Uppgjörs er þörf 23. janúar 2010 06:00 Undir lok desember skýrði Ólafur Þór Hauksson, sérstakur saksóknari, frá því að á fyrstu mánuðum þessa árs myndi skýrast hver yrði niðurstaðan í fyrstu málunum af þeim um fimmtíu sem hann hefur til rannsóknar. Nú er rétt rúmt ár frá því að komið var á fót embætti sérstaks saksóknara til að rannsaka mögulega saknæma þætti tengda bankahruninu hér. Marga er heldur tekið að lengja eftir því að sjá afrakstur þeirrar vinnu sem sett hefur verið af stað. Þá þykir jafnvel skjóta skökku við að á meðan innbrots- og töskuþjófar og fíkniefnasmyglarar eru umsvifalaust hnepptir í gæsluvarðahald í misumfangsmiklum málum, þá virðist engum hafa dottið í hug að koma einum eða tveimur fyrrum stórlöxum íslensks fjármálalífs bak við lás og slá meðan farið er í gegnum þeirra mál. Eða er fullvíst að þeir fái ekki skaðað rannsókn mála sem að þeim snúa? Þegar ákæruvaldið er búið að leggja fram ákærur í málum mótmælenda sem fóru offari við Alþingishúsið og slösuðu þingverði og lögreglumenn, en um leið liggur ekki einu sinni fyrir hvort grundvöllur er fyrir ákærum í milljarðaviðskiptum fjárglæframanna við sjálfa sig, þá hljóta að vakna spurningar um hvort í lagi sé með forgangsröðun hjá þeim sem gæta eiga laga og réttar. Mögulega þarf að efla rannsókn efnahagsbrota. Getur verið að í lagi þyki að almenningshlutafélag, Landsbankinn, kaupi skuldabréf af stærsta eiganda sínum, sem á móti notar eignarhaldsfélag sitt um eignina í bankanum til þess að lána öðrum félögum í eigin eigu fleiri hundruð milljónir? Fram hefur komið að óverulegar eignir sé að finna í þrotabúi Samsonar, eignarhaldsfélagi Björgólfsfeðga hvurs stærsta eign var í bankanum. Helst að vonir hafi staðið til að verðmæti kynnu að vera í afleiðusamningum um gjaldeyri. Kröfur á búið námu hins vegar 111 milljörðum króna. Þar af voru 24 vegna skuldabréfaútgáfu félagsins. Í grein sem Guðrún Jónsdóttir, sviðsstjóri hjá Fjármálaeftirlitinu, skrifaði í Fréttablaðið fyrir viku kemur fram að mál tengd peningamarkaðssjóðum bankanna hafi „undið upp á sig" í nokkrum tilvikum og séu sum enn til rannsóknar. Auðvitað er samt ekki hægt að gefa sér að í öllum tilvikum sé um glæpamennsku að ræða þó svo að peningar hafi tapast. Mikilvægt er hins vegar að það fari að liggja fyrir niðurstaða í þeim málum sem hafa verið til rannsóknar og að ákærur komi fram þar sem tilefni er til. Uppgjörs er þörf. Þá er skýrslu rannsóknarnefndar Alþingis ekki síður beðið með eftirvæntingu, enda frekar að þar verði hægt að fara yfir aðdraganda og ástæður ákvarðana og leggja mat á undirliggjandi ástæður, án þess að það sé í samhengi við höfðun opinbers máls. Líkast til eru hendur sérstaks saksóknara að nokkru bundnar þegar kemur að umfjöllun um mál sem ekki verður ákært í. Pottur gæti verið brotinn, þótt grundvöllur fyrir ákæru sé lítill. Í öllu falli er óvíst að margir séu tilbúnir að leggjast á árar við uppbyggingarstarf ef ekki stendur annað til en að taka upp þráðinn þar sem frá var horfið fyrir hrun, með sömu persónum í aðalhlutverkum. Á það jafnt við um viðskiptalífið sem vettvang stjórnmálanna. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Óli Kr. Ármannsson Rannsóknarskýrsla Alþingis Mest lesið Áform um að eyðileggja Ísland! Jóna Imsland Skoðun Samstarf er lykill að framtíðinni Magnús Þór Jónsson Skoðun Kjarnorkuákvæði? Dagur B. Eggertsson Skoðun Í skugga virkjana, þegar náttúran fær ekki að tala: Hvammsvirkjun lamin í gegn með góðu og illu Gunnar Þór Jónsson,Svanborg R. Jónsdóttir Skoðun Mega blaðamenn ljúga? Páll Steingrímsson Skoðun Á hvaða vegferð er ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur gagnvart sjávarútvegssveitarfélögunum? Anton Guðmundsson Skoðun Fjármálalæsi í fríinu – fjárfesting sem endist lengur en sólbrúnkan! Íris Björk Hreinsdóttir Skoðun Hvað hefur áunnist á 140 dögum? Heiða Björg Hilmisdóttir,Dóra Björt Guðjónsdóttir,Sanna Magdalena Mörtudóttir,Helga Þórðardóttir,Líf Magneudóttir Skoðun Rölt að botninum Smári McCarthy Skoðun Ákall um nægjusemi í heimi neyslubrjálæðis Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir Skoðun
Undir lok desember skýrði Ólafur Þór Hauksson, sérstakur saksóknari, frá því að á fyrstu mánuðum þessa árs myndi skýrast hver yrði niðurstaðan í fyrstu málunum af þeim um fimmtíu sem hann hefur til rannsóknar. Nú er rétt rúmt ár frá því að komið var á fót embætti sérstaks saksóknara til að rannsaka mögulega saknæma þætti tengda bankahruninu hér. Marga er heldur tekið að lengja eftir því að sjá afrakstur þeirrar vinnu sem sett hefur verið af stað. Þá þykir jafnvel skjóta skökku við að á meðan innbrots- og töskuþjófar og fíkniefnasmyglarar eru umsvifalaust hnepptir í gæsluvarðahald í misumfangsmiklum málum, þá virðist engum hafa dottið í hug að koma einum eða tveimur fyrrum stórlöxum íslensks fjármálalífs bak við lás og slá meðan farið er í gegnum þeirra mál. Eða er fullvíst að þeir fái ekki skaðað rannsókn mála sem að þeim snúa? Þegar ákæruvaldið er búið að leggja fram ákærur í málum mótmælenda sem fóru offari við Alþingishúsið og slösuðu þingverði og lögreglumenn, en um leið liggur ekki einu sinni fyrir hvort grundvöllur er fyrir ákærum í milljarðaviðskiptum fjárglæframanna við sjálfa sig, þá hljóta að vakna spurningar um hvort í lagi sé með forgangsröðun hjá þeim sem gæta eiga laga og réttar. Mögulega þarf að efla rannsókn efnahagsbrota. Getur verið að í lagi þyki að almenningshlutafélag, Landsbankinn, kaupi skuldabréf af stærsta eiganda sínum, sem á móti notar eignarhaldsfélag sitt um eignina í bankanum til þess að lána öðrum félögum í eigin eigu fleiri hundruð milljónir? Fram hefur komið að óverulegar eignir sé að finna í þrotabúi Samsonar, eignarhaldsfélagi Björgólfsfeðga hvurs stærsta eign var í bankanum. Helst að vonir hafi staðið til að verðmæti kynnu að vera í afleiðusamningum um gjaldeyri. Kröfur á búið námu hins vegar 111 milljörðum króna. Þar af voru 24 vegna skuldabréfaútgáfu félagsins. Í grein sem Guðrún Jónsdóttir, sviðsstjóri hjá Fjármálaeftirlitinu, skrifaði í Fréttablaðið fyrir viku kemur fram að mál tengd peningamarkaðssjóðum bankanna hafi „undið upp á sig" í nokkrum tilvikum og séu sum enn til rannsóknar. Auðvitað er samt ekki hægt að gefa sér að í öllum tilvikum sé um glæpamennsku að ræða þó svo að peningar hafi tapast. Mikilvægt er hins vegar að það fari að liggja fyrir niðurstaða í þeim málum sem hafa verið til rannsóknar og að ákærur komi fram þar sem tilefni er til. Uppgjörs er þörf. Þá er skýrslu rannsóknarnefndar Alþingis ekki síður beðið með eftirvæntingu, enda frekar að þar verði hægt að fara yfir aðdraganda og ástæður ákvarðana og leggja mat á undirliggjandi ástæður, án þess að það sé í samhengi við höfðun opinbers máls. Líkast til eru hendur sérstaks saksóknara að nokkru bundnar þegar kemur að umfjöllun um mál sem ekki verður ákært í. Pottur gæti verið brotinn, þótt grundvöllur fyrir ákæru sé lítill. Í öllu falli er óvíst að margir séu tilbúnir að leggjast á árar við uppbyggingarstarf ef ekki stendur annað til en að taka upp þráðinn þar sem frá var horfið fyrir hrun, með sömu persónum í aðalhlutverkum. Á það jafnt við um viðskiptalífið sem vettvang stjórnmálanna.
Í skugga virkjana, þegar náttúran fær ekki að tala: Hvammsvirkjun lamin í gegn með góðu og illu Gunnar Þór Jónsson,Svanborg R. Jónsdóttir Skoðun
Á hvaða vegferð er ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur gagnvart sjávarútvegssveitarfélögunum? Anton Guðmundsson Skoðun
Hvað hefur áunnist á 140 dögum? Heiða Björg Hilmisdóttir,Dóra Björt Guðjónsdóttir,Sanna Magdalena Mörtudóttir,Helga Þórðardóttir,Líf Magneudóttir Skoðun
Í skugga virkjana, þegar náttúran fær ekki að tala: Hvammsvirkjun lamin í gegn með góðu og illu Gunnar Þór Jónsson,Svanborg R. Jónsdóttir Skoðun
Á hvaða vegferð er ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur gagnvart sjávarútvegssveitarfélögunum? Anton Guðmundsson Skoðun
Hvað hefur áunnist á 140 dögum? Heiða Björg Hilmisdóttir,Dóra Björt Guðjónsdóttir,Sanna Magdalena Mörtudóttir,Helga Þórðardóttir,Líf Magneudóttir Skoðun