„Mér finnst þetta bara klaufaskapur“ Oddur Ævar Gunnarsson skrifar 5. nóvember 2025 19:30 Kári Stefánsson er sáttur við dóminn og erfir málið ekki við Helgu Þórisdóttur forstjóra Persónuverndar. Vísir/Vilhelm Kári Stefánsson fyrrverandi forstjóri Íslenskrar erfðagreiningar segist telja dóm Hæstaréttar gegn Íslenskri erfðagreiningu hafa verið sjálfsagðan. Hann segist ekki erfa málið við Helgu Þórisdóttur forstjóra Persónuverndar, það sé nú augljóst að málið hafi verið mistök. Þetta kom fram í Reykjavík síðdegis í dag þar sem rætt var við Kára um dóminn sem féll í dag. Hæstiréttur ógilti ákvörðun Persónuverndar frá 23. nóvember 2021 um meint brot Íslenskrar erfðagreiningar og Landspítala við söfnun og vistun blóðsýna í upphafi heimsfaraldurs Covid-19. Hæstiréttur sneri þar með við dómi Landsréttar og lagði til grundvallar að á tímabilinu 3 til 7. apríl 2020 hafi meðferð og varðveisla blóðsýna hjá ÍE alfarið verið í þágu Landspítalans. Kölluð til af sóttvarnalækni „Það eina sem gerist er að það berst farsótt til Íslands sem í upphafi lítur út eins og fyrsti kaflinn í sögunni um endalok mannkyns,“ segir Kári um dóminn. Hann rifjar upp að 180 sjúklingar hafi látist á einum sama deginum á sama sjúkrahúsinu á Norður-Ítalíu. „Og við förum að vinna fyrir sóttvarnalækni, að hans beiðni. Við greindum sýni úr mjög stórum hundraðshluta þeirra sem voru greindir, við raðgreindum veiruna úr öllum sem sýktust. Við hjálpuðum við að greina allskonar gögn og tókum þátt í að undirbúa allskonar aðgerðir, allt gert fyrir Sóttvarnalækni í samvinnu við Landlækni og þegar ég horfi til baka þá finnst mér þetta allt saman hafa verið gert í fallegri samvinnu, sem var mjög gaman að.“ Hann segir Íslenska erfðagreiningu og sóttvarnalækni þannig hafa verið teymi sem unnið hafi nótt sem nýtan dag. Íslensk erfðagreining hafi ósköp einfaldlega verið að hjálpa til við að hemja útbreiðslu á veirunni, hjálpa til við að sýna hvað sé um að vera. „Að beiðni sóttvarnalæknis og samkvæmt sóttvarnalögum hefur hann ekki bara heimild til þess, honum ber skylda til þess.“ Fullt af góðu fólki í Persónuvernd Þið viljið meina að aðkoma fyrirtækisins hafi verið byggð á neyðarrétti? „Nei, engum sérstökum neyðarrétti. Við vorum bara að vinna fyrir sóttvarnalækni, hann bað okkur um að vinna þessa vinnu og hann hefur heimild til þess að kveða menn til starfa þegar svona stendur á. Öll þessi vinna sem við unnum var gerð í þeim tilgangi að hjálpa til við sóttvarnir.“ Þegar unnið er með nýjan sjúkdóm, nýja farsótt, sé alltaf verið að komast að einhverju nýju. Kári segir Persónuvernd hafa orðið á í messunni. „Því þó við séum að finna eitthvað nýtt sem gerist í sjúkdómnum þá gerir það ekki okkar vinnu að vísindarannsókn sem eigi að lúta öllum þeim reglum sem ná yfir vísindarannsókn sem er gerð í þeim einum tilgangi að stunda vísindi. Við vorum bara að aðstoða.“ Þannig þetta var hluti af sóttvarnaraðgerðinni? „Þetta var hluti af sóttvarnaraðgerðinni. En Kristófer, þú getur líka spurt: Hvert var markmiðið með því að ákvarða að við höfum brotið lög? Hvað náðist við að gera það? Var markmiðið að hrekja einkafyrirtæki frá því að hjálpa hinu opinbera þegar neyðarástand myndast?“ Er það þinn grunur að svo hafi verið? Nei nei. Mér finnst þetta bara klaufaskapur. Það er fullt af mjög góðu fólki niðrí Persónuvernd. Afskaplega góðu fólki en þetta fólk niðrí Persónuvernd er nákvæmlega eins og fólk í flestum öðrum stofnunum í þessu samfélagi, þeim getur orðið á mistök og þetta voru klárlega mistök.“ Erfir ekkert við Helgu Rifjað er upp í Reykjavík síðdegis að Helga Þórisdóttir forstjóri Persónuverndar og fyrrverandi forsetaframbjóðandi hafi gagnrýnt Katrínu Jakobsdóttur í forsetakosningunum vegna máls Íslenskrar erfðagreiningar og hvernig hún hefði talað um Persónuvernd. „Ef ég man rétt þá var hún nú ekki bara að henda skít í Katrínu, ef ég man rétt þá henti hún nú töluverðum skít í mig. Ég sé enga ástæðu til að erfa það við Helgu og ég er handviss að það sem hún sagði um Katrínu var sagt í hita kosningabaráttu. En það er alveg ljóst að þau ljósyrði gerðu ekki mikið fyrir hennar kosningabaráttu,“ segir Kári. Hafið þið eitthvað rætt saman eftir að þetta mál kom upp? „Nei, ég hef ekkert á móti Helgu, hún er skýr, afskaplega glæsilegur einstaklingur sem er gaman að tala við en ég hef ekki haft tækifæri til þess síðan þetta mál kom upp.“ Reykjavík síðdegis Íslensk erfðagreining Íslensk erfðagreining gegn Persónuvernd Persónuvernd Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Mest lesið Sagði hvern sem er hafa getað fyllt BMW-inn af kókaíni Innlent Var að horfa á þátt í farsímanum á meðan hann ók Innlent Bjóða Rússum flotastöð við Rauðahafið Erlent Segir Pokrovsk geta orðið stökkpall lengra inn í Úkraínu Erlent Borgaði sig fyrir kirkjuna að breyta um merki Innlent Þota til Egilsstaða í kvöld til að flytja veðurteppta Innlent Trump sagður hafa sett Maduro afarkosti Erlent Leitar bróður sem hún hefur aldrei hitt Innlent „Pavarotti á ís“ vekur reiði ekkju stórsöngvarans Erlent Tónhöfundar spyrja út í notkun gervigreindar Innlent Fleiri fréttir Leggja til breytingar um hærri útgjöld og meiri skatttekjur Sagði hvern sem er hafa getað fyllt BMW-inn af kókaíni Var að horfa á þátt í farsímanum á meðan hann ók Tónhöfundar spyrja út í notkun gervigreindar Borgaði sig fyrir kirkjuna að breyta um merki Þota til Egilsstaða í kvöld til að flytja veðurteppta Tíu prósent leikskólastarfsmanna hafi ekki meðalhæfni í íslensku Ræningjarnir hefðu aldrei sloppið á Íslandi Ókyrrð í lægri flughæðum raskar innanlandsfluginu Leitar bróður sem hún hefur aldrei hitt Dorrit, leit að bróður og pakkaflóð Miðflokkurinn áfram á flugi Myndskeið þingmannsins féll í grýttan jarðveg hjá kennurum Viðrar hugmynd um að gera fullveldisdaginn að rauðum degi Þorgerður Katrín opnaði nýtt sendiráð í Madríd Hefðbundin fullveldisdagskrá forseta eftir óvenjulegar aðstæður í fyrra Bræður dæmdir fyrir að ráðast á Börk tuttugu árum eftir árásina á A. Hansen Krafa um íslenskukunnáttu á spítalanum eigi að tryggja öryggi sjúklinga Óvíst hvort framboð anni eftirspurn Setja fyrirvara við vistun barna í brottfararstöð Hæstiréttur byrjaður á Instagram Upplifun gesta við Skógafoss verði margfalt betri Orkuskiptin gangi mun hægar en vonast var til Íslendingur gekk berserksgang í Horsens Betra að skipta út gömlum seríum og ofhlaða ekki fjöltengin Tvö og hálft ár í fangelsi fyrir hraðbankaþjófnað og Hamraborgarmálið Vilja bæta tónleikaaðstöðu í borginni Maðurinn sem fannst látinn var um fertugt Kveður Sjálfstæðisflokkinn og hyggur á framboð fyrir Miðflokkinn Kalla eftir hugmyndum fyrir 1100 ára afmæli Alþingis Sjá meira
Þetta kom fram í Reykjavík síðdegis í dag þar sem rætt var við Kára um dóminn sem féll í dag. Hæstiréttur ógilti ákvörðun Persónuverndar frá 23. nóvember 2021 um meint brot Íslenskrar erfðagreiningar og Landspítala við söfnun og vistun blóðsýna í upphafi heimsfaraldurs Covid-19. Hæstiréttur sneri þar með við dómi Landsréttar og lagði til grundvallar að á tímabilinu 3 til 7. apríl 2020 hafi meðferð og varðveisla blóðsýna hjá ÍE alfarið verið í þágu Landspítalans. Kölluð til af sóttvarnalækni „Það eina sem gerist er að það berst farsótt til Íslands sem í upphafi lítur út eins og fyrsti kaflinn í sögunni um endalok mannkyns,“ segir Kári um dóminn. Hann rifjar upp að 180 sjúklingar hafi látist á einum sama deginum á sama sjúkrahúsinu á Norður-Ítalíu. „Og við förum að vinna fyrir sóttvarnalækni, að hans beiðni. Við greindum sýni úr mjög stórum hundraðshluta þeirra sem voru greindir, við raðgreindum veiruna úr öllum sem sýktust. Við hjálpuðum við að greina allskonar gögn og tókum þátt í að undirbúa allskonar aðgerðir, allt gert fyrir Sóttvarnalækni í samvinnu við Landlækni og þegar ég horfi til baka þá finnst mér þetta allt saman hafa verið gert í fallegri samvinnu, sem var mjög gaman að.“ Hann segir Íslenska erfðagreiningu og sóttvarnalækni þannig hafa verið teymi sem unnið hafi nótt sem nýtan dag. Íslensk erfðagreining hafi ósköp einfaldlega verið að hjálpa til við að hemja útbreiðslu á veirunni, hjálpa til við að sýna hvað sé um að vera. „Að beiðni sóttvarnalæknis og samkvæmt sóttvarnalögum hefur hann ekki bara heimild til þess, honum ber skylda til þess.“ Fullt af góðu fólki í Persónuvernd Þið viljið meina að aðkoma fyrirtækisins hafi verið byggð á neyðarrétti? „Nei, engum sérstökum neyðarrétti. Við vorum bara að vinna fyrir sóttvarnalækni, hann bað okkur um að vinna þessa vinnu og hann hefur heimild til þess að kveða menn til starfa þegar svona stendur á. Öll þessi vinna sem við unnum var gerð í þeim tilgangi að hjálpa til við sóttvarnir.“ Þegar unnið er með nýjan sjúkdóm, nýja farsótt, sé alltaf verið að komast að einhverju nýju. Kári segir Persónuvernd hafa orðið á í messunni. „Því þó við séum að finna eitthvað nýtt sem gerist í sjúkdómnum þá gerir það ekki okkar vinnu að vísindarannsókn sem eigi að lúta öllum þeim reglum sem ná yfir vísindarannsókn sem er gerð í þeim einum tilgangi að stunda vísindi. Við vorum bara að aðstoða.“ Þannig þetta var hluti af sóttvarnaraðgerðinni? „Þetta var hluti af sóttvarnaraðgerðinni. En Kristófer, þú getur líka spurt: Hvert var markmiðið með því að ákvarða að við höfum brotið lög? Hvað náðist við að gera það? Var markmiðið að hrekja einkafyrirtæki frá því að hjálpa hinu opinbera þegar neyðarástand myndast?“ Er það þinn grunur að svo hafi verið? Nei nei. Mér finnst þetta bara klaufaskapur. Það er fullt af mjög góðu fólki niðrí Persónuvernd. Afskaplega góðu fólki en þetta fólk niðrí Persónuvernd er nákvæmlega eins og fólk í flestum öðrum stofnunum í þessu samfélagi, þeim getur orðið á mistök og þetta voru klárlega mistök.“ Erfir ekkert við Helgu Rifjað er upp í Reykjavík síðdegis að Helga Þórisdóttir forstjóri Persónuverndar og fyrrverandi forsetaframbjóðandi hafi gagnrýnt Katrínu Jakobsdóttur í forsetakosningunum vegna máls Íslenskrar erfðagreiningar og hvernig hún hefði talað um Persónuvernd. „Ef ég man rétt þá var hún nú ekki bara að henda skít í Katrínu, ef ég man rétt þá henti hún nú töluverðum skít í mig. Ég sé enga ástæðu til að erfa það við Helgu og ég er handviss að það sem hún sagði um Katrínu var sagt í hita kosningabaráttu. En það er alveg ljóst að þau ljósyrði gerðu ekki mikið fyrir hennar kosningabaráttu,“ segir Kári. Hafið þið eitthvað rætt saman eftir að þetta mál kom upp? „Nei, ég hef ekkert á móti Helgu, hún er skýr, afskaplega glæsilegur einstaklingur sem er gaman að tala við en ég hef ekki haft tækifæri til þess síðan þetta mál kom upp.“
Reykjavík síðdegis Íslensk erfðagreining Íslensk erfðagreining gegn Persónuvernd Persónuvernd Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Mest lesið Sagði hvern sem er hafa getað fyllt BMW-inn af kókaíni Innlent Var að horfa á þátt í farsímanum á meðan hann ók Innlent Bjóða Rússum flotastöð við Rauðahafið Erlent Segir Pokrovsk geta orðið stökkpall lengra inn í Úkraínu Erlent Borgaði sig fyrir kirkjuna að breyta um merki Innlent Þota til Egilsstaða í kvöld til að flytja veðurteppta Innlent Trump sagður hafa sett Maduro afarkosti Erlent Leitar bróður sem hún hefur aldrei hitt Innlent „Pavarotti á ís“ vekur reiði ekkju stórsöngvarans Erlent Tónhöfundar spyrja út í notkun gervigreindar Innlent Fleiri fréttir Leggja til breytingar um hærri útgjöld og meiri skatttekjur Sagði hvern sem er hafa getað fyllt BMW-inn af kókaíni Var að horfa á þátt í farsímanum á meðan hann ók Tónhöfundar spyrja út í notkun gervigreindar Borgaði sig fyrir kirkjuna að breyta um merki Þota til Egilsstaða í kvöld til að flytja veðurteppta Tíu prósent leikskólastarfsmanna hafi ekki meðalhæfni í íslensku Ræningjarnir hefðu aldrei sloppið á Íslandi Ókyrrð í lægri flughæðum raskar innanlandsfluginu Leitar bróður sem hún hefur aldrei hitt Dorrit, leit að bróður og pakkaflóð Miðflokkurinn áfram á flugi Myndskeið þingmannsins féll í grýttan jarðveg hjá kennurum Viðrar hugmynd um að gera fullveldisdaginn að rauðum degi Þorgerður Katrín opnaði nýtt sendiráð í Madríd Hefðbundin fullveldisdagskrá forseta eftir óvenjulegar aðstæður í fyrra Bræður dæmdir fyrir að ráðast á Börk tuttugu árum eftir árásina á A. Hansen Krafa um íslenskukunnáttu á spítalanum eigi að tryggja öryggi sjúklinga Óvíst hvort framboð anni eftirspurn Setja fyrirvara við vistun barna í brottfararstöð Hæstiréttur byrjaður á Instagram Upplifun gesta við Skógafoss verði margfalt betri Orkuskiptin gangi mun hægar en vonast var til Íslendingur gekk berserksgang í Horsens Betra að skipta út gömlum seríum og ofhlaða ekki fjöltengin Tvö og hálft ár í fangelsi fyrir hraðbankaþjófnað og Hamraborgarmálið Vilja bæta tónleikaaðstöðu í borginni Maðurinn sem fannst látinn var um fertugt Kveður Sjálfstæðisflokkinn og hyggur á framboð fyrir Miðflokkinn Kalla eftir hugmyndum fyrir 1100 ára afmæli Alþingis Sjá meira