum aðeins að endurskoða það hversu ungum börnum er hleypt á þessi tæki. Það er miklu heilbrigðara fyrir þau að ferðast fyrir eigin vélarafli á reiðhjólum og því fylgir minni slysatíðni og ég skil ekki af hverju foreldrar eru að borga fjárhæðir til þess að auka slysalíkur barna sinna og láta þau hreyfa sig minna,“ segir Hjalti.

Þá sé fólk sé að keyra rafhlaupahjólin á allt of miklum hraða.
„Það virðist sem talsvert af þessum alvarlegri áverkum verði út af því að fólk hafi átt við hraðastillingar. Rafhlaupahjól eru ágætis ferðamáti og umhverfisvænn innan borga ef fólk notar þau skynsamlega. En að vera á þessum litlu dekkjum á jafnvel fimmtíu til sextíu kílómetra hraða er stórhættulegt og skapar að sjálfsögðu mikla hættu fyrir aðra ef það er til dæmis á hjólastígum á þessum hraða,“ segir Hjalti.

Hann segist hlynntari fræðslu um rafhlaupahjólin en takmörkunum á notkun þeirra.
„Ég held að við eigum að halda áfram að fræða fólk um að nota ekki þessi tæki undir áhrifum áfengis. Ég held að við ættum að hvetja börn til að nota annan samgöngumáta en við megum heldur ekki gleyma því hvað einkabíllinn er mikill skaðvaldur í borgum. Hvað við missum marga í bílslysum, hvað loftmengun veldur miklu tjóni. Þannig að við þurfum að tryggja það að fólk hafi val í samgöngumáta en alveg eins og við þurftum öll að læra umferðarreglurnar til að keyra bíla þurfum við að þjálfa okkur betur og fræða fólk um hvernig við notum þetta,“ segir Hjalti.