Lífsskráin geti auðveldað aðstandendum að taka erfiðar ákvarðanir Lovísa Arnardóttir skrifar 29. maí 2024 14:29 Ingrid telur mikilvægt að fólk ræði þessi óskir sínar og vilja við aðstandendur og ástvini. Vísir/Vilhelm Ingrid Kuhlman, formaður Lífsvirðingar - félags um dánaraðstoð, segir það ákaflega jákvætt að koma eigi upp svokallaðri Lífsskrá. Þar mun fólk geta skráð niður vilja sinn um takmarkaða meðferð við lífslok geti það ekki tekið ákvörðun sjálft. Ingrid ræddi þessi mál í Bítinu á Bylgjunni í morgun. Heilbrigðisráðherra hefur mælt fyrir frumvarpi á Alþingi um sjúkraskrár, landlækni og lýðheilsu. Verði frumvarpið samþykkt verður slík skrá sett á stofn. Ingrid segir félagið fagna stofnun slíkrar skrár. Þetta auki þátttöku sjúklinga í meðferðarvali. Skráin hafi verið til 2005 til 2015 en þáverandi landlæknir hafi lagt hana niður. Ýmsar ástæður voru fyrir því en skráin var til dæmis aðeins þá til á pappír, fólk hafi átt að fylla hana út í fjórum eintökum og votta hana. Eintökunum hafi svo verið dreift til ólíkra aðila eins og sérstaks talsmanna, heimilislæknis og Landlæknis. Því hafi hún aðeins verið aðgengileg á skrifstofutíma og það hafi oft komið sér illa þegar atvik áttu sér stað utan skrifstofutíma. Þá hafi skort lagastoð fyrir skránni. Hún hafi verið ígildi viljayfirlýsingar og ekki alltaf hægt að taka tillit til hennar vegna þess að fólk gæti mögulega hafa skipt um skoðun. Vilji fólks einn daginn geti verið annar einhvern annan dag. Það sem hafi breyst sé Heilsuvera og möguleikinn á að hafa slíka skráningu miðlæga. Hingað til hafi þessar upplýsingar aðeins verið skráðar þar sem þær eru teknar niður, það er á ákveðnum deildum spítalans eða eitthvað slíkt. Fyrirkomulagið á skránni verði þó þannig að einstaklingar geta ekki sjálfir breytt upplýsingunum í lífsskánni sinni einir heldur er það aðeins gert eftir samtal við heimilislækni. Ingrid segir að í skránni geti fólk látið skrá það ef það vill takmarkaða meðferð við lífslok við ákveðnar aðstæður eins og ef fólk með krabbamein á lokastigi, mikla heilabilun eða hjartabilun. „Við erum í raun að tala um að halda að sér höndum.“ Hjartahnoð eða lyfjagjöf Meðferðir sem þetta gæti átt við eru til dæmis hjartahnoð eða lyf til endurlífgunar eða jafnvel sýklalyf, næringu eða vökva í æð fyrir háaldraða manneskju sem fær lungnabólgu að sögn Ingridar. Fólk megi hafna meðferð og með þessari skrá sé hægt að hafa það skráð og skýrt. „Maður hefur alveg heyrt sögur af því að fólk hafi skráð þessar upplýsingar og sjúkraflutningamenn mæta svo á staðinn og byrja að hnoða. Í stað þess að skoða fyrst þessar upplýsingar,“ segir hún og að það þurfi að skoða vel að það verði gert. Ingrid segir að það þurfi einnig að skoða hvort eða hver aðkoma hjúkrunarfræðinga gæti verið að þessu verkefni. Þær séu oftast í meiri nánd og góðri aðstöðu til að hefja svona samtal. „Í framtíðinni væri líka hægt að skrá upplýsingar um dánaraðstoð þegar hún verður heimiluð,“ segir Ingrid. Á eftir öðrum þjóðum Ingrid segir Íslendinga nokkuð eftir á öðrum þjóðum þegar kemur að þessum málum. Á ensku kallist þetta advanced directive eða living will og aðrar þjóðir hafi verið með eitthvað svona fyrirkomulag lengi. „Oft sitja aðstandendur uppi með þessa ákvörðun þegar einhver náinn aðstandandi eða ástvinur veikist og eru settir í erfiða stöðu,“ segir Ingrid. Fólk muni auðvitað áfram veikjast og aðstandendur þurfa að takast á við það en verði af stofnun lífsskrárinnar verði þessar upplýsingar í það minnsta skráðar þar. Ingrid segir einstaklinga á sama tíma bera ábyrgð á því að ræða þessi mál við aðstandendur og ástvini. Þeirra óskir og vilja verði þau einhvern tímann í þeirri aðstöðu að geta ekki tekið slíkar ákvarðanir sjálf. Þá segist hún óska þess að víðtæk umræða fari fram um þessi mál á Íslandi Heilbrigðismál Landspítalinn Dánaraðstoð Mest lesið Grjóthart nei hjá dúxinum í Yale Innlent Bíll konunnar sást á upptöku Innlent Þáttastjórnendum X-sins sagt upp Innlent Farþegar látnir sofa á gólfinu á hóteli í Keflavík Innlent Landsmenn allir harmi slegnir Innlent Grunaður hraðbankaþjófur í gæslu eftir allt saman Innlent Thunberg og félagar borin út úr norska seðlabankanum Erlent Aðstoðar allt að fimmtán ára gömul börn að hætta með bleyju Innlent Tuttugu milljónir í bankanum og kona í gæsluvarðhaldi Innlent Leituðu ítrekað í geymslur stofnunar Innlent Fleiri fréttir Farþegar látnir sofa á gólfinu á hóteli í Keflavík Grunaður hraðbankaþjófur í gæslu eftir allt saman Þurfa að bíða lengur eftir að komast í Sundhöllina Bíll konunnar sást á upptöku Þáttastjórnendum X-sins sagt upp Líta málið „mjög alvarlegum augum“ Hella áfenginu niður og hringja í foreldra Tuttugu milljónir í bankanum og kona í gæsluvarðhaldi Rigning og rok í methlaupi Sleppt úr gæsluvarðhaldi en málið enn til rannsóknar Hlaup hafið úr Hafrafellslóni Hungursneyð lýst yfir og forsætisráðherra segir alþjóðasamfélagið ráðalaust Aðstoðar allt að fimmtán ára gömul börn að hætta með bleyju Hungursneið á Gasa, strokulaxar og metþátttaka í Reykjavíkurmaraþoni Grjóthart nei hjá dúxinum í Yale Áfall fyrir RIFF Skipar samningateymi um uppbyggingu Víkings á Markarsvæði Leituðu ítrekað í geymslur stofnunar Tillaga um að stækka Hótel Flatey felld Landsmenn allir harmi slegnir Sósíalistar og Rússlandsvinir undir eitt þak „Kannski verður maður grátandi hálft hlaupið, en þá bara er það þannig“ Bærinn hefur afhent lögreglu myndefni í tengslum við hraðbankaránið Dauðbrá og varð öskureið þegar hún sá sjálfa sig í gervigreindarmyndbandi 83% fallinna almennir borgarar: „Allt sem er að gerast þarna ber einkenni þjóðarmorðs“ Næsti fasi í yfirtöku á Gasaströnd og Njálugleði Þrír laxar reyndust úr sjókví í Dýrafirði Allt stopp á lokametrunum Framboðið „verður að koma í ljós“ Fundu ríflega tuttugu lítra af brennisteinssýru í Gnoðarvogi Sjá meira
Heilbrigðisráðherra hefur mælt fyrir frumvarpi á Alþingi um sjúkraskrár, landlækni og lýðheilsu. Verði frumvarpið samþykkt verður slík skrá sett á stofn. Ingrid segir félagið fagna stofnun slíkrar skrár. Þetta auki þátttöku sjúklinga í meðferðarvali. Skráin hafi verið til 2005 til 2015 en þáverandi landlæknir hafi lagt hana niður. Ýmsar ástæður voru fyrir því en skráin var til dæmis aðeins þá til á pappír, fólk hafi átt að fylla hana út í fjórum eintökum og votta hana. Eintökunum hafi svo verið dreift til ólíkra aðila eins og sérstaks talsmanna, heimilislæknis og Landlæknis. Því hafi hún aðeins verið aðgengileg á skrifstofutíma og það hafi oft komið sér illa þegar atvik áttu sér stað utan skrifstofutíma. Þá hafi skort lagastoð fyrir skránni. Hún hafi verið ígildi viljayfirlýsingar og ekki alltaf hægt að taka tillit til hennar vegna þess að fólk gæti mögulega hafa skipt um skoðun. Vilji fólks einn daginn geti verið annar einhvern annan dag. Það sem hafi breyst sé Heilsuvera og möguleikinn á að hafa slíka skráningu miðlæga. Hingað til hafi þessar upplýsingar aðeins verið skráðar þar sem þær eru teknar niður, það er á ákveðnum deildum spítalans eða eitthvað slíkt. Fyrirkomulagið á skránni verði þó þannig að einstaklingar geta ekki sjálfir breytt upplýsingunum í lífsskánni sinni einir heldur er það aðeins gert eftir samtal við heimilislækni. Ingrid segir að í skránni geti fólk látið skrá það ef það vill takmarkaða meðferð við lífslok við ákveðnar aðstæður eins og ef fólk með krabbamein á lokastigi, mikla heilabilun eða hjartabilun. „Við erum í raun að tala um að halda að sér höndum.“ Hjartahnoð eða lyfjagjöf Meðferðir sem þetta gæti átt við eru til dæmis hjartahnoð eða lyf til endurlífgunar eða jafnvel sýklalyf, næringu eða vökva í æð fyrir háaldraða manneskju sem fær lungnabólgu að sögn Ingridar. Fólk megi hafna meðferð og með þessari skrá sé hægt að hafa það skráð og skýrt. „Maður hefur alveg heyrt sögur af því að fólk hafi skráð þessar upplýsingar og sjúkraflutningamenn mæta svo á staðinn og byrja að hnoða. Í stað þess að skoða fyrst þessar upplýsingar,“ segir hún og að það þurfi að skoða vel að það verði gert. Ingrid segir að það þurfi einnig að skoða hvort eða hver aðkoma hjúkrunarfræðinga gæti verið að þessu verkefni. Þær séu oftast í meiri nánd og góðri aðstöðu til að hefja svona samtal. „Í framtíðinni væri líka hægt að skrá upplýsingar um dánaraðstoð þegar hún verður heimiluð,“ segir Ingrid. Á eftir öðrum þjóðum Ingrid segir Íslendinga nokkuð eftir á öðrum þjóðum þegar kemur að þessum málum. Á ensku kallist þetta advanced directive eða living will og aðrar þjóðir hafi verið með eitthvað svona fyrirkomulag lengi. „Oft sitja aðstandendur uppi með þessa ákvörðun þegar einhver náinn aðstandandi eða ástvinur veikist og eru settir í erfiða stöðu,“ segir Ingrid. Fólk muni auðvitað áfram veikjast og aðstandendur þurfa að takast á við það en verði af stofnun lífsskrárinnar verði þessar upplýsingar í það minnsta skráðar þar. Ingrid segir einstaklinga á sama tíma bera ábyrgð á því að ræða þessi mál við aðstandendur og ástvini. Þeirra óskir og vilja verði þau einhvern tímann í þeirri aðstöðu að geta ekki tekið slíkar ákvarðanir sjálf. Þá segist hún óska þess að víðtæk umræða fari fram um þessi mál á Íslandi
Heilbrigðismál Landspítalinn Dánaraðstoð Mest lesið Grjóthart nei hjá dúxinum í Yale Innlent Bíll konunnar sást á upptöku Innlent Þáttastjórnendum X-sins sagt upp Innlent Farþegar látnir sofa á gólfinu á hóteli í Keflavík Innlent Landsmenn allir harmi slegnir Innlent Grunaður hraðbankaþjófur í gæslu eftir allt saman Innlent Thunberg og félagar borin út úr norska seðlabankanum Erlent Aðstoðar allt að fimmtán ára gömul börn að hætta með bleyju Innlent Tuttugu milljónir í bankanum og kona í gæsluvarðhaldi Innlent Leituðu ítrekað í geymslur stofnunar Innlent Fleiri fréttir Farþegar látnir sofa á gólfinu á hóteli í Keflavík Grunaður hraðbankaþjófur í gæslu eftir allt saman Þurfa að bíða lengur eftir að komast í Sundhöllina Bíll konunnar sást á upptöku Þáttastjórnendum X-sins sagt upp Líta málið „mjög alvarlegum augum“ Hella áfenginu niður og hringja í foreldra Tuttugu milljónir í bankanum og kona í gæsluvarðhaldi Rigning og rok í methlaupi Sleppt úr gæsluvarðhaldi en málið enn til rannsóknar Hlaup hafið úr Hafrafellslóni Hungursneyð lýst yfir og forsætisráðherra segir alþjóðasamfélagið ráðalaust Aðstoðar allt að fimmtán ára gömul börn að hætta með bleyju Hungursneið á Gasa, strokulaxar og metþátttaka í Reykjavíkurmaraþoni Grjóthart nei hjá dúxinum í Yale Áfall fyrir RIFF Skipar samningateymi um uppbyggingu Víkings á Markarsvæði Leituðu ítrekað í geymslur stofnunar Tillaga um að stækka Hótel Flatey felld Landsmenn allir harmi slegnir Sósíalistar og Rússlandsvinir undir eitt þak „Kannski verður maður grátandi hálft hlaupið, en þá bara er það þannig“ Bærinn hefur afhent lögreglu myndefni í tengslum við hraðbankaránið Dauðbrá og varð öskureið þegar hún sá sjálfa sig í gervigreindarmyndbandi 83% fallinna almennir borgarar: „Allt sem er að gerast þarna ber einkenni þjóðarmorðs“ Næsti fasi í yfirtöku á Gasaströnd og Njálugleði Þrír laxar reyndust úr sjókví í Dýrafirði Allt stopp á lokametrunum Framboðið „verður að koma í ljós“ Fundu ríflega tuttugu lítra af brennisteinssýru í Gnoðarvogi Sjá meira