Þjóðaríkon Egill Helgason skrifar 9. janúar 2006 22:05 Á Englandi hafa yfirvöld menningarmála sett upp sérstakan vef til að velja það sem er kallað þjóðaríkon. Þarna eru tilnefnd fyrirbæri eins og Lísa í Undralandi, tebolli, portrett Holbeins af Hinriki VIII, Spitfire-flugvélin, Stonehenge, Routemaster-strætóinn, bikarkeppnin í fótbolta og kvæðið Jerúsalem eftir Blake. Til að gæta að pólitískum rétttrúnaði er haft með skipið S.S. Windrush sem fyrstu innflytjendurnir frá Vestur-Indíum komu á til Englands eftir stríðið. Englendingar eru afskaplega sjálfhverf þjóð - sífellt að rita bækur og greinar um hvernig þeir séu nú eiginlega sjálfir. Margt af því er fullt af bölsýni; til dæmis þeirri trú sem er ekki alveg út í hött að Englendingar hafi breyst úr kurteisri þjóð, háttprúðri og hófstilltri, yfir í samansafn gráðugra og tilfinningasamra rudda á fáum áratugum. Íkon sem ekki eru nefnd í könnuninni eru fótboltabullan og Díana prinsessa, tvö tákn um hnignun Englands. Einhvern tímann hefði enski lögregluþjónninn, bobbyinn, kannski verið með í svona könnun, en löggan á Englandi hefur löngu misst ljómann. --- --- --- Oft vekur líka kátínu þegar Englendingar eru að skilgreina sjálfa sig. Þannig er John Major ennþá núið því um nasir þegar hann var að mæra þjóð sína og sagði að England væri volgur bjór og gamlar piparjónkur að hjóla á kirkjubasara. Major vildi á þeim tíma hverfa aftur til upprunans, Back to Basics var slagorð sem hann reyndi að nota en uppskar ekki nema almennan hlátur. --- --- --- Íslendingar eru líka eyþjóð sem er sífellt að pæla í sjálfri sér. Hver eru okkar þjóðaríkon? Grettir sterki, hákarl, glíma, álfar, lóan? Ætli við myndum ekki reyna að telja túristum trú um það. En þetta virkar ekkert voða sannfærandi. Kannski frekar upphækkaðir jeppar, hlægilega vel gallaður laxveiðimaður, drukkinn unglingur, Bónusgrísinn, Davíð Oddsson, vinnuskúr uppi á fjalli? --- --- --- Í annarri könnun sem ég sá var verið að velja ljótustu byggingar á Bretlandi. Þarna er margur nútímahryllingurinn og greinilegt að almenningur mun aldrei sætta sig við hermdarverk módernista í borgum á árunum eftir stríð. En þetta er forvitnilegt. Maður spyr hvaða byggingar yrðu fyrir valinu ef svona könnun færi fram á Íslandi? Smáralind? Strætóskýlið á Lækjartorgi? Bílastæðahúsið á Hverfisgötu? Kringlan? Hamraborg? Það er örugglega af nógu að taka. Einhverjar uppástungur? Brotasilfur Silfur Egils Skoðanir Mest lesið Friðrik Ómar bauð upp á sveppi – og Villi hefði elskað það! Gagnrýni Dreymir um að finna fólkið sem gaf hana frá sér Lífið Kossaflens á klúbbnum Lífið „Finnst við oft gleyma þeim sem geta ekki tjáð sig“ Lífið Saman á rauða dreglinum Bíó og sjónvarp Sárþjáður Eyfi sendur með sjúkrabíl og skellt í aðgerð Lífið Stjörnulífið: „Mesta milf Íslands“ Lífið „Guð skapaði þig og hann gerir ekki mistök“ Lífið „Ég hef tapað vinum á því að eiga peninga“ Lífið Herra stal hund Sunnevu og mætti með hann í Bannað að hlæja Lífið Fleiri fréttir Friðrik Ómar bauð upp á sveppi – og Villi hefði elskað það! Freðinn faðir, fáránlegir fasistar og fyrsta flokks bíó Veisla fyrir augu og eyru Ekki er allt gull sem glóir Þeir fátæku borga brúsann Auður í Bæjarbíói: Frá slaufun í standandi fagnaðarlæti Alvöru bíó en hægt brenna Eldarnir Er Lína Langsokkur woke? Kórtónleikar: Heilög naumhyggja eða heilalaust suð Barnaefni fyrir fullorðna Balta bregst bogalistin Þú heyrðir rétt: klassík getur verið skemmtileg Sjá meira
Á Englandi hafa yfirvöld menningarmála sett upp sérstakan vef til að velja það sem er kallað þjóðaríkon. Þarna eru tilnefnd fyrirbæri eins og Lísa í Undralandi, tebolli, portrett Holbeins af Hinriki VIII, Spitfire-flugvélin, Stonehenge, Routemaster-strætóinn, bikarkeppnin í fótbolta og kvæðið Jerúsalem eftir Blake. Til að gæta að pólitískum rétttrúnaði er haft með skipið S.S. Windrush sem fyrstu innflytjendurnir frá Vestur-Indíum komu á til Englands eftir stríðið. Englendingar eru afskaplega sjálfhverf þjóð - sífellt að rita bækur og greinar um hvernig þeir séu nú eiginlega sjálfir. Margt af því er fullt af bölsýni; til dæmis þeirri trú sem er ekki alveg út í hött að Englendingar hafi breyst úr kurteisri þjóð, háttprúðri og hófstilltri, yfir í samansafn gráðugra og tilfinningasamra rudda á fáum áratugum. Íkon sem ekki eru nefnd í könnuninni eru fótboltabullan og Díana prinsessa, tvö tákn um hnignun Englands. Einhvern tímann hefði enski lögregluþjónninn, bobbyinn, kannski verið með í svona könnun, en löggan á Englandi hefur löngu misst ljómann. --- --- --- Oft vekur líka kátínu þegar Englendingar eru að skilgreina sjálfa sig. Þannig er John Major ennþá núið því um nasir þegar hann var að mæra þjóð sína og sagði að England væri volgur bjór og gamlar piparjónkur að hjóla á kirkjubasara. Major vildi á þeim tíma hverfa aftur til upprunans, Back to Basics var slagorð sem hann reyndi að nota en uppskar ekki nema almennan hlátur. --- --- --- Íslendingar eru líka eyþjóð sem er sífellt að pæla í sjálfri sér. Hver eru okkar þjóðaríkon? Grettir sterki, hákarl, glíma, álfar, lóan? Ætli við myndum ekki reyna að telja túristum trú um það. En þetta virkar ekkert voða sannfærandi. Kannski frekar upphækkaðir jeppar, hlægilega vel gallaður laxveiðimaður, drukkinn unglingur, Bónusgrísinn, Davíð Oddsson, vinnuskúr uppi á fjalli? --- --- --- Í annarri könnun sem ég sá var verið að velja ljótustu byggingar á Bretlandi. Þarna er margur nútímahryllingurinn og greinilegt að almenningur mun aldrei sætta sig við hermdarverk módernista í borgum á árunum eftir stríð. En þetta er forvitnilegt. Maður spyr hvaða byggingar yrðu fyrir valinu ef svona könnun færi fram á Íslandi? Smáralind? Strætóskýlið á Lækjartorgi? Bílastæðahúsið á Hverfisgötu? Kringlan? Hamraborg? Það er örugglega af nógu að taka. Einhverjar uppástungur?
Brotasilfur Silfur Egils Skoðanir Mest lesið Friðrik Ómar bauð upp á sveppi – og Villi hefði elskað það! Gagnrýni Dreymir um að finna fólkið sem gaf hana frá sér Lífið Kossaflens á klúbbnum Lífið „Finnst við oft gleyma þeim sem geta ekki tjáð sig“ Lífið Saman á rauða dreglinum Bíó og sjónvarp Sárþjáður Eyfi sendur með sjúkrabíl og skellt í aðgerð Lífið Stjörnulífið: „Mesta milf Íslands“ Lífið „Guð skapaði þig og hann gerir ekki mistök“ Lífið „Ég hef tapað vinum á því að eiga peninga“ Lífið Herra stal hund Sunnevu og mætti með hann í Bannað að hlæja Lífið Fleiri fréttir Friðrik Ómar bauð upp á sveppi – og Villi hefði elskað það! Freðinn faðir, fáránlegir fasistar og fyrsta flokks bíó Veisla fyrir augu og eyru Ekki er allt gull sem glóir Þeir fátæku borga brúsann Auður í Bæjarbíói: Frá slaufun í standandi fagnaðarlæti Alvöru bíó en hægt brenna Eldarnir Er Lína Langsokkur woke? Kórtónleikar: Heilög naumhyggja eða heilalaust suð Barnaefni fyrir fullorðna Balta bregst bogalistin Þú heyrðir rétt: klassík getur verið skemmtileg Sjá meira