Upplýstir foreldrar = Virkir foreldrar Arnar Ævarsson skrifar 7. október 2021 16:01 Nú eru flestir skólar komnir með starfið í fastar skorður eftir óvissu í upphafi skólaárs vegna faraldursins. Það er ekki annað hægt en að hrósa skólastjórnendum, kennurum, foreldrum og auðvitað nemendum með hvernig tekist var á við þær áskoranir sem birtust oft með skömmum fyrirvara. Það reyndi á samskipti, það reyndi á upplýsingagjöf og það reyndi á samvinnu heimila og skóla. Heilt yfir þá gekk þetta vel en líka margt sem við getum dregið lærdóm af. Það er oft hægt að koma í veg fyrir að mál þróist þannig að erfitt sé að finna leið út úr vandanum. Samvinna og samhugur með það að markmiði að tryggja nemendum jákvætt og heilbrigt umhverfi til að vaxa og dafna í er góður grunnur til góðra verka. Jákvætt og uppbyggilegt samstarf á milli foreldra og skóla hefur mjög fjölþætt og jákvæð áhrif á skólastarfið, nemendum til hagsbóta. Rannsóknir sýna að gott samstarf heimila og skóla hefur jákvæð áhrif á skólabrag, líðan nemenda og námsárangur. Það má líka leiða að því líkum að gott samstarf kennara og foreldra skipti miklu máli fyrir kennara og líðan þeirra í starfi sem er mikilvægur þáttur. Það þarf að taka upp virkt samtal á milli heimila og skóla um hlutverk og væntingar og útbúa viðmið um samskipti heimila við kennara eða skólastjórnendur. Best er að þróa almennt verklag og draga úr tilviljanakenndum leiðum. Það þurfa allir að vera meðvitaðir um hver ávinningurinn er af góðu samstarfi heimila og skóla og hvernig við ætlum að ná þeim ávinningi. Þetta ætti að skila sér í öflugra skólastarfi, starfi þar sem allir hafa hlutverk og eru þátttakendur með beinum og óbeinum hætti, skólinn, nemendur og foreldrar. Upp með gögnin Það er mikilvægt að foreldrar fái tækifæri til að kynna sér skólastarfið í hverjum skóla og geti nálgast upplýsingar með auðveldum hætti. Starfsáætlun, skólanámskrá, upplýsingar um innra mat skólans, niðurstaða mælinga á líðan nemenda og önnur gögn er varða skólastarfið þurfa að vera aðgengileg foreldrum svo þeir geti tekið þátt í umræðum um skólastarfið af þekkingu. Upplýstir foreldrar eru líklegri til að vera áhugasamari og virkari skólaforeldrar sem hafa jákvæð áhrif á skólastarfið. Til þess að foreldrar geti verið virkir þátttakendur í að byggja upp og styðja við öflugt skólastarf þá þurfa foreldrar nefnilega að fá aðgengi að þeim gögnum sem fyrir liggja um skólastarfið. Helst gögn sem hafa verið greind af aðilum skólans í samhengi við þau markmið sem lágu til grundvallar. Gekk starfið vel eða illa? Hvað segir innra matið? Hvað segja niðurstöðurnar úr Skólapúlsinum? Hvar er umbótaáætlunin? Hver er tíðni eineltis í skólanum? Ýmsar spurningar varðandi skólastarfið brenna á foreldrum, en oft er aðgengi að gögnum ekki skýrt og jafnvel bara alls ekkert. Það er mjög breytilegt á milli skóla hvaða gögn þeir birta, hvað er kynnt fyrir foreldrum og hvernig hefur verið unnið úr þessum gögnum. Stundum er þetta til fyrirmyndar en of oft er það ekki raunin. Nýleg gögn eru ekki alltaf fyrirliggjandi og á heimasíðum skólanna má oft aðeins finna margra ára gömul gögn. Niðurstöður mælinga eru oft ekki tengdar við áætlanir eða markmið skólans og því erfitt að átta sig á hvernig til tókst í starfinu. Var markmiðum náð? Þarna er tækifæri til að gera mun betur. Höfum í huga að upplýsingar móta viðhorf okkar og skortur á upplýsingum líka. Við erum sterkari saman Þeim skólum sem leggja upp úr markvissri upplýsingagjöf og ígrunduðu sjálfsmati (innra mati) með aðkomu foreldra og annarra hagsmunaaðila líkt og á að gera samkvæmt lögum fer sem betur fer fjölgandi. Sjálfsmat skóla er skilvirk og viðurkennd leið til að virkja hagsmunaaðila/foreldra og til að miðla upplýsingum um starfið, þannig geta allir verið með og haft jákvæð áhrif. Gerum gögnin aðgengileg og kynnum fyrir foreldrum hvar þeir geta sótt sér mikilvægar upplýsingar um skólastarfið. Foreldrar, og þá ekki síst þeir sem sitja í stjórn foreldrafélags eða skólaráði, þurfa einnig að sýna frumkvæði í að sækja þessar upplýsingar og rýna þær og sjá til þess að þær séu gerðar aðgengilegar öllum foreldrum á heimasíðu skólans. Það eiga ekki að vera nein leyndarmál, foreldrar eru upp til hópa gott fólk sem vill skóla barnsins síns vel og vilja vera þátttakendur í að vinna að hag nemenda og skólans og ráðast í úrbætur gerist þess þörf. Það á ekki að vera eins og að vinna í happdrætti að vera með barnið sitt í skóla þar sem skólastjórnendur og kennarar líta á foreldra sem samherja sem er treystandi fyrir upplýsingum og því að vinna með þeim af heilindum að bættu skólastarfi, nemendum til hagsbóta. Það er mun líklegra að hlutirnir gangi vel ef allir ganga í takt, eru vel upplýstir og hafa skýrt hlutverk, því saman náum við betri árangri. Höfundur er framkvæmdastjóri Heimili og skóla – Landssamtaka foreldra. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skóla - og menntamál Mest lesið Kjöt og krabbamein Hulda María Einarsdóttir,Jórunn Atladóttir,Sigurdís Haraldsdóttir Skoðun Stóra klúður Íslands í raforkumálum Þorgerður María Þorbjarnardóttir Skoðun Kolbrún Pálsdóttir – Öflugur leiðtogi fyrir framtíð Háskóla Íslands Kristín Jónsdóttir,Þórdís Jóna Sigurðardóttir Skoðun Skipbrot Reykjavíkurborgar Davíð J. Arngrímsson Skoðun Við erum ekki Rússland Sigmar Guðmundsson Skoðun Björn veit að þekking þrífst í samfélagi, ekki í einangrun Magnea Rut Gunnarsdóttir Skoðun Hagsmunir háskólanema í rektorskjöri Kolbrún Þ. Pálsdóttir Skoðun Rektorskjör HÍ Soffía Auður Birgisdóttir Skoðun Evrópusambandið og upplýsingalæsi Ægir Örn Arnarson Skoðun Er ný ESB-langavitleysa íslenzkrar ríkisstjórnar í uppsiglingu? Ole Anton Bieltvedt Skoðun Skoðun Skoðun Smánin tilheyrir geranda en of oft klínt á þolanda Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Jarðhiti jafnar leikinn Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Skipbrot Reykjavíkurborgar Davíð J. Arngrímsson skrifar Skoðun Stóra klúður Íslands í raforkumálum Þorgerður María Þorbjarnardóttir skrifar Skoðun Hvað geta ungmenni gert fyrir jörðina? Matthildur Þóra Skúladóttir,Guðmundur Ingi Valgeirsson skrifar Skoðun Fjarkönnun og sjálfstæði þjóðar Karl Arnar Arnarson skrifar Skoðun Virðisaukaskattur og sveitarfélög – ekki er allt sem sýnist Helgi Már Jósepsson,Tina Paic skrifar Skoðun Græðgin, vísindin og spilakassarnir Kristján Jónasson,Alma Hafsteinsdóttir,Steinn Guðmundsson,Tryggvi Rúnar Brynjarsson skrifar Skoðun Kjöt og krabbamein Hulda María Einarsdóttir,Jórunn Atladóttir,Sigurdís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Rektorskjör HÍ Soffía Auður Birgisdóttir skrifar Skoðun Hagsmunir háskólanema í rektorskjöri Kolbrún Þ. Pálsdóttir skrifar Skoðun Evrópusambandið og upplýsingalæsi Ægir Örn Arnarson skrifar Skoðun Björn veit að þekking þrífst í samfélagi, ekki í einangrun Magnea Rut Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Silja Bára - öflugur málsvari sjálfbærni og loftslagsmála Íris Lind Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Af hverju veljum við Silju Báru? Auður Birna Stefánsdóttir,Pia Hansson skrifar Skoðun Við erum ekki Rússland Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Kolbrún Pálsdóttir – Öflugur leiðtogi fyrir framtíð Háskóla Íslands Kristín Jónsdóttir,Þórdís Jóna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Er ný ESB-langavitleysa íslenzkrar ríkisstjórnar í uppsiglingu? Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Samskipti: Lykillinn að vellíðan og árangri í vinnuumhverfi Ásta Guðrún Guðbrandsdóttir skrifar Skoðun Ríkisábyrgð á 1.490 milljarða króna? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Sagnaarfur Biblíunnar – Davíð og Golíat, hugrekki og berskjöldun Dr. Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Hver reif kjaft við hvern? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Alþjóðlegt samstarf er forsenda öruggra landamæra Jón Pétur Jónsson,Íris Björg Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Háskólasamfélag á tímamótum - Silja Bára sem næsti rektor HÍ Berglind Rós Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kjósum opnara grunnnám Toby Erik Wikström skrifar Skoðun Magnús Karl er hæfastur rektorsframbjóðenda Ástráður Eysteinsson skrifar Skoðun Betri starfsaðstæður og skilvirkari háskóli Silja Bára Ómarsdóttir skrifar Skoðun Hvers vegna styð ég Magnús Karl í kjöri til rektors Háskóla Íslands? Ingileif Jónsdóttir skrifar Skoðun Allt fyrir samansúrrað pólitískt og peningalegt vald? Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Vopnakaup íslenska ráðamanna Friðrik Erlingsson skrifar Sjá meira
Nú eru flestir skólar komnir með starfið í fastar skorður eftir óvissu í upphafi skólaárs vegna faraldursins. Það er ekki annað hægt en að hrósa skólastjórnendum, kennurum, foreldrum og auðvitað nemendum með hvernig tekist var á við þær áskoranir sem birtust oft með skömmum fyrirvara. Það reyndi á samskipti, það reyndi á upplýsingagjöf og það reyndi á samvinnu heimila og skóla. Heilt yfir þá gekk þetta vel en líka margt sem við getum dregið lærdóm af. Það er oft hægt að koma í veg fyrir að mál þróist þannig að erfitt sé að finna leið út úr vandanum. Samvinna og samhugur með það að markmiði að tryggja nemendum jákvætt og heilbrigt umhverfi til að vaxa og dafna í er góður grunnur til góðra verka. Jákvætt og uppbyggilegt samstarf á milli foreldra og skóla hefur mjög fjölþætt og jákvæð áhrif á skólastarfið, nemendum til hagsbóta. Rannsóknir sýna að gott samstarf heimila og skóla hefur jákvæð áhrif á skólabrag, líðan nemenda og námsárangur. Það má líka leiða að því líkum að gott samstarf kennara og foreldra skipti miklu máli fyrir kennara og líðan þeirra í starfi sem er mikilvægur þáttur. Það þarf að taka upp virkt samtal á milli heimila og skóla um hlutverk og væntingar og útbúa viðmið um samskipti heimila við kennara eða skólastjórnendur. Best er að þróa almennt verklag og draga úr tilviljanakenndum leiðum. Það þurfa allir að vera meðvitaðir um hver ávinningurinn er af góðu samstarfi heimila og skóla og hvernig við ætlum að ná þeim ávinningi. Þetta ætti að skila sér í öflugra skólastarfi, starfi þar sem allir hafa hlutverk og eru þátttakendur með beinum og óbeinum hætti, skólinn, nemendur og foreldrar. Upp með gögnin Það er mikilvægt að foreldrar fái tækifæri til að kynna sér skólastarfið í hverjum skóla og geti nálgast upplýsingar með auðveldum hætti. Starfsáætlun, skólanámskrá, upplýsingar um innra mat skólans, niðurstaða mælinga á líðan nemenda og önnur gögn er varða skólastarfið þurfa að vera aðgengileg foreldrum svo þeir geti tekið þátt í umræðum um skólastarfið af þekkingu. Upplýstir foreldrar eru líklegri til að vera áhugasamari og virkari skólaforeldrar sem hafa jákvæð áhrif á skólastarfið. Til þess að foreldrar geti verið virkir þátttakendur í að byggja upp og styðja við öflugt skólastarf þá þurfa foreldrar nefnilega að fá aðgengi að þeim gögnum sem fyrir liggja um skólastarfið. Helst gögn sem hafa verið greind af aðilum skólans í samhengi við þau markmið sem lágu til grundvallar. Gekk starfið vel eða illa? Hvað segir innra matið? Hvað segja niðurstöðurnar úr Skólapúlsinum? Hvar er umbótaáætlunin? Hver er tíðni eineltis í skólanum? Ýmsar spurningar varðandi skólastarfið brenna á foreldrum, en oft er aðgengi að gögnum ekki skýrt og jafnvel bara alls ekkert. Það er mjög breytilegt á milli skóla hvaða gögn þeir birta, hvað er kynnt fyrir foreldrum og hvernig hefur verið unnið úr þessum gögnum. Stundum er þetta til fyrirmyndar en of oft er það ekki raunin. Nýleg gögn eru ekki alltaf fyrirliggjandi og á heimasíðum skólanna má oft aðeins finna margra ára gömul gögn. Niðurstöður mælinga eru oft ekki tengdar við áætlanir eða markmið skólans og því erfitt að átta sig á hvernig til tókst í starfinu. Var markmiðum náð? Þarna er tækifæri til að gera mun betur. Höfum í huga að upplýsingar móta viðhorf okkar og skortur á upplýsingum líka. Við erum sterkari saman Þeim skólum sem leggja upp úr markvissri upplýsingagjöf og ígrunduðu sjálfsmati (innra mati) með aðkomu foreldra og annarra hagsmunaaðila líkt og á að gera samkvæmt lögum fer sem betur fer fjölgandi. Sjálfsmat skóla er skilvirk og viðurkennd leið til að virkja hagsmunaaðila/foreldra og til að miðla upplýsingum um starfið, þannig geta allir verið með og haft jákvæð áhrif. Gerum gögnin aðgengileg og kynnum fyrir foreldrum hvar þeir geta sótt sér mikilvægar upplýsingar um skólastarfið. Foreldrar, og þá ekki síst þeir sem sitja í stjórn foreldrafélags eða skólaráði, þurfa einnig að sýna frumkvæði í að sækja þessar upplýsingar og rýna þær og sjá til þess að þær séu gerðar aðgengilegar öllum foreldrum á heimasíðu skólans. Það eiga ekki að vera nein leyndarmál, foreldrar eru upp til hópa gott fólk sem vill skóla barnsins síns vel og vilja vera þátttakendur í að vinna að hag nemenda og skólans og ráðast í úrbætur gerist þess þörf. Það á ekki að vera eins og að vinna í happdrætti að vera með barnið sitt í skóla þar sem skólastjórnendur og kennarar líta á foreldra sem samherja sem er treystandi fyrir upplýsingum og því að vinna með þeim af heilindum að bættu skólastarfi, nemendum til hagsbóta. Það er mun líklegra að hlutirnir gangi vel ef allir ganga í takt, eru vel upplýstir og hafa skýrt hlutverk, því saman náum við betri árangri. Höfundur er framkvæmdastjóri Heimili og skóla – Landssamtaka foreldra.
Kolbrún Pálsdóttir – Öflugur leiðtogi fyrir framtíð Háskóla Íslands Kristín Jónsdóttir,Þórdís Jóna Sigurðardóttir Skoðun
Skoðun Hvað geta ungmenni gert fyrir jörðina? Matthildur Þóra Skúladóttir,Guðmundur Ingi Valgeirsson skrifar
Skoðun Virðisaukaskattur og sveitarfélög – ekki er allt sem sýnist Helgi Már Jósepsson,Tina Paic skrifar
Skoðun Græðgin, vísindin og spilakassarnir Kristján Jónasson,Alma Hafsteinsdóttir,Steinn Guðmundsson,Tryggvi Rúnar Brynjarsson skrifar
Skoðun Björn veit að þekking þrífst í samfélagi, ekki í einangrun Magnea Rut Gunnarsdóttir skrifar
Skoðun Kolbrún Pálsdóttir – Öflugur leiðtogi fyrir framtíð Háskóla Íslands Kristín Jónsdóttir,Þórdís Jóna Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Samskipti: Lykillinn að vellíðan og árangri í vinnuumhverfi Ásta Guðrún Guðbrandsdóttir skrifar
Skoðun Sagnaarfur Biblíunnar – Davíð og Golíat, hugrekki og berskjöldun Dr. Sigurvin Lárus Jónsson skrifar
Skoðun Alþjóðlegt samstarf er forsenda öruggra landamæra Jón Pétur Jónsson,Íris Björg Kristjánsdóttir skrifar
Skoðun Háskólasamfélag á tímamótum - Silja Bára sem næsti rektor HÍ Berglind Rós Magnúsdóttir skrifar
Skoðun Hvers vegna styð ég Magnús Karl í kjöri til rektors Háskóla Íslands? Ingileif Jónsdóttir skrifar
Kolbrún Pálsdóttir – Öflugur leiðtogi fyrir framtíð Háskóla Íslands Kristín Jónsdóttir,Þórdís Jóna Sigurðardóttir Skoðun