Titringur í hreppnum vegna lögheimilisflutninga

Ása Valdís Árnadóttir, Björn Kristinn Pálmarsson og Smári Bergmann Kolbeinsson eru fulltrúar meirihlutans í sveitarstjórn hreppsins. Í aðsendri grein á Vísi í morgun deila þau áhyggjum sínum af því að frístundahúsaeigendur í hreppnum séu í umræðum á samfélagsmiðlum hvattir til að skrá sig með „ótilgreint heimilisfang“ í sveitarfélaginu til að öðlast kosningarétt og geta þannig haft áhrif á komandi sveitarstjórnarkosningar án þess að búa raunverulega í sveitarfélaginu. Þá séu í dreifingu hagnýtar upplýsingar um hvernig eigi að framkvæma slíka skráningu.

Í Grímsnes- og Grafningshreppi eru nær 3.400 frístundahús og rúmlega 690 skráðir íbúar að sögn fulltrúanna. Samkvæmt gögnum Hagstofunnar voru íbúar í sveitarfélaginu 575 þann 1. janúar síðastliðinn og hefur íbúum nær undantekningalaust fjölgað á milli ára undanfarinn áratug.

Grafi undan grundvallarhlutverkinu

Bæjarfulltrúarnir segast skilja að eigendur frístundahúsa vilji hafa rödd í umræðunni en þó sé mikilvægt að muna að skipulag er verkfæri til að tryggja jafnvægi milli hagsmuna þeirra sem búa í sveitarfélaginu og þeirra sem eigi þar sumarhús.

„Ef kerfi lögheimilisskráningar er notað til að breyta því jafnvægi, þá er verið að grafa undan grundvallarhlutverki sveitarfélagsins, að tryggja réttláta, stöðuga og faglega stjórnsýslu. Skipulag er ekki aðeins teikningar eða reglur, það er rammi sem tryggir jafnræði og traust milli íbúa, frístundahúsaeigenda og stjórnvalda.“

Lára V. Júlíusdóttir hæstaréttarlögmaður segir frá því í aðsendri grein í Morgunblaðinu í dag að sveitarfélagið hafi í viðleitni sinni til að koma í veg fyrir lögheimilisflutninga sumarbústaðaeigenda sent Þjóðskrá erindi í desember og óskað eftir því að lögheimilisskráningar allra með ótilgreint heimilisfang í hreppnum á grundvelli búsetu í frístundahúsi yrðu felldar niður. Þessu hafnaði Þjóðskrá í janúar síðastliðnum og hið sama gerði dómsmálaráðuneytið í úrskurði í haust. Sveitarfélag geti ekki átt aðild að beiðni um breytingu á lögheimilisskráningu íbúa þess.

Lára segir í grein sinni að afstaða sveitarstjórnar til frístundahúsaeigenda sé ekki ný af nálinni. Öll samskipti beri þessa merki en frístundahúsaeigendur hafi meðal annars skoðanir á gjaldtöku í sund, skólaakstri og afsláttarkjörum eldri borgara af fasteignagjöldum.

Snúist ekki um völd heldur miklu dýpri hluti

Bæjarfulltrúarnir þrír taka sérstaklega fram að þeir gefi ekki kost á sér í komandi kosningum. Umræðan snúist því ekki um pólitískan ávinning eða að halda í völd heldur eitthvað miklu dýpra; virðingu fyrir leikreglunum, trausti til kerfisins og ábyrgð gagnvart samfélaginu öllu.

„Við berum öll ábyrgð á því að tryggja að ákvarðanir séu teknar á málefnalegum grunni en ekki með skipulögðum aðgerðum á samfélagsmiðlum sem geta breytt forsendum kosninga. Lýðræðið byggir á þátttöku þeirra sem búa allan ársins hring í samfélaginu, lifa með því og bera ábyrgð á því.“