Að mjólka læk, - og að móttaka læk Ingunn Björnsdóttir skrifar 4. janúar 2021 11:01 Fyrir íslenskunördana skal strax tekið fram að þessi texti fjallar um hvorugkynsorðið læk, sem er íslenskun á enska orðinu „like“. Orðið sem hlýtur að beygjast læk, um læk, frá læki til læks. Pistillinn fjallar semsagt ekki um fræga afsögn íslenskufræðings vegna læks. En þó fjallar hann í vissum skilningi alfarið um þá afsögn. Afsögnin sú var vegna þess að íslenskufræðingurinn taldi sig hafa misst trúverðugleika. Skömmu fyrir jól fékk ég læk á fésbókarfærslu sem fjallaði í stórum dráttum um trúverðugleika. Nánar til tekið fjallaði hún um það þegar lögbrot eru talin hafa verið framin og opinber stofnun, önnur en saksóknari, gengur svo hart fram í að sanna meint lögbrot að lögbrot hlýst af, trúverðugleiki stofnunarinnar bíður hnekki og umtalsverður kostnaður fellur á ríkissjóð og þar með okkur skattborgarana. Og önnur opinber stofnun, sem við eigum mikið undir að segi okkur sannar fréttir, sýnir sig að hafa lagt út agn sem fyrrnefnda stofnunin beit á. Fréttastofnunin hefur sem sagt ekki bara verið að flytja fréttir heldur einnig að hanna fréttir í hálfgerðum tálbeitustíl. Skjáskot af vef Stundarinnar. Það hefur lengi verið skoðun mín að opinberar stofnanir ættu að halda sig innan ramma laganna, þ.e. halda sig við það hlutverk sem þeim er fengið með lögum og vanda til verka. Og ég fékk læk á þá skoðun frá gömlum skólabróður sem svo vill til að er ráðherra nú. En af því að dæmið sem ég valdi var um fyrirtæki sem ráðherrann hefur lýst sig vanhæfan til að fjalla um, þá varð það að fjölmiðlamáli að hann setti læk á þessa færslu. Og ekki bara í einni frétt heldur þremur fréttum, hjá tveimur fjölmiðlum, auk endursagna og umsagna út frá fyrstu fréttinni. Seinni tvær fréttirnar voru um það að ráðherrann hefði ekki svarað því hvers vegna hann setti læk á þessa færslu. Ég hef ekki spurt ráðherrann, skólabróður minn, hvers vegna hann setti læk á þessa færslu, enda spyr ég fólk yfirleitt ekki slíkra spurninga. Enginn hefur spurt mig hvernig mér hafi líkað að vakna „heimsfræg“ á Íslandi skömmu fyrir jól, - ekki út af neinu af því sem ég hef lagt vinnu í um ævina, heldur vegna þess að skólabróðir minn setti læk á fésbókarfærslu hjá mér. Ég þurfti sjálf að ganga eftir því að fjölmiðillinn sendi mér greinina sem hann hafði skrifað og tilgreint þar sérstaklega nafn mitt, stöðuheiti og vinnustað. Og ég þurfti líka sjálf að ganga eftir því, hálfum sólarhring síðar að fjölmiðillinn sendi mér myndbirtingu og nafnbirtingu sína á þeim 7 vinum mínum sem svo vildi til að höfðu lækað á svipuðum tíma og fyrrnefndur skólabróðir. Þegar ég hafði frétt af þessari myndbirtingu vildi ég láta vinina vita, - vildi að þeir vissu af þessari óvenjulegu leið til „frægðar“. Þær aðferðir sem ég þurfti að beita til að ná sambandi við umræddan fjölmiðil eru efni í aðra grein. Síðasti fjölmiðillinn sem fjallaði um málið nefndi hvorki nafn mitt, stöðuheiti né vinnustað, og sveipaði vinina þoku í myndbirtingu sem án efa var ætlað að sanna að ráðherrann hefði lækað á færsluna. Síðasti fjölmiðillinn kenndi þarna þeim fyrsta lítillega, með sýnidæmi, hvernig beina má sjónum að því sem ætlunin er að sé aðalatriði og frá því sem ekki ætti að skipta höfuðmáli. Fyrir mig skipti það kannski ekki öllu máli, ég hefði ekki skrifað fésbókarfærsluna ef ég hefði ekki verið tilbúin að standa við hana. En vinir sem læka eiga kannski ekki endilega von á að lenda á síðum fjölmiðlanna fyrir það. Eftir þessa reynslu undrast ég dálítið áherslur umræddra fjölmiðla. Þeir virðast ekki hafa haft tíma til að fjalla um að fyrirtækið sem ég nefndi í upphaflegri fésbókarfærslu hefur fengið afhent tölvupóstsamskipti fréttastofunnar og opinberu stofnunarinnar sem ég nefndi í upphafi og birt þau. Og fréttastofan umrædda hefur heldur ekkert fjallað um þá afhendingu og birtingu. Þetta finnst mér, nýkominni frá Noregi, ögn dularfull fréttamennska. Þessi tölvupóstsamskipti í aðdraganda húsleitar hljóta að vera fréttaefni. Ef ekki vegna innihalds tölvupóstanna, þá í það minnsta vegna þess að fyrirtækinu sem fyrir húsleitinni varð tókst að fá tölvupóstana afhenta, og birti þá síðan. Fjölmiðillinn Mannlíf birti þó hlekk á þessa tölvupósta 11. desember 2020 þannig að þar á bæ hafa menn lesið þá og væntanlega áreiðanleikakannað skjalið. En inngangur Mannlífs er þannig að ég sé ekki beint ástæðu til að beina lesendum þangað og hirti því einungis hlekkinn úr greininni. Allir voru fjölmiðlarnir sem skrifuðu um fésbókarfærsluna mína að nota frekar auðvelda tegund af smellabeitu, - að mjólka læk. Og á vissan hátt líka að smætta mig í óvirkan móttakanda læks. Góðar stundir. Höfundur er móttakandi læks. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Samherjaskjölin Samfélagsmiðlar Fjölmiðlar Mest lesið Til þeirra sem fagna Sigurður Gísli Bond Snorrason Skoðun Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson Skoðun Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir Skoðun Að semja er ekki veikleiki – það er forsenda lýðræðis Elliði Vignisson Skoðun Sumar og sól – en ekki alltaf sátt í sálinni Ellen Calmon Skoðun Hversu mikið er nóg? Guðríður Eldey Arnardóttir Skoðun Stöðvum helvíti á jörðu Birna Þórarinsdóttir,Bjarni Gíslason,Gísli Rafn Ólafsson,Sigríður Schram,Stella Samúelsdóttir,Tótla I. Sæmundsdóttir Skoðun Hagur hluthafanna alltaf og undantekningarlaust í forgangi Jón Kaldal Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson Skoðun Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Þetta eru ekki eðlileg vinnubrögð Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Stöðvum helvíti á jörðu Birna Þórarinsdóttir,Bjarni Gíslason,Gísli Rafn Ólafsson,Sigríður Schram,Stella Samúelsdóttir,Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Hversu mikið er nóg? Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Til þeirra sem fagna Sigurður Gísli Bond Snorrason skrifar Skoðun Að semja er ekki veikleiki – það er forsenda lýðræðis Elliði Vignisson skrifar Skoðun Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Sumar og sól – en ekki alltaf sátt í sálinni Ellen Calmon skrifar Skoðun Að flokka hver vinnur og hver tapar Tryggvi Rúnar Brynjarsson skrifar Skoðun Hagur hluthafanna alltaf og undantekningarlaust í forgangi Jón Kaldal skrifar Skoðun Má berja blaðamenn? Sigríður Dögg Auðunsdóttir skrifar Skoðun Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir skrifar Skoðun Vonir um vopnahlé eins og hálmstrá Sveinn Rúnar Hauksson skrifar Skoðun Samfélagið innan samfélagsins Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Til hamingju Íslendingar með nýja Óperu Andri Björn Róbertsson skrifar Skoðun Hvers vegna hatar SFS smábáta? Svarið tengist veiðigjöldum Kjartan Páll Sveinsson skrifar Skoðun „Oft er flagð undir fögru skinni“ Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir skrifar Skoðun Fjögurra daga vinnuvika – nýr veruleiki? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Ráðherra gengur fram án laga Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Hagkvæmur kostur utan friðlands Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Gagnsæi og inntak Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Sumargjöf Þórunn Sigurðardóttir skrifar Skoðun Hannað fyrir miklu stærri markaði Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Grafarvogur framtíðar verður til Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Málþófið um veiðigjöldin vekur miskunnsama Samverja Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Menntastefna 2030 Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Ágætu fyrrum samstarfsaðilar á Þjóðminjasafni Íslands Uggi Jónsson skrifar Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson skrifar Sjá meira
Fyrir íslenskunördana skal strax tekið fram að þessi texti fjallar um hvorugkynsorðið læk, sem er íslenskun á enska orðinu „like“. Orðið sem hlýtur að beygjast læk, um læk, frá læki til læks. Pistillinn fjallar semsagt ekki um fræga afsögn íslenskufræðings vegna læks. En þó fjallar hann í vissum skilningi alfarið um þá afsögn. Afsögnin sú var vegna þess að íslenskufræðingurinn taldi sig hafa misst trúverðugleika. Skömmu fyrir jól fékk ég læk á fésbókarfærslu sem fjallaði í stórum dráttum um trúverðugleika. Nánar til tekið fjallaði hún um það þegar lögbrot eru talin hafa verið framin og opinber stofnun, önnur en saksóknari, gengur svo hart fram í að sanna meint lögbrot að lögbrot hlýst af, trúverðugleiki stofnunarinnar bíður hnekki og umtalsverður kostnaður fellur á ríkissjóð og þar með okkur skattborgarana. Og önnur opinber stofnun, sem við eigum mikið undir að segi okkur sannar fréttir, sýnir sig að hafa lagt út agn sem fyrrnefnda stofnunin beit á. Fréttastofnunin hefur sem sagt ekki bara verið að flytja fréttir heldur einnig að hanna fréttir í hálfgerðum tálbeitustíl. Skjáskot af vef Stundarinnar. Það hefur lengi verið skoðun mín að opinberar stofnanir ættu að halda sig innan ramma laganna, þ.e. halda sig við það hlutverk sem þeim er fengið með lögum og vanda til verka. Og ég fékk læk á þá skoðun frá gömlum skólabróður sem svo vill til að er ráðherra nú. En af því að dæmið sem ég valdi var um fyrirtæki sem ráðherrann hefur lýst sig vanhæfan til að fjalla um, þá varð það að fjölmiðlamáli að hann setti læk á þessa færslu. Og ekki bara í einni frétt heldur þremur fréttum, hjá tveimur fjölmiðlum, auk endursagna og umsagna út frá fyrstu fréttinni. Seinni tvær fréttirnar voru um það að ráðherrann hefði ekki svarað því hvers vegna hann setti læk á þessa færslu. Ég hef ekki spurt ráðherrann, skólabróður minn, hvers vegna hann setti læk á þessa færslu, enda spyr ég fólk yfirleitt ekki slíkra spurninga. Enginn hefur spurt mig hvernig mér hafi líkað að vakna „heimsfræg“ á Íslandi skömmu fyrir jól, - ekki út af neinu af því sem ég hef lagt vinnu í um ævina, heldur vegna þess að skólabróðir minn setti læk á fésbókarfærslu hjá mér. Ég þurfti sjálf að ganga eftir því að fjölmiðillinn sendi mér greinina sem hann hafði skrifað og tilgreint þar sérstaklega nafn mitt, stöðuheiti og vinnustað. Og ég þurfti líka sjálf að ganga eftir því, hálfum sólarhring síðar að fjölmiðillinn sendi mér myndbirtingu og nafnbirtingu sína á þeim 7 vinum mínum sem svo vildi til að höfðu lækað á svipuðum tíma og fyrrnefndur skólabróðir. Þegar ég hafði frétt af þessari myndbirtingu vildi ég láta vinina vita, - vildi að þeir vissu af þessari óvenjulegu leið til „frægðar“. Þær aðferðir sem ég þurfti að beita til að ná sambandi við umræddan fjölmiðil eru efni í aðra grein. Síðasti fjölmiðillinn sem fjallaði um málið nefndi hvorki nafn mitt, stöðuheiti né vinnustað, og sveipaði vinina þoku í myndbirtingu sem án efa var ætlað að sanna að ráðherrann hefði lækað á færsluna. Síðasti fjölmiðillinn kenndi þarna þeim fyrsta lítillega, með sýnidæmi, hvernig beina má sjónum að því sem ætlunin er að sé aðalatriði og frá því sem ekki ætti að skipta höfuðmáli. Fyrir mig skipti það kannski ekki öllu máli, ég hefði ekki skrifað fésbókarfærsluna ef ég hefði ekki verið tilbúin að standa við hana. En vinir sem læka eiga kannski ekki endilega von á að lenda á síðum fjölmiðlanna fyrir það. Eftir þessa reynslu undrast ég dálítið áherslur umræddra fjölmiðla. Þeir virðast ekki hafa haft tíma til að fjalla um að fyrirtækið sem ég nefndi í upphaflegri fésbókarfærslu hefur fengið afhent tölvupóstsamskipti fréttastofunnar og opinberu stofnunarinnar sem ég nefndi í upphafi og birt þau. Og fréttastofan umrædda hefur heldur ekkert fjallað um þá afhendingu og birtingu. Þetta finnst mér, nýkominni frá Noregi, ögn dularfull fréttamennska. Þessi tölvupóstsamskipti í aðdraganda húsleitar hljóta að vera fréttaefni. Ef ekki vegna innihalds tölvupóstanna, þá í það minnsta vegna þess að fyrirtækinu sem fyrir húsleitinni varð tókst að fá tölvupóstana afhenta, og birti þá síðan. Fjölmiðillinn Mannlíf birti þó hlekk á þessa tölvupósta 11. desember 2020 þannig að þar á bæ hafa menn lesið þá og væntanlega áreiðanleikakannað skjalið. En inngangur Mannlífs er þannig að ég sé ekki beint ástæðu til að beina lesendum þangað og hirti því einungis hlekkinn úr greininni. Allir voru fjölmiðlarnir sem skrifuðu um fésbókarfærsluna mína að nota frekar auðvelda tegund af smellabeitu, - að mjólka læk. Og á vissan hátt líka að smætta mig í óvirkan móttakanda læks. Góðar stundir. Höfundur er móttakandi læks.
Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson Skoðun
Stöðvum helvíti á jörðu Birna Þórarinsdóttir,Bjarni Gíslason,Gísli Rafn Ólafsson,Sigríður Schram,Stella Samúelsdóttir,Tótla I. Sæmundsdóttir Skoðun
Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun
Skoðun Stöðvum helvíti á jörðu Birna Þórarinsdóttir,Bjarni Gíslason,Gísli Rafn Ólafsson,Sigríður Schram,Stella Samúelsdóttir,Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar
Skoðun Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson skrifar
Skoðun Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir skrifar
Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar
Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson Skoðun
Stöðvum helvíti á jörðu Birna Þórarinsdóttir,Bjarni Gíslason,Gísli Rafn Ólafsson,Sigríður Schram,Stella Samúelsdóttir,Tótla I. Sæmundsdóttir Skoðun
Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun