Ofbeldi gegn mótmælendum örvæntingarfull tilraun til að halda völdum Hallgerður Kolbrún E. Jónsdóttir skrifar 28. janúar 2023 18:31 Mótmælin vegna dauða Möhsu Amini hafa verið hörð og staðið yfir í á fimmta mánuð. Mótmælendur hafa verið beittir mikilli hörku. Getty/Chris McGrath Fjórir hafa verið teknir af lífi fyrir að taka þátt í mótmælum í Íran. Mótmælin eru meðal þeirra verstu sem brotist hafa út síðan klerkaveldið var stofnað fyrir rúmum fjörutíu árum. Framkvæmdastjóri Íslandsdeildar Amnesty segir augljóst að írönsk stjórnvöld hræðist afleiðingar mótmælanna. Áratugir eru síðan ástandið var svona eldfimt í Persaflóaríkinu og mótmælendur hafa kallað eftir því að klerkaveldið verði afnumið, en það var stofnað eftir íslömsku byltinguna árið 1979. Mótmælin hófust í haust eftir að hin tuttugu og tveggj ára gamla Mahsa Amini lést í haldi lögreglu. hún var handtekin fyrir að hafa ekki slæðu, skylduklæðnað íranskra kvenna, nógu þétt bundna á höfðinu. Lögreglumenn eru sakaðir um að hafa myrt hana. Margar íranskar konur hafa síðan tekið niður slæðuna í mótmælaskini, Möhsu til stuðnings, þrátt fyrir hættuna sem því fylgir. Sleppa slæðunni til að sýna föllnum virðingu Konur sem norska fréttastofan TV2 ræddi við í byrjun mánaðar í Tehran, höfuðborg Íran, vildu hvorki sýna andlit sitt né láta nafns síns getið. Margar þeirra, sem hafa lagt slæðuna á hilluna, segja tíma þvingaðs slæðuburðar liðinn. „Ein ástæða þess [að ég ber ekki slæðu] er að allir menn ættu að fá að vera frjálsir. Önnur ástæða er að sýna hinum föllnu virðingu,“ sagði ein kvennanna sem TV2 ræddi við 3. janúar síðastliðinn. Mótmælin hafa nú staðið yfir í á fimmta mánuð og virðist ekki ætla að linna. Mannréttindasamtök hafa lýst yfir miklum áhyggjum vegna framgöngu lögreglu. „Hún hefur notað skotvopn af stuttu færi, misbeitt táragasi, barið fólk með lögreglukylfum harkalega. Hundruðir manna, barna og kvenna hafa særst og tugir látist í mótmælum,“ segir Anna Lúðvíksdóttir, framkvæmdastjóri Íslandsdeildar Amnesty International. Anna segir aðstæður handtekinna mótmælenda hræðilegar.Aðsend Örvæntingarfull tilraun til að halda í völdin Hinn tvítugi Mohammad Mehdi Karami landsliðsmaður í karate og fertugi leikfimiþjálfarinn Sayyed Mohammad Hosseini voru fyrstir til vera teknir af lífi fyrir þátttöku í mótmælunum eftir fljótafgreidd réttarhöld. Síðan hafa hinir tuttugu og tveggja ára gömlu Mohsen Shekari og Majidreza Rahnavard verið aflífaðir. Allir voru þeir sakfelldir fyrir að heyja stríð gegn Guði. „The hands of foreigners were obvious (behind the protests). What America did and various European countries did (was obvious),“ sagði Ayatollah Ali Khamenei, æðsti leiðtogi Íran, í ávarpi á dögunum. Sama hvort mótmælin séu vestrænum ríkjum að kenna eða ekki hafa þau, vegna mannréttindabrota stjórnvalda, lagt viðskiptaþvinganir á írönsk stjórnvöld, enn meiri en þegar voru á, og því mikil togstreita milli Írans og vestrænna ríkja. Spjótum hefur til að mynda verið beint að Írönum með tengsl til Evrópu. Ali Reza Akbari, sem eitt sinn var meðal hæst settu embættismannanna í varnarmálaráðuneyti Íran, var handtekinn en hann á rætur að rekja til Bretlands. Tveimur vikum eftir handtökuna var hann tekinn af lífi, grunaður um njósnir og landráð. Anna segir augljóst að írönsk stjórnvöld hræðist mótmælendur. „Þessi örvæntingarfulla tilraun yfirvalda í Íran að halda í valdið og völdin sín. Þau beita dauðarefsingunni og hafa dæmt fólk til dauða á grundvelli falskra ákæra. Þetta er ótti sem þau eru að reyna að skapa meðal almennings með það að augnamiði að fólk hætti að þora að mótmæla og láta í sér heyra.“ Íran Mannréttindi Mest lesið Alvarlegt slys á starfsmönnum á Íslandsmeistarmóti í rallycross Innlent Lést við tökur á Emily in Paris Erlent Níu sviptir leyfi meðan á annað hundrað kvartana hafa borist Innlent Ferðamaður neitaði að borga reikninginn og lét öllum illum látum Innlent Stungumanni í Bankastrætismálinu aftur stungið í steininn Innlent Eigandi Sante segir málið gjörunnið: „Frelsið sigrar alltaf að lokum” Innlent „Forsetinn var aldrei óviðeigandi við neinn“ Erlent Leiðist „linnulaust væl” Íslendinga yfir réttu málfari Innlent Farþegar látnir sofa á gólfinu á hóteli í Keflavík Innlent „Beint frá býli dagurinn“ býður landsmönnum í heimsókn Innlent Fleiri fréttir Lést við tökur á Emily in Paris „Forsetinn var aldrei óviðeigandi við neinn“ Fjöldi látinn eftir rútuslys í New York Gerðu húsleit á heimili fyrrverandi þjóðaröryggisráðgjafa Trump Staðfesta hungursneyð á Gasa Thunberg og félagar borin út úr norska seðlabankanum Hótar Hamas með helvíti og gjöreyðingu Gasa-borgar Rússar vilja koma að því að tryggja öryggi Úkraínu Erik Menendez fær ekki reynslulausn Fella niður 64 milljarða sekt Trump Samþykktu ný hagstæðari kjördæmi í Texas Vara við hörmungum verði gert áhlaup á Gasaborg Stefna á fjöldaframleiðslu á eigin stýriflaugum Losun Kína dregst saman vegna uppgangs í sólarorku Líkamlegar refsingar hamla þroska og hafa áhættu í för með sér Handtekinn á Ítalíu vegna Nord Stream sprenginganna Rússar halda árásum áfram Ætla að stoppa farandfólk með svartri málningu Mega neita þeim aðgengi sem bera keffiyeh Hefur áhyggjur af gervigreind sem virðist sjálfsmeðvituð Engir hermenn í Úkraínu og enginn fundur með Pútín Kalla tugi þúsunda til herþjónustu Öflugasti sjónaukinn fann áður óþekkt tungl í sólkerfinu „Stríðin“ sex, stundum sjö, sem Trump segist hafa stöðvað Kirkjan í Kiruna komin á áfangastað Frambjóðandi sem ræddi um morð á hundi farinn í hundana Nýtt flaggskip Rússa á sjó eftir tuttugu og fimm ár í slipp Hondúras og Úganda samþykkja að taka við hælisleitendum Segist vilja komast til himna Ísraelar taki ekki annað í mál en lausn allra gísla Sjá meira
Áratugir eru síðan ástandið var svona eldfimt í Persaflóaríkinu og mótmælendur hafa kallað eftir því að klerkaveldið verði afnumið, en það var stofnað eftir íslömsku byltinguna árið 1979. Mótmælin hófust í haust eftir að hin tuttugu og tveggj ára gamla Mahsa Amini lést í haldi lögreglu. hún var handtekin fyrir að hafa ekki slæðu, skylduklæðnað íranskra kvenna, nógu þétt bundna á höfðinu. Lögreglumenn eru sakaðir um að hafa myrt hana. Margar íranskar konur hafa síðan tekið niður slæðuna í mótmælaskini, Möhsu til stuðnings, þrátt fyrir hættuna sem því fylgir. Sleppa slæðunni til að sýna föllnum virðingu Konur sem norska fréttastofan TV2 ræddi við í byrjun mánaðar í Tehran, höfuðborg Íran, vildu hvorki sýna andlit sitt né láta nafns síns getið. Margar þeirra, sem hafa lagt slæðuna á hilluna, segja tíma þvingaðs slæðuburðar liðinn. „Ein ástæða þess [að ég ber ekki slæðu] er að allir menn ættu að fá að vera frjálsir. Önnur ástæða er að sýna hinum föllnu virðingu,“ sagði ein kvennanna sem TV2 ræddi við 3. janúar síðastliðinn. Mótmælin hafa nú staðið yfir í á fimmta mánuð og virðist ekki ætla að linna. Mannréttindasamtök hafa lýst yfir miklum áhyggjum vegna framgöngu lögreglu. „Hún hefur notað skotvopn af stuttu færi, misbeitt táragasi, barið fólk með lögreglukylfum harkalega. Hundruðir manna, barna og kvenna hafa særst og tugir látist í mótmælum,“ segir Anna Lúðvíksdóttir, framkvæmdastjóri Íslandsdeildar Amnesty International. Anna segir aðstæður handtekinna mótmælenda hræðilegar.Aðsend Örvæntingarfull tilraun til að halda í völdin Hinn tvítugi Mohammad Mehdi Karami landsliðsmaður í karate og fertugi leikfimiþjálfarinn Sayyed Mohammad Hosseini voru fyrstir til vera teknir af lífi fyrir þátttöku í mótmælunum eftir fljótafgreidd réttarhöld. Síðan hafa hinir tuttugu og tveggja ára gömlu Mohsen Shekari og Majidreza Rahnavard verið aflífaðir. Allir voru þeir sakfelldir fyrir að heyja stríð gegn Guði. „The hands of foreigners were obvious (behind the protests). What America did and various European countries did (was obvious),“ sagði Ayatollah Ali Khamenei, æðsti leiðtogi Íran, í ávarpi á dögunum. Sama hvort mótmælin séu vestrænum ríkjum að kenna eða ekki hafa þau, vegna mannréttindabrota stjórnvalda, lagt viðskiptaþvinganir á írönsk stjórnvöld, enn meiri en þegar voru á, og því mikil togstreita milli Írans og vestrænna ríkja. Spjótum hefur til að mynda verið beint að Írönum með tengsl til Evrópu. Ali Reza Akbari, sem eitt sinn var meðal hæst settu embættismannanna í varnarmálaráðuneyti Íran, var handtekinn en hann á rætur að rekja til Bretlands. Tveimur vikum eftir handtökuna var hann tekinn af lífi, grunaður um njósnir og landráð. Anna segir augljóst að írönsk stjórnvöld hræðist mótmælendur. „Þessi örvæntingarfulla tilraun yfirvalda í Íran að halda í valdið og völdin sín. Þau beita dauðarefsingunni og hafa dæmt fólk til dauða á grundvelli falskra ákæra. Þetta er ótti sem þau eru að reyna að skapa meðal almennings með það að augnamiði að fólk hætti að þora að mótmæla og láta í sér heyra.“
Íran Mannréttindi Mest lesið Alvarlegt slys á starfsmönnum á Íslandsmeistarmóti í rallycross Innlent Lést við tökur á Emily in Paris Erlent Níu sviptir leyfi meðan á annað hundrað kvartana hafa borist Innlent Ferðamaður neitaði að borga reikninginn og lét öllum illum látum Innlent Stungumanni í Bankastrætismálinu aftur stungið í steininn Innlent Eigandi Sante segir málið gjörunnið: „Frelsið sigrar alltaf að lokum” Innlent „Forsetinn var aldrei óviðeigandi við neinn“ Erlent Leiðist „linnulaust væl” Íslendinga yfir réttu málfari Innlent Farþegar látnir sofa á gólfinu á hóteli í Keflavík Innlent „Beint frá býli dagurinn“ býður landsmönnum í heimsókn Innlent Fleiri fréttir Lést við tökur á Emily in Paris „Forsetinn var aldrei óviðeigandi við neinn“ Fjöldi látinn eftir rútuslys í New York Gerðu húsleit á heimili fyrrverandi þjóðaröryggisráðgjafa Trump Staðfesta hungursneyð á Gasa Thunberg og félagar borin út úr norska seðlabankanum Hótar Hamas með helvíti og gjöreyðingu Gasa-borgar Rússar vilja koma að því að tryggja öryggi Úkraínu Erik Menendez fær ekki reynslulausn Fella niður 64 milljarða sekt Trump Samþykktu ný hagstæðari kjördæmi í Texas Vara við hörmungum verði gert áhlaup á Gasaborg Stefna á fjöldaframleiðslu á eigin stýriflaugum Losun Kína dregst saman vegna uppgangs í sólarorku Líkamlegar refsingar hamla þroska og hafa áhættu í för með sér Handtekinn á Ítalíu vegna Nord Stream sprenginganna Rússar halda árásum áfram Ætla að stoppa farandfólk með svartri málningu Mega neita þeim aðgengi sem bera keffiyeh Hefur áhyggjur af gervigreind sem virðist sjálfsmeðvituð Engir hermenn í Úkraínu og enginn fundur með Pútín Kalla tugi þúsunda til herþjónustu Öflugasti sjónaukinn fann áður óþekkt tungl í sólkerfinu „Stríðin“ sex, stundum sjö, sem Trump segist hafa stöðvað Kirkjan í Kiruna komin á áfangastað Frambjóðandi sem ræddi um morð á hundi farinn í hundana Nýtt flaggskip Rússa á sjó eftir tuttugu og fimm ár í slipp Hondúras og Úganda samþykkja að taka við hælisleitendum Segist vilja komast til himna Ísraelar taki ekki annað í mál en lausn allra gísla Sjá meira