Eins og að vera staddur í mar­tröð og geta ekki vaknað

Í byrjun þessa mánaðar var greint frá tveimur eldsvoðum í heimahúsum á Reykjavíkursvæðinu. Í öðru tilvikinu voru eldsupptökin í fjöltengi. Varasamt getur verið að tengja of mörg tæki í fjöltengi og fjölmörg dæmi eru um að kviknað hafi í út frá þeim. Þá eru dæmi um að fólk misnoti tengin og tengi saman tvö eða fleiri fjöltengi en út frá því getur skapast mikil hætta.

Eins og vera staddur í martröð

Í maí árið 2022 bjó Ellert í fjórbýlishúsi í Keflavík ásamt 27 ára syni sínum.

„Þetta var um miðja nótt og ég var sofandi. Svefnherbergishurðin var lokuð en þar sem að hún var dálítið laus í faginu þá byrjaði hún að glamra í hurðarfalsinu, þegar rúðurnar sprung frammi í stofunni og það myndaðist gegnumtrekkur. Ég hrökk upp við glamrið, sem var orðið að þungum höggum. Og þá fann ég brunalyktina.

Ég náði að klæða mig í buxur og grípa símann minn sem lá á náttborðinu. Þegar ég opnaði svefnherbergishurðina var bara svart og íbúðin full af reyk. Ég óð beint inn í kolsvartan reykjamökkin. Þetta var hrikalegt; eins og að vera staddur inni í einhverri hræðilegri martröð sem ég gat vaknað upp af. Það fyrsta sem ég hugsaði var strákurinn minn, hvort það væri í lagi með hann. Hann hafði farið út fyrr um kvöldið og ég vissi ekki hvort hann hafði komið heim eða ekki eftir að ég fór að sofa.

Ég öskraði á hann eins hátt og ég gat en fékk ekkert svar. Ég komst inn í herbergið hans en tók þá eftir því að rúmið hans var autt. Ég rauk aftur fram og sá lítið sem ekkert í öllu reykjarkófinu. Ég reyndi að halda niðri í mér andanum og feta mig meðfram veggnum að útidyrahurðinni, uns náði ég að komast fram á stigagang.“

Þakklátur nágrönnum sínum

Þar sem að Ellert hafði náð að grípa símann sinn þá tókst honum að hringja á Neyðarlínuna og innan skamms var slökkviliðið mætt á staðinn. Blessunarlega sakaði engan af íbúum hússins.

Ellert stóð að eigin sögn hálfnakinn úti á götu eftir að hafa forðað sér út. Nágrannarnir hlúðu að honum, færðu hann í föt og hughreystu hann. Hann hringdi síðan í son sinn sem til allar hamingju var ekki heima þegar eldurinn braust út.

Ellert var fluttur á Heilbrigðisstofnun Suðurnesja í kjölfarið og reyndist vera með smávægilega reykeitrun. Hann kveðst vera afar þakklátur nágrönnum sínum fyrir hugulsemina og hjálpina, og sömuleiðis starfsfólki Heilbrigðisstofnunar Suðurnesja sem veittu honum alúðlega aðhlynningu.

Næstu vikur og mánuðir fóru síðan í það að sinna tryggingamálum og koma lífinu í réttar skorður. Ellert bjó hjá foreldrum sínum fyrstu vikurnar eftir brunann.

„Lögreglan og slökkviliðið, þeir voru fljótir að finna út að það hafði kviknað í út frá fjöltenginu, það hafði brunnið yfir.“

Í tilfelli Ellerts var fjöltengið staðsett í stofunni.

„Ég notaði það annars vegar fyrir straumbreyti fyrir prentara og hins vegar hleðslutæki fyrir myndavél. En það var ekkert í hleðslu þessa nótt. Fjöltengið var hins vegar í sambandi og það var kveikt á því að það dugði til þess að það brann yfir. Hugsanlega hefur það verið gallað.“

Við erum stöðugt að hlaða

Líkt og Ellert bendir á þá er rofi á flestum fjöltengjum til að kveikja og slökkva á þeim.

Líkt og Ellert bendir á þá er rofi á flestum fjöltengjum til að kveikja og slökkva á þeim.

„Núna slekk ég alltaf á fjöltengjunum áður en ég fer að sofa á kvöldin. Mér finnst svo mikilvægt að benda fólki á þetta , sérstaklega út af öllum þessum snjalltækjum og græjum sem fólk er að nota í dag, orkufrek tæki sem þarf stöðugt að vera að hlaða. Til dæmis rafmagnshjól og drónarafhlöður, þetta eru rosalega öflugar rafhlöður þrátt fyrir að vera litlar. Sem þýðir að þegar verið er að troða mikilli orku í lítið pláss þá myndast sprengi- og eldhætta. Þess vegna ætti aldrei að hlaða þetta án eftirlits. Einnig er óþarfi að vera með allt í sambandi á nóttunni. Til dæmis engin þörf á að vera með „routera“ í gangi á meðan allir eru sofandi á heimilinu og enginn á netinu.

„Það var vissulega ekki auðvelt að horfa á fréttirnar sem birtust núna um daginn, þar sem tveir eldsvoðar urðu í heimahúsum á Reykjavíkursvæðinu. Það vekur upp vondar minningar,“ segir Ellert jafnframt.

Nú líður að þeim árstíma þegar fólk skreytir heimili sín með ljósaseríum og allskyns skreytingum sem kalla á aukna rafmagnsnotkun – og aukna notkun á fjöltengjum.

Af skiljanlegum ástæðum er Ellerti mikið í mun um að brýna fyrir fólki að sýna varkárni í notkun fjöltengja.

„Slökkvið á þeim eða takið úr sambandi þegar þið farið að sofa á kvöldin. Einnig þegar engin er heima. Alls ekki freistast til að setja fjöltengi í samband við fjöltengi. Þau þola bara ákveðið álag og ef það er of mikið er hætt við að þau brenni yfir. Alls ekki hafa hluti eins og síma, rafmagnshjól og annað í hleðslu á nóttinni eða þegar enginn er heima,“ segir hann.

„Og í guðs bænum láttu það ekki hvarfla að þér að svona lagið gerist bara hjá öðrum en þér.“