Eldri borgarar sæta afarkostum Hrefna Lind Ásgeirsdóttir skrifar 4. ágúst 2019 20:01 Í síðustu viku voru foreldrar mínir full tilhlökkunar að flytja inn í nýju íbúðina sína. Í dag eru þau brotin og húsnæðislaus. Forsaga málsins er sú að þau festu sér kaup á íbúð í Árskógum sem Félag eldri borgara (FEB) lét byggja fyrir félagsmenn sína. Degi eftir loka afhendingardag samkvæmt þinglýstum kaupsamningi, boðaði félagið þau á fund. Þar var þeim tilkynnt að ekki yrði að afhendingu íbúðarinnar nema þau skrifuðu undir einhliða viðauka við kaupsamning þess efnis að verð íbúðarinnar hækkaði um rúmar 6 milljónir króna og fengju þá lyklana afhenta samdægurs eða féllu frá kaupunum. Lyklum haldið í gíslingu Eftir að upphaflegri afhendingardagsetningu í júní var frestað fram í miðjan júlí var ljóst að allt þyrfti að ganga upp til að foreldrar mínir enduðu ekki á götunni. Þau voru búin að selja sína íbúð með afhendingu 1. ágúst að ráðleggingum fasteignasalans sem sá bæði um sölu á þeirra íbúð og Árskóga. Eftir ítrekaðar tilraunir til að fá svör um afhendingu fengu þau loks boð á fund, degi eftir að þau áttu að fá íbúðina afhenta í síðasta lagi samkvæmt kaupsamningi. Þegar fasteignasalinn var spurður hvort að lyklarnir yrðu afhentir sagði hún að svo yrði með ákveðnum skilyrðum án þess þó að vilja að tilgreina hver þau skilyrði væru. Á þessum tímapunkti virðist fasteignasalinn hafa vitað hvernig í pottinn var búið án þess að upplýsa neitt um stöðuna og ganga foreldrar mínir því grunlaus inn á fundinn og töldu ekki tilefni til að hafa með sér lögfræðing og fengu ekki tækifæri til að undirbúa sig fyrir það sem koma skildi. Á fundinum skýrði Gísli Jafetsson, framkvæmdastjóri FEB, frá því að kostnaður við byggingarframkvæmd Árskóga væri rúmlega 400 milljónum króna hærri en upphaflega var áætlað. Í bréfi sem þeim var afhent á fundinum var ástæða hækkunarinnar sögð vera tafir á afhendingu lóðar frá Reykjavíkurborg, vandamál við lagningu röra og önnur ófyrirséð atriði. Það varð hins vegar ljóst á fundinum að mistök höfðu verið gerð við útreikning á fjármagnskostnaði og vísitölutengingu og væri það stærsti þátturinn í því sem útaf stæði. FEB sæi því enga aðra leið en að velta þessum umframkostnaði, rúmlega 400 milljónum, yfir á kaupendur þessara 68 fasteigna. Það var ekki fyrr en að Gísli og ráðgjafi á vegum FEB voru spurðir að því hver lagalegi réttur foreldra minna væri að þeir viðurkenndu að rétturinn væri þeirra. Þeir gætu hins vegar ekki afhent lyklana nema að þau skrifuðu undir viðaukann. Samningurinn yrði þá sendur verktakanum MótX sem myndi leysa lyklana úr gíslingu samdægurs. Það má taka það fram að samningurinn um kaup á íbúðinni er alfarið á milli foreldra minna og Félags eldri borgara. Það er því afar skrítinn gjörningur að MótX og FEB séu í kúgunarsamkomulagi um að afhenta ekki lyklana nema að fólk hafi skrifað undir þennan viðauka. Þarna eru menn í mjög vafasömum gjörningi. Ég og bræður mínir ráðlögðum foreldrum okkar að bíða með að skrifa undir samninginn enda rétturinn algjörlega þeirra. Þau eru með þinglýstan kaupsamning um kaup á eigninni og hafa staðið við allar sínar skuldbindingar samkvæmt honum, meira að segja greitt af henni fasteignagjöld. Þau eiga ekki að þurfa að borga sex milljónir í viðbót til þess að fá lykla að íbúðinni sinni afhenta sem er réttilega þeirra. Framúrkeyrslu einhliða varpað yfir á kaupendur Ég skil það vel að brúa þurfi þetta 400 milljón króna gat. Hins vegar eru aðilar þeirra samninga sem þar eru undir FEB, Landsbankinn sem fjármagnar framkvæmdina og MótX sem framkvæmir verkið. Þessir aðilar þurfa að koma að borðinu með einhvern samningsvilja í stað þess að framúrkeyrslunni sé einhliða varpað yfir á einstaka kaupendur sem í þessu tilviki eru eldri borgarar sem ekki allir hafa djúpa vasa eða tök á því að taka á sig auknar skuldbindingar. Það hafa engin gögn eða útreikningar verið lagðir fram til þess að varpa ljósi á hvernig þessi 400 milljón króna aukakostnaður er til kominn og hvort að sú upphæð dugi til að bjarga félaginu frá gjaldþroti. Hvað gerist ef sumir kaupandana samþykkja hækkun kaupverðsins en aðrir ekki? Mun félagið samt sem áður fara í þrot? Má þá líta á þennan gjörning sem frjáls framlög íbúa til að minnka skaða gjaldþrotsins fyrir Landsbankann og verktakann MótX? Það hafa heldur engin gögn verið lögð fram hvaða forsendur FEB gaf sér við útreikning á verði íbúðanna og hvernig þær forsendur breyttust á örfáum mánuðum frá undirritun kaupsamninga og ekki síst hvenær mönnum var það ljóst.Óljós loforð Landsbankans um aðstoð við fjármögnun í bréfinu sem foreldrum mínum var afhent á áðurnefndum fundi kemur fram að fasteignasalan Torg og Landsbankinn muni vinna með félaginu og félagsmönnum að fjármögnun til að mæta þessari hækkun kaupverðsins. Það liggja þó engin gögn fyrir um þessa fjármögnun á sex milljónum sem greiða skal við afsal nema þessi óljósu loforð. Hvernig lán verður þeim boðið, á hvaða kjörum og verður það með skilyrðum sem þau geta mætt? Hvernig er hægt að ætlast til þess að fólk skrifi undir þessar auknu skuldbindingar án þess að þau gögn liggi fyrir? Annað sem kemur fram í bréfinu er að FEB muni hefja viðræður við aðra hagsmunaaðila í verkefninu til að lækka kostnaðinn og verði ábatanum skilað aftur til kaupenda. Það kemur hvergi fram með hvaða leiðum þeir ætla að reyna að ná niður þeim kostnaði og hver tímalína þeirra gjörninga verður. Ég spyr mig, hver verður samstarfsvilji hagsmunaaðila í málinu, Landsbankans og MótX, ef allir hafa samþykkt kröfurnar? Trúa menn því virkilega að þessir aðilar muni að góðvild sinni gefa kaupendum eitthvað eftir? Foreldrar mínir voru að kaupa sér griðarstað til að eyða elliárum sínum. Í stað þess að vera að koma sér fyrir í nýju íbúðinni sinni sofa þau á dýnu í herbergi barnabarna sinna og búslóðin þeirra í geymslu. Foreldrar mínir eru heiðarlegt fólk, hafa alla tíð staðið sína plikt í lifinu og vilja engum illt. Er til of mikið ætlast að aðrir sem koma að þessu máli komi fram af heiðarleika og standi við sína samninga? Það vill enginn standa í málaferlum eða leiðindum á sínum efri árum.Höfundur er hugbúnaðarsérfræðingur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Félagsmál Mest lesið Samskipti: Lykillinn að vellíðan og árangri í vinnuumhverfi Ásta Guðrún Guðbrandsdóttir Skoðun Íslendingar eru dónalegir, óhófsamir, þjófóttir villimenn Sif Sigmarsdóttir Fastir pennar Háskólasamfélag á tímamótum - Silja Bára sem næsti rektor HÍ Berglind Rós Magnúsdóttir Skoðun Hver reif kjaft við hvern? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson Skoðun Sagnaarfur Biblíunnar – Davíð og Golíat, hugrekki og berskjöldun Dr. Sigurvin Lárus Jónsson Skoðun Magnús Karl er hæfastur rektorsframbjóðenda Ástráður Eysteinsson Skoðun Betri starfsaðstæður og skilvirkari háskóli Silja Bára Ómarsdóttir Skoðun Alþjóðlegt samstarf er forsenda öruggra landamæra Jón Pétur Jónsson,Íris Björg Kristjánsdóttir Skoðun Hegða sér eins og ofdekraðir unglingar Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Kjósum opnara grunnnám Toby Erik Wikström Skoðun Skoðun Skoðun Samskipti: Lykillinn að vellíðan og árangri í vinnuumhverfi Ásta Guðrún Guðbrandsdóttir skrifar Skoðun Ríkisábyrgð á 1.490 milljarða króna? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Sagnaarfur Biblíunnar – Davíð og Golíat, hugrekki og berskjöldun Dr. Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Hver reif kjaft við hvern? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Alþjóðlegt samstarf er forsenda öruggra landamæra Jón Pétur Jónsson,Íris Björg Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Háskólasamfélag á tímamótum - Silja Bára sem næsti rektor HÍ Berglind Rós Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kjósum opnara grunnnám Toby Erik Wikström skrifar Skoðun Magnús Karl er hæfastur rektorsframbjóðenda Ástráður Eysteinsson skrifar Skoðun Betri starfsaðstæður og skilvirkari háskóli Silja Bára Ómarsdóttir skrifar Skoðun Hvers vegna styð ég Magnús Karl í kjöri til rektors Háskóla Íslands? Ingileif Jónsdóttir skrifar Skoðun Allt fyrir samansúrrað pólitískt og peningalegt vald? Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Vopnakaup íslenska ráðamanna Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Samstaðan er óstöðvandi afl Helga Þórey Júlíudóttir skrifar Skoðun Kolbrún Þ. Pálsdóttir – rétti leiðtoginn fyrir Háskóla Íslands Hafliði Ásgeirsson,Eyjólfur Brynjar Eyjólfsson,Þorbjörg St. Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Hegða sér eins og ofdekraðir unglingar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Af hverju ættu nemendur að kjósa Magnús Karl sem rektor HÍ? Eygló Sóley Hróðmarsdóttir Löve,Daníel Thor Myer skrifar Skoðun Við mótmælum nýbyggingum í Neðra Breiðholtinu Jökull Þór Sveinsson,Hlynur Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Er „sam-búð“ búsetuform 21. aldar og lausn við háum byggingakostnaði? Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Tryggjum framtíð endurnýjanlegrar orku á Íslandi Íris Lind Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Reynsla, framtíðarsýn og kjarkur Silju Báru Anna Helga Jónsdóttir,Sigurður Örn Stefánsson skrifar Skoðun Gunnar Smári hvað er hann? Birgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Um Ingibjörgu Gunnarsdóttur – ferill að rektorskjöri Rúnar Unnþórsson,Þórhallur Ingi Halldórsson skrifar Skoðun Ísland er leiðandi ljós og hvatning til fjölmiðla Hrönn Egilsdóttir skrifar Skoðun Forvarnir á ferð Erlingur Sigvaldason skrifar Skoðun Vertu meðbyr mannúðar Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Fegurð sem breytir skólum Einar Mikael Sverrisson skrifar Skoðun Það læra börnin sem fyrir þeim er haft Sigurður Örn Hilmarsson skrifar Skoðun Björn Þorsteinsson as Rector - A visionary leader uniting disciplines and driving innovation Marianne Elisabeth Klinke skrifar Skoðun Verður Frelsið fullveldinu að bráð? Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Til rektorsframbjóðenda: Hvað gerir nýr rektor HÍ við Endurmenntun? Ólafur Stephensen skrifar Sjá meira
Í síðustu viku voru foreldrar mínir full tilhlökkunar að flytja inn í nýju íbúðina sína. Í dag eru þau brotin og húsnæðislaus. Forsaga málsins er sú að þau festu sér kaup á íbúð í Árskógum sem Félag eldri borgara (FEB) lét byggja fyrir félagsmenn sína. Degi eftir loka afhendingardag samkvæmt þinglýstum kaupsamningi, boðaði félagið þau á fund. Þar var þeim tilkynnt að ekki yrði að afhendingu íbúðarinnar nema þau skrifuðu undir einhliða viðauka við kaupsamning þess efnis að verð íbúðarinnar hækkaði um rúmar 6 milljónir króna og fengju þá lyklana afhenta samdægurs eða féllu frá kaupunum. Lyklum haldið í gíslingu Eftir að upphaflegri afhendingardagsetningu í júní var frestað fram í miðjan júlí var ljóst að allt þyrfti að ganga upp til að foreldrar mínir enduðu ekki á götunni. Þau voru búin að selja sína íbúð með afhendingu 1. ágúst að ráðleggingum fasteignasalans sem sá bæði um sölu á þeirra íbúð og Árskóga. Eftir ítrekaðar tilraunir til að fá svör um afhendingu fengu þau loks boð á fund, degi eftir að þau áttu að fá íbúðina afhenta í síðasta lagi samkvæmt kaupsamningi. Þegar fasteignasalinn var spurður hvort að lyklarnir yrðu afhentir sagði hún að svo yrði með ákveðnum skilyrðum án þess þó að vilja að tilgreina hver þau skilyrði væru. Á þessum tímapunkti virðist fasteignasalinn hafa vitað hvernig í pottinn var búið án þess að upplýsa neitt um stöðuna og ganga foreldrar mínir því grunlaus inn á fundinn og töldu ekki tilefni til að hafa með sér lögfræðing og fengu ekki tækifæri til að undirbúa sig fyrir það sem koma skildi. Á fundinum skýrði Gísli Jafetsson, framkvæmdastjóri FEB, frá því að kostnaður við byggingarframkvæmd Árskóga væri rúmlega 400 milljónum króna hærri en upphaflega var áætlað. Í bréfi sem þeim var afhent á fundinum var ástæða hækkunarinnar sögð vera tafir á afhendingu lóðar frá Reykjavíkurborg, vandamál við lagningu röra og önnur ófyrirséð atriði. Það varð hins vegar ljóst á fundinum að mistök höfðu verið gerð við útreikning á fjármagnskostnaði og vísitölutengingu og væri það stærsti þátturinn í því sem útaf stæði. FEB sæi því enga aðra leið en að velta þessum umframkostnaði, rúmlega 400 milljónum, yfir á kaupendur þessara 68 fasteigna. Það var ekki fyrr en að Gísli og ráðgjafi á vegum FEB voru spurðir að því hver lagalegi réttur foreldra minna væri að þeir viðurkenndu að rétturinn væri þeirra. Þeir gætu hins vegar ekki afhent lyklana nema að þau skrifuðu undir viðaukann. Samningurinn yrði þá sendur verktakanum MótX sem myndi leysa lyklana úr gíslingu samdægurs. Það má taka það fram að samningurinn um kaup á íbúðinni er alfarið á milli foreldra minna og Félags eldri borgara. Það er því afar skrítinn gjörningur að MótX og FEB séu í kúgunarsamkomulagi um að afhenta ekki lyklana nema að fólk hafi skrifað undir þennan viðauka. Þarna eru menn í mjög vafasömum gjörningi. Ég og bræður mínir ráðlögðum foreldrum okkar að bíða með að skrifa undir samninginn enda rétturinn algjörlega þeirra. Þau eru með þinglýstan kaupsamning um kaup á eigninni og hafa staðið við allar sínar skuldbindingar samkvæmt honum, meira að segja greitt af henni fasteignagjöld. Þau eiga ekki að þurfa að borga sex milljónir í viðbót til þess að fá lykla að íbúðinni sinni afhenta sem er réttilega þeirra. Framúrkeyrslu einhliða varpað yfir á kaupendur Ég skil það vel að brúa þurfi þetta 400 milljón króna gat. Hins vegar eru aðilar þeirra samninga sem þar eru undir FEB, Landsbankinn sem fjármagnar framkvæmdina og MótX sem framkvæmir verkið. Þessir aðilar þurfa að koma að borðinu með einhvern samningsvilja í stað þess að framúrkeyrslunni sé einhliða varpað yfir á einstaka kaupendur sem í þessu tilviki eru eldri borgarar sem ekki allir hafa djúpa vasa eða tök á því að taka á sig auknar skuldbindingar. Það hafa engin gögn eða útreikningar verið lagðir fram til þess að varpa ljósi á hvernig þessi 400 milljón króna aukakostnaður er til kominn og hvort að sú upphæð dugi til að bjarga félaginu frá gjaldþroti. Hvað gerist ef sumir kaupandana samþykkja hækkun kaupverðsins en aðrir ekki? Mun félagið samt sem áður fara í þrot? Má þá líta á þennan gjörning sem frjáls framlög íbúa til að minnka skaða gjaldþrotsins fyrir Landsbankann og verktakann MótX? Það hafa heldur engin gögn verið lögð fram hvaða forsendur FEB gaf sér við útreikning á verði íbúðanna og hvernig þær forsendur breyttust á örfáum mánuðum frá undirritun kaupsamninga og ekki síst hvenær mönnum var það ljóst.Óljós loforð Landsbankans um aðstoð við fjármögnun í bréfinu sem foreldrum mínum var afhent á áðurnefndum fundi kemur fram að fasteignasalan Torg og Landsbankinn muni vinna með félaginu og félagsmönnum að fjármögnun til að mæta þessari hækkun kaupverðsins. Það liggja þó engin gögn fyrir um þessa fjármögnun á sex milljónum sem greiða skal við afsal nema þessi óljósu loforð. Hvernig lán verður þeim boðið, á hvaða kjörum og verður það með skilyrðum sem þau geta mætt? Hvernig er hægt að ætlast til þess að fólk skrifi undir þessar auknu skuldbindingar án þess að þau gögn liggi fyrir? Annað sem kemur fram í bréfinu er að FEB muni hefja viðræður við aðra hagsmunaaðila í verkefninu til að lækka kostnaðinn og verði ábatanum skilað aftur til kaupenda. Það kemur hvergi fram með hvaða leiðum þeir ætla að reyna að ná niður þeim kostnaði og hver tímalína þeirra gjörninga verður. Ég spyr mig, hver verður samstarfsvilji hagsmunaaðila í málinu, Landsbankans og MótX, ef allir hafa samþykkt kröfurnar? Trúa menn því virkilega að þessir aðilar muni að góðvild sinni gefa kaupendum eitthvað eftir? Foreldrar mínir voru að kaupa sér griðarstað til að eyða elliárum sínum. Í stað þess að vera að koma sér fyrir í nýju íbúðinni sinni sofa þau á dýnu í herbergi barnabarna sinna og búslóðin þeirra í geymslu. Foreldrar mínir eru heiðarlegt fólk, hafa alla tíð staðið sína plikt í lifinu og vilja engum illt. Er til of mikið ætlast að aðrir sem koma að þessu máli komi fram af heiðarleika og standi við sína samninga? Það vill enginn standa í málaferlum eða leiðindum á sínum efri árum.Höfundur er hugbúnaðarsérfræðingur.
Alþjóðlegt samstarf er forsenda öruggra landamæra Jón Pétur Jónsson,Íris Björg Kristjánsdóttir Skoðun
Skoðun Samskipti: Lykillinn að vellíðan og árangri í vinnuumhverfi Ásta Guðrún Guðbrandsdóttir skrifar
Skoðun Sagnaarfur Biblíunnar – Davíð og Golíat, hugrekki og berskjöldun Dr. Sigurvin Lárus Jónsson skrifar
Skoðun Alþjóðlegt samstarf er forsenda öruggra landamæra Jón Pétur Jónsson,Íris Björg Kristjánsdóttir skrifar
Skoðun Háskólasamfélag á tímamótum - Silja Bára sem næsti rektor HÍ Berglind Rós Magnúsdóttir skrifar
Skoðun Hvers vegna styð ég Magnús Karl í kjöri til rektors Háskóla Íslands? Ingileif Jónsdóttir skrifar
Skoðun Kolbrún Þ. Pálsdóttir – rétti leiðtoginn fyrir Háskóla Íslands Hafliði Ásgeirsson,Eyjólfur Brynjar Eyjólfsson,Þorbjörg St. Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju ættu nemendur að kjósa Magnús Karl sem rektor HÍ? Eygló Sóley Hróðmarsdóttir Löve,Daníel Thor Myer skrifar
Skoðun Við mótmælum nýbyggingum í Neðra Breiðholtinu Jökull Þór Sveinsson,Hlynur Ingi Jóhannsson skrifar
Skoðun Er „sam-búð“ búsetuform 21. aldar og lausn við háum byggingakostnaði? Sara Björg Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Reynsla, framtíðarsýn og kjarkur Silju Báru Anna Helga Jónsdóttir,Sigurður Örn Stefánsson skrifar
Skoðun Um Ingibjörgu Gunnarsdóttur – ferill að rektorskjöri Rúnar Unnþórsson,Þórhallur Ingi Halldórsson skrifar
Skoðun Björn Þorsteinsson as Rector - A visionary leader uniting disciplines and driving innovation Marianne Elisabeth Klinke skrifar
Skoðun Til rektorsframbjóðenda: Hvað gerir nýr rektor HÍ við Endurmenntun? Ólafur Stephensen skrifar
Alþjóðlegt samstarf er forsenda öruggra landamæra Jón Pétur Jónsson,Íris Björg Kristjánsdóttir Skoðun