Bann við menntun til betrunar? Gunnþórunn Jónsdóttir skrifar 4. október 2018 08:30 Fangelsið á Hólmsheiði. vísir/vilhelm Berglind Hólm Harðardóttir situr í stjórn samtakanna Olnbogabörn/Týndu börnin okkar. Hún segir að áhyggjufull móðir hafi leitað til samtakanna vegna sonar síns sem varð tvítugur á dögunum en hann afplánar í fangelsinu á Hólmsheiði. „Þessi ungi maður er ekki búinn að mennta sig og hefur verið að velkjast um í kerfinu í einhver ár og endar svo þarna. Hann sýnir nú áhuga á því að mennta sig og fyrsta skóladaginn nú í byrjun hausts fer hann á Facebook í tölvunni sem hann fær til afnota til að iðka sitt nám. Það er bannað að fara á Facebook í fangelsinu og því hlýtur hann refsingu. Refsingin sem hann fær er hins vegar sú að hann er settur í bann frá skólanum í mánuð og að auki fá aðrir fangar ekki að fara á netið í þrjá sólarhringa,“ segir Berglind. „Við erum að skoða þetta mál enda hafa samtökin áhuga á að skoða hvernig búið er að unga fólkinu okkar í fangelsum landsins.“Bíða upplýsinga um verklag Facebook er ein af mörgum síðum sem bannað er að fara á í fangelsinu og ber að fara eftir því. Hægt er að loka fyrir síðurnar svo að ekki sé hægt að fara inn á þær þó svo að það sé reynt. „Það hefur verið mjög létt fyrir hann að komast þarna í gegn. Það er spurning hvort Fangelsismálastofnun þurfi ekki bara að endurskoða tölvumálin. Þetta væri allt annað ef drengurinn væri mjög klár í tölvum, en það er ekki raunin,“ segir Berglind. „Auðvitað á hann að virða reglurnar en okkur finnst þetta brjóta á öllu því sem á að kallast betrun, því sem á að hjálpa honum að verða að betri manni með því að mennta sig. Við vitum það alveg að ef maður missir mánuð úr skóla þá er erfitt að ná því aftur upp, á flestum stöðum þýðir það fall. Það hefur lengi ríkt úrræðaleysi gagnvart þessum börnum sem lenda utan vegar og þetta gæti verið anginn af því, að þau endi í fangelsi.“ Nemendur í fangelsinu á Hólmsheiði hafa aðgang að tölvum frá klukkan 9 til 16 og nota þeir þennan tíma til að skila inn verkefnum í fjarnáminu. Nemandinn sem um ræðir getur ekki skilað inn verkefnum í gegnum tölvuna vegna bannsins og fær því núll í einkunn. Líkt og stendur í lögum um fullnustu refsinga getur forstöðumaður fangelsis beitt fanga agaviðurlögum vegna brota á lögum, reglugerðum og reglum. Berglind segir að búið sé að óska eftir verklagsreglum hjá Fangelsismálastofnun vegna þessa tiltekna máls. „Við fengum þau svör að það væri forstöðumaður fangelsisins sem tæki ákvörðun með svona mál. Við vinnum nú í því að óska eftir upplýsingum um það.“ Skólinn í fangelsinu hófst 10. september og komst upp um brotið þann 12. september. Refsingin tók gildi þann 15. Ungi maðurinn er enn þá í banni. Fangelsismálastofnun virtist ekki kannast við málið þegar innt var eftir svörum.Guðmundur Ingi Þóroddsson formðaur Afstöðu.Hóprefsingar óásættanlegar Afstaða, félag fanga, hefur ítrekað mótmælt því hvernig forstöðumenn fangelsa landsins beita agaviðurlögum, en félagið segir að oftar en ekki þjóni þau ekki tilgangi sínum. „Saga unga mannsins á Hólmsheiði er skýrt dæmi um það og nánast óskiljanlegt að telja það ásættanlega refsingu að hefta aðgang hans að náminu, enda er nám algjör grunnur að allri betrun í kerfinu. Með margvíslegum hætti má bæta stuðning, þar með talið eftirlit, í stað þess að beita íþyngjandi viðurlögum,“ segir Guðmundur Ingi Þóroddsson, formaður Afstöðu. „Agaviðurlög í íslenskum fangelsum eru að mestu arfleifð fornaldarhugsunar þar sem viðurlögin eru oft margþætt, sem oftar en ekki ýtir undir veikindi fangans sem er iðulega fíknisjúkdómur og kemur harðast niður á fjölskyldu fangans og samfélaginu. Við ættum ekki að eiga í erfiðleikum með að finna betri aðferðir enda hafa þær verið teknar upp í mjög mörgum Evrópulöndum og þá sérstaklega á Norðurlöndunum sem eru auðvitað þau lönd sem við viljum bera okkur saman við en erum áratugum á eftir þegar kemur að fangelsismálum.“ Guðmundur bætir því við að Afstaða telji hóprefsingar með öllu óásættanlegar og vera aðeins til þess fallnar að valda ólgu meðal fanga sem beinist þá að þeim brotlega og getur auðveldlega sett viðkomandi fanga í hættu. „Tilgangurinn virðist hreinlega vera sá að nota fangahópinn til að sjá um að framfylgja refsingu á hendur einum einstaklingi. Það kann ekki góðri lukku að stýra. Með svipuðum hætti hefur fjölskyldum dómþola, oft og tíðum börnum þeirra, verið gert að taka út heimsóknarbann vegna agaviðurlaga. Að beita slíkum refsingum er að mati Afstöðu forkastanlegt,“ segir Guðmundur. Birtist í Fréttablaðinu Tengdar fréttir Noregur leiðandi í fangelsismálum Stærðin er eitt af því sem er jákvætt við umhverfi íslenskra fangelsa. Persónulegt samband við fanga er því betra en gengur og gerist erlendis en þó er margt sem þarf að bæta verulega. 4. október 2018 08:00 Þurfum að nálgast þetta af umhyggju Á tíunda áratug síðustu aldar stóðu Bretar frammi fyrir áskorunum sem tengdust aukinni glæpatíðni sem að stórum hluta var hægt að rekja til áfengis- og fíkniefnaneyslu. 4. október 2018 08:00 Mest lesið Stefna á víðtækar ferðatakmarkanir Erlent Vefmyndavél Vísis á Reykjanesskaganum Innlent Óttast að missa úrræðið sem breytti lífi hennar Innlent Hringvegurinn styttist um tólf kílómetra fyrir lok árs Innlent Að minnsta kosti 37 látnir eftir ofsaveður Erlent Opnuðu ónothæft meðferðarheimili rétt fyrir kosningar Innlent Hefur tröllatrú á að samningar náist svo „Ladderíið“ geti haldið áfram Innlent Barnavernd veigri sér ekki við að taka á málum barna af erlendum uppruna Innlent Börn Hackmans ekki í erfðaskránni en erfa hann samt Erlent Bannaði Trump að nota lög frá átjándu öld Erlent Fleiri fréttir Óttast að missa úrræðið sem breytti lífi hennar Hringvegurinn styttist um tólf kílómetra fyrir lok árs Hefur tröllatrú á að samningar náist svo „Ladderíið“ geti haldið áfram Opnuðu ónothæft meðferðarheimili rétt fyrir kosningar Galasýning á hestum og dansað við stóðhest Barnavernd veigri sér ekki við að taka á málum barna af erlendum uppruna Tveir handteknir vegna líkamsárása Hræðileg staða, tap vegna leikaraverkfalls og dansandi stóðhestur Vefmyndavél Vísis á Reykjanesskaganum Veruleg fækkun skemmtiskipa á Vestfjörðum í sumar Ríkið taki að sér mál barna með fjölþættan vanda „Stjórn Leikfélagsins hefur fullkomlega brugðist“ Gripið verði inn í strax í leikskóla Ætlaði að kaupa rafhlaupahjól en var rændur Sjötti úrskurðaður í gæsluvarðhald Hjólakaup sem enduðu í vopnuðu ráni og börn í vanda Hvað má læra af Covid, börn í vanda og ríkisbuddan í Sprengisandi Hótað með hníf og rændur í miðbænum Muni eyða síðustu stundunum með sínum nánustu við slæmar aðstæður Áreitið hafði mikil áhrif 16 klukkutíma ferð 12 vörubíla með sex timburhús á Húsavík Ekki útilokað að það gjósi á næstu klukkustundum Yfirvofandi eldgos og íslandsmeistarmót í Ólsen ólsen Hundrað manns ræddu umhverfismálin Rannsókninni miðar vel áfram Svört skýrsla komi ekki á óvart Rabarbarafélag stofnað á Blönduósi í dag Neyðarvistun í fangaklefa gróft brot á réttindum barna Sjá ekki fyrir sér framtíð í heimalandi sínu Höfðu ríflega fimm milljónir upp úr búðarhnupli Sjá meira
Berglind Hólm Harðardóttir situr í stjórn samtakanna Olnbogabörn/Týndu börnin okkar. Hún segir að áhyggjufull móðir hafi leitað til samtakanna vegna sonar síns sem varð tvítugur á dögunum en hann afplánar í fangelsinu á Hólmsheiði. „Þessi ungi maður er ekki búinn að mennta sig og hefur verið að velkjast um í kerfinu í einhver ár og endar svo þarna. Hann sýnir nú áhuga á því að mennta sig og fyrsta skóladaginn nú í byrjun hausts fer hann á Facebook í tölvunni sem hann fær til afnota til að iðka sitt nám. Það er bannað að fara á Facebook í fangelsinu og því hlýtur hann refsingu. Refsingin sem hann fær er hins vegar sú að hann er settur í bann frá skólanum í mánuð og að auki fá aðrir fangar ekki að fara á netið í þrjá sólarhringa,“ segir Berglind. „Við erum að skoða þetta mál enda hafa samtökin áhuga á að skoða hvernig búið er að unga fólkinu okkar í fangelsum landsins.“Bíða upplýsinga um verklag Facebook er ein af mörgum síðum sem bannað er að fara á í fangelsinu og ber að fara eftir því. Hægt er að loka fyrir síðurnar svo að ekki sé hægt að fara inn á þær þó svo að það sé reynt. „Það hefur verið mjög létt fyrir hann að komast þarna í gegn. Það er spurning hvort Fangelsismálastofnun þurfi ekki bara að endurskoða tölvumálin. Þetta væri allt annað ef drengurinn væri mjög klár í tölvum, en það er ekki raunin,“ segir Berglind. „Auðvitað á hann að virða reglurnar en okkur finnst þetta brjóta á öllu því sem á að kallast betrun, því sem á að hjálpa honum að verða að betri manni með því að mennta sig. Við vitum það alveg að ef maður missir mánuð úr skóla þá er erfitt að ná því aftur upp, á flestum stöðum þýðir það fall. Það hefur lengi ríkt úrræðaleysi gagnvart þessum börnum sem lenda utan vegar og þetta gæti verið anginn af því, að þau endi í fangelsi.“ Nemendur í fangelsinu á Hólmsheiði hafa aðgang að tölvum frá klukkan 9 til 16 og nota þeir þennan tíma til að skila inn verkefnum í fjarnáminu. Nemandinn sem um ræðir getur ekki skilað inn verkefnum í gegnum tölvuna vegna bannsins og fær því núll í einkunn. Líkt og stendur í lögum um fullnustu refsinga getur forstöðumaður fangelsis beitt fanga agaviðurlögum vegna brota á lögum, reglugerðum og reglum. Berglind segir að búið sé að óska eftir verklagsreglum hjá Fangelsismálastofnun vegna þessa tiltekna máls. „Við fengum þau svör að það væri forstöðumaður fangelsisins sem tæki ákvörðun með svona mál. Við vinnum nú í því að óska eftir upplýsingum um það.“ Skólinn í fangelsinu hófst 10. september og komst upp um brotið þann 12. september. Refsingin tók gildi þann 15. Ungi maðurinn er enn þá í banni. Fangelsismálastofnun virtist ekki kannast við málið þegar innt var eftir svörum.Guðmundur Ingi Þóroddsson formðaur Afstöðu.Hóprefsingar óásættanlegar Afstaða, félag fanga, hefur ítrekað mótmælt því hvernig forstöðumenn fangelsa landsins beita agaviðurlögum, en félagið segir að oftar en ekki þjóni þau ekki tilgangi sínum. „Saga unga mannsins á Hólmsheiði er skýrt dæmi um það og nánast óskiljanlegt að telja það ásættanlega refsingu að hefta aðgang hans að náminu, enda er nám algjör grunnur að allri betrun í kerfinu. Með margvíslegum hætti má bæta stuðning, þar með talið eftirlit, í stað þess að beita íþyngjandi viðurlögum,“ segir Guðmundur Ingi Þóroddsson, formaður Afstöðu. „Agaviðurlög í íslenskum fangelsum eru að mestu arfleifð fornaldarhugsunar þar sem viðurlögin eru oft margþætt, sem oftar en ekki ýtir undir veikindi fangans sem er iðulega fíknisjúkdómur og kemur harðast niður á fjölskyldu fangans og samfélaginu. Við ættum ekki að eiga í erfiðleikum með að finna betri aðferðir enda hafa þær verið teknar upp í mjög mörgum Evrópulöndum og þá sérstaklega á Norðurlöndunum sem eru auðvitað þau lönd sem við viljum bera okkur saman við en erum áratugum á eftir þegar kemur að fangelsismálum.“ Guðmundur bætir því við að Afstaða telji hóprefsingar með öllu óásættanlegar og vera aðeins til þess fallnar að valda ólgu meðal fanga sem beinist þá að þeim brotlega og getur auðveldlega sett viðkomandi fanga í hættu. „Tilgangurinn virðist hreinlega vera sá að nota fangahópinn til að sjá um að framfylgja refsingu á hendur einum einstaklingi. Það kann ekki góðri lukku að stýra. Með svipuðum hætti hefur fjölskyldum dómþola, oft og tíðum börnum þeirra, verið gert að taka út heimsóknarbann vegna agaviðurlaga. Að beita slíkum refsingum er að mati Afstöðu forkastanlegt,“ segir Guðmundur.
Birtist í Fréttablaðinu Tengdar fréttir Noregur leiðandi í fangelsismálum Stærðin er eitt af því sem er jákvætt við umhverfi íslenskra fangelsa. Persónulegt samband við fanga er því betra en gengur og gerist erlendis en þó er margt sem þarf að bæta verulega. 4. október 2018 08:00 Þurfum að nálgast þetta af umhyggju Á tíunda áratug síðustu aldar stóðu Bretar frammi fyrir áskorunum sem tengdust aukinni glæpatíðni sem að stórum hluta var hægt að rekja til áfengis- og fíkniefnaneyslu. 4. október 2018 08:00 Mest lesið Stefna á víðtækar ferðatakmarkanir Erlent Vefmyndavél Vísis á Reykjanesskaganum Innlent Óttast að missa úrræðið sem breytti lífi hennar Innlent Hringvegurinn styttist um tólf kílómetra fyrir lok árs Innlent Að minnsta kosti 37 látnir eftir ofsaveður Erlent Opnuðu ónothæft meðferðarheimili rétt fyrir kosningar Innlent Hefur tröllatrú á að samningar náist svo „Ladderíið“ geti haldið áfram Innlent Barnavernd veigri sér ekki við að taka á málum barna af erlendum uppruna Innlent Börn Hackmans ekki í erfðaskránni en erfa hann samt Erlent Bannaði Trump að nota lög frá átjándu öld Erlent Fleiri fréttir Óttast að missa úrræðið sem breytti lífi hennar Hringvegurinn styttist um tólf kílómetra fyrir lok árs Hefur tröllatrú á að samningar náist svo „Ladderíið“ geti haldið áfram Opnuðu ónothæft meðferðarheimili rétt fyrir kosningar Galasýning á hestum og dansað við stóðhest Barnavernd veigri sér ekki við að taka á málum barna af erlendum uppruna Tveir handteknir vegna líkamsárása Hræðileg staða, tap vegna leikaraverkfalls og dansandi stóðhestur Vefmyndavél Vísis á Reykjanesskaganum Veruleg fækkun skemmtiskipa á Vestfjörðum í sumar Ríkið taki að sér mál barna með fjölþættan vanda „Stjórn Leikfélagsins hefur fullkomlega brugðist“ Gripið verði inn í strax í leikskóla Ætlaði að kaupa rafhlaupahjól en var rændur Sjötti úrskurðaður í gæsluvarðhald Hjólakaup sem enduðu í vopnuðu ráni og börn í vanda Hvað má læra af Covid, börn í vanda og ríkisbuddan í Sprengisandi Hótað með hníf og rændur í miðbænum Muni eyða síðustu stundunum með sínum nánustu við slæmar aðstæður Áreitið hafði mikil áhrif 16 klukkutíma ferð 12 vörubíla með sex timburhús á Húsavík Ekki útilokað að það gjósi á næstu klukkustundum Yfirvofandi eldgos og íslandsmeistarmót í Ólsen ólsen Hundrað manns ræddu umhverfismálin Rannsókninni miðar vel áfram Svört skýrsla komi ekki á óvart Rabarbarafélag stofnað á Blönduósi í dag Neyðarvistun í fangaklefa gróft brot á réttindum barna Sjá ekki fyrir sér framtíð í heimalandi sínu Höfðu ríflega fimm milljónir upp úr búðarhnupli Sjá meira
Noregur leiðandi í fangelsismálum Stærðin er eitt af því sem er jákvætt við umhverfi íslenskra fangelsa. Persónulegt samband við fanga er því betra en gengur og gerist erlendis en þó er margt sem þarf að bæta verulega. 4. október 2018 08:00
Þurfum að nálgast þetta af umhyggju Á tíunda áratug síðustu aldar stóðu Bretar frammi fyrir áskorunum sem tengdust aukinni glæpatíðni sem að stórum hluta var hægt að rekja til áfengis- og fíkniefnaneyslu. 4. október 2018 08:00