Óttinn selur Davíð Bergmann skrifar 15. september 2025 08:17 Jæja, þá erum við komin aftur að gamla, góða sannleikanum: óttinn selur. Þetta er auðvitað aldagamall sannleikur, hvort sem það eru glæpamenn sem græða á veikum sálum eða stórveldi sem troða á okkur „öryggi og heimsfriði“ með hræðsluáróðri. Svo virðist sem ótti hafi alltaf verið besta söluvaran. Auðvitað ætla ég ekki að reyna að réttlæta myrkraverk Pútíns – þau eru óumdeilanleg. Við höfum vitað af stríðsglæpum hans lengi og sagan mun eflaust dæma hann grimmt, alveg eins og hún gerði við Stalín. En þegar forseti Frakklands er farinn að skipuleggja heilbrigðisþjónustu landsins vegna stríðs við Rússland á maður varla til orð. Situr maður ekki bara eftir með hnút í maganum og hugsar: „Hvað er í gangi?“ Eiga börnin okkar að lifa af kjarnorkuvetur og erfa óbyggilega jörð? Þetta eru ekki lengur vangaveltur heldur raunverulegar áætlanir. Erum við orðin svo blind að við sjáum ekki að við erum að leika okkur að eldi í kringum púðurtunnu? Einn einasti neisti, og búmm! Heimsbruni sem enginn ræður við. Hvað gerir einræðisherra þegar draumar hans hrynja og hann er kominn út í horn? Sagan kennir okkur að slíkir menn eyra engu, sérstaklega þegar þeir sitja á 6.000 kjarnorkusprengjum. Við erum í raun að æsa upp óstöðugan einstakling sem er líklegur til alls. Það virðist vera auðvelt að gleyma því að Rússum var lofað að NATO myndi ekki stækka til austurs. Vörðum við það loforð? Nei. Getur verið að Úkraínustríðið sé afleiðing af þessum óheiðarleika? Já, kannski. Hneykslanlegar viðskiptasnilldir vopnaiðnaðarins Á meðan þessari „sýningu“ er haldið uppi eru hlutabréf vopnaframleiðenda að stökkva upp. Krafa NATO um að þjóðir leggi 5% af þjóðarframleiðslu til varnarmála er hin mesta viðskiptasnilld. Þessir peningar koma ekki úr lausu lofti, heldur eru þeir teknir af velferðarkerfunum. Þýskaland, Frakkland og Ítalía eru dæmi um þetta brjálæði. Þau eiga að eyða meiru í hergögn en þau gera í menntakerfið sitt! Það er líka athyglisvert að aðeins 9 lönd í heiminum eyða 5% af landsframleiðslu sinni í varnarmál og þau eru nánast öll einræðisríki. Hvernig getur þetta verið? Hvað með okkar eigið land? Hvaðan eiga þeir peningar að koma þegar við getum ekki einu sinni byggt fangelsi eða séð um gamla fólkið okkar? Er það eðlilegt? Það er auðvelt að halda því fram að Rússland sé að hrynja að innan vegna efnahagsþvingana og heimatilbúins drónahernaðar Úkraínumanna. Við höfum séð merki um olíu- og vöruskort, auk þess sem efnahagskerfi Rússlands og bandamanna þess, eins og Hvíta-Rússlands, eru í miklum vanda. Verðbólga og vextir stíga hratt upp á við. Þegar þetta nær ákveðnum hæðum er mjög líklegt að almenningur muni rísa upp og steypa þessum stjórnvöldum af stóli. Sögulega séð eru einræðisherrar mest hræddir við eigin þegna, ekki erlendar ríkisstjórnir. Því þegar fólk getur ekki lengur fætt sig og fjölskyldur sínar, þá mun það grípa til örþrifaráða. Það er þá sem fólkið hefur engu að tapa. En þetta er ekki eins einfalt og það lítur út fyrir að vera, miðað við að Kínverjar hafa verið að fjarlægjast rússnesk stjórnvöld og síðasta heimsókn Pútíns til Kína var sögð hafa verið niðurlægjandi fyrir hann. Ísland sem fórnarlamb á stærra taflborði Hvernig getur áróður stjórnmálamanna flætt um allt án gagnrýni? Hverjum er það í hag að setja Ísland upp á skotskífu stórveldanna? Ef þetta snýst um að tilheyra „réttu“ félögunum, þá erum við í mjög slæmum félagsskap. Við megum ekki gleyma því að einn kjarnorkukafbátur getur sprengt helming jarðarinnar. Einn. Og þeir lúra bara við landhelgina okkar. Hvað gerir rotta þegar hún er komin út í horn? Jú, hún stekkur á hálsinn. Pútín gæti auðveldlega notað þessa litlu eyju í Norður-Atlantshafi sem aðvörun til annarra NATO-ríkja. 400.000 Íslendingar gætu verið ásættanlegur fórnarkostnaður. Það er svo sannarlega ekki dýrt að sökkva litlu skeri til að sýna heimsbyggðinni hver ræður. Geðheilbrigði barna okkar: Dýrmætt fórnarlamb Í stað þess að kjósa um framtíðarviðræður við Evrópusambandið ættum við frekar að kjósa um hvort við eigum að vera áfram í þessu hernaðarbandalagi. Það er á kostnað geðheilbrigði okkar allra, þar sem við lifum með stöðugan ótta á meðan þeir útvöldu græða. Sérstaklega er þetta á kostnað barnanna okkar, sem geta ekki sofið fyrir loftslags- og kjarnorkukvíða. Hvað eiga þau að gera? Flýja þennan vonda veruleika sem við erum að taka þátt í að skapa? Sálfræðiþjónusta er ekki til staðar og verður ekki á meðan við eyðum skattfé okkar í hernaðarbrölt. Þetta er hreint og klárt brjálæði. Höfundur er miðflokksmaður og áhugamaður um betra samfélag. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Davíð Bergmann Mest lesið Að gefnu tilefni – Upplýsingar um Fjarðarheiðargöng Jónína Brynjólfsdóttir Skoðun Brýtur innviðaráðherra lög? Örvar Marteinsson Skoðun Eðlisfræði - ekki pólitík Ása Berglind Hjálmarsdóttir Skoðun Stórkostleg og mögnuð stöð Lára Zulima Ómarsdóttir Skoðun Frelsi frá kynhlutverkum: innsýn sem breytir samböndum Þórdís Filipsdóttir Skoðun Opið bréf til borgarstjórnar Reykjavíkur Þorsteinn Jóhannsson,Arnar Össur Harðarson,Hlín Gísladóttir Skoðun Vaxandi samfélag þarf sterkari innviði - Tími til að fjárfesta í framtíð HSU Sveinn Ægir Birgisson Skoðun The Thing og íslenska Tryggvi Pétur Brynjarsson Skoðun Verð og vöruúrval Arnar Sigurðsson Skoðun Er virkilega hvergi pláss fyrir einhverfan forritara? Elísabet Guðrúnar Jónsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Aukinn stuðningur við leigjendur í Reykjavík Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Frelsi frá kynhlutverkum: innsýn sem breytir samböndum Þórdís Filipsdóttir skrifar Skoðun Brýtur innviðaráðherra lög? Örvar Marteinsson skrifar Skoðun The Thing og íslenska Tryggvi Pétur Brynjarsson skrifar Skoðun Verð og vöruúrval Arnar Sigurðsson skrifar Skoðun Vaxandi samfélag þarf sterkari innviði - Tími til að fjárfesta í framtíð HSU Sveinn Ægir Birgisson skrifar Skoðun Eðlisfræði - ekki pólitík Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Opið bréf til borgarstjórnar Reykjavíkur Þorsteinn Jóhannsson,Arnar Össur Harðarson,Hlín Gísladóttir skrifar Skoðun Stórkostleg og mögnuð stöð Lára Zulima Ómarsdóttir skrifar Skoðun Að gefnu tilefni – Upplýsingar um Fjarðarheiðargöng Jónína Brynjólfsdóttir skrifar Skoðun Þegar Guð breytist í ljósmóður – og þegar kvöldmáltíðin breytist í annað en borð Drottins Hilmar Kristinsson skrifar Skoðun Reiði og bjartsýni á COP30 Þorgerður María Þorbjarnardóttir skrifar Skoðun Heldur málþófið áfram? Bolli Héðinsson skrifar Skoðun Gervigreindin brotlendir: Notendum fækkar, áhugi minnkar, ávinningur enginn, traustið núll Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Þessir píkubörðu menn Eva Hauksdóttir skrifar Skoðun Tolladeilur og hagsmunavörn í alþjóðaviðskiptum Eiríkur Björn Björgvinsson skrifar Skoðun Betra námsumhverfi fyrir börn í Reykjavík Bjarnveig Birta Bjarnadóttir skrifar Skoðun Á sjötugsaldri inn í nýja iðnbyltingu: Ferðalagið mitt og tækifæri Íslands í gervigreind Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Ísland að grotna niður í fjöldaferðamennsku Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Er virkilega hvergi pláss fyrir einhverfan forritara? Elísabet Guðrúnar Jónsdóttir skrifar Skoðun Fjárfesting til framtíðar - Fjárfestum í börnum Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Kæra foreldri, verður barnið þitt af verulegum árs- og ævitekjum ? Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Nóvember er tími netsvikara Gústaf Steingrímsson skrifar Skoðun Hvernig eigum við að mæta gervigreind í skólanum? Geir Finnsson skrifar Skoðun Valkvæð Sýn Hallmundur Albertsson skrifar Skoðun Draumurinn um jafna foreldraábyrgð sem varð að martröð þolenda ofbeldis í nánum samböndum Sigrún Sif Eyfeld Jóelsdóttir,Kolbrún Dögg Arnardóttir skrifar Skoðun Virkjanir í byggð – er farið að lögum? Gerður Stefánsdóttir skrifar Skoðun Hver vill eldast ? Ebba Margrét Magnúsdóttir skrifar Skoðun Frá stressi í sjálfstraust: Skrefin sem skipta máli á prófatíma Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar Skoðun Þögnin, skömmin og kerfið Sigríður Svanborgardóttir skrifar Sjá meira
Jæja, þá erum við komin aftur að gamla, góða sannleikanum: óttinn selur. Þetta er auðvitað aldagamall sannleikur, hvort sem það eru glæpamenn sem græða á veikum sálum eða stórveldi sem troða á okkur „öryggi og heimsfriði“ með hræðsluáróðri. Svo virðist sem ótti hafi alltaf verið besta söluvaran. Auðvitað ætla ég ekki að reyna að réttlæta myrkraverk Pútíns – þau eru óumdeilanleg. Við höfum vitað af stríðsglæpum hans lengi og sagan mun eflaust dæma hann grimmt, alveg eins og hún gerði við Stalín. En þegar forseti Frakklands er farinn að skipuleggja heilbrigðisþjónustu landsins vegna stríðs við Rússland á maður varla til orð. Situr maður ekki bara eftir með hnút í maganum og hugsar: „Hvað er í gangi?“ Eiga börnin okkar að lifa af kjarnorkuvetur og erfa óbyggilega jörð? Þetta eru ekki lengur vangaveltur heldur raunverulegar áætlanir. Erum við orðin svo blind að við sjáum ekki að við erum að leika okkur að eldi í kringum púðurtunnu? Einn einasti neisti, og búmm! Heimsbruni sem enginn ræður við. Hvað gerir einræðisherra þegar draumar hans hrynja og hann er kominn út í horn? Sagan kennir okkur að slíkir menn eyra engu, sérstaklega þegar þeir sitja á 6.000 kjarnorkusprengjum. Við erum í raun að æsa upp óstöðugan einstakling sem er líklegur til alls. Það virðist vera auðvelt að gleyma því að Rússum var lofað að NATO myndi ekki stækka til austurs. Vörðum við það loforð? Nei. Getur verið að Úkraínustríðið sé afleiðing af þessum óheiðarleika? Já, kannski. Hneykslanlegar viðskiptasnilldir vopnaiðnaðarins Á meðan þessari „sýningu“ er haldið uppi eru hlutabréf vopnaframleiðenda að stökkva upp. Krafa NATO um að þjóðir leggi 5% af þjóðarframleiðslu til varnarmála er hin mesta viðskiptasnilld. Þessir peningar koma ekki úr lausu lofti, heldur eru þeir teknir af velferðarkerfunum. Þýskaland, Frakkland og Ítalía eru dæmi um þetta brjálæði. Þau eiga að eyða meiru í hergögn en þau gera í menntakerfið sitt! Það er líka athyglisvert að aðeins 9 lönd í heiminum eyða 5% af landsframleiðslu sinni í varnarmál og þau eru nánast öll einræðisríki. Hvernig getur þetta verið? Hvað með okkar eigið land? Hvaðan eiga þeir peningar að koma þegar við getum ekki einu sinni byggt fangelsi eða séð um gamla fólkið okkar? Er það eðlilegt? Það er auðvelt að halda því fram að Rússland sé að hrynja að innan vegna efnahagsþvingana og heimatilbúins drónahernaðar Úkraínumanna. Við höfum séð merki um olíu- og vöruskort, auk þess sem efnahagskerfi Rússlands og bandamanna þess, eins og Hvíta-Rússlands, eru í miklum vanda. Verðbólga og vextir stíga hratt upp á við. Þegar þetta nær ákveðnum hæðum er mjög líklegt að almenningur muni rísa upp og steypa þessum stjórnvöldum af stóli. Sögulega séð eru einræðisherrar mest hræddir við eigin þegna, ekki erlendar ríkisstjórnir. Því þegar fólk getur ekki lengur fætt sig og fjölskyldur sínar, þá mun það grípa til örþrifaráða. Það er þá sem fólkið hefur engu að tapa. En þetta er ekki eins einfalt og það lítur út fyrir að vera, miðað við að Kínverjar hafa verið að fjarlægjast rússnesk stjórnvöld og síðasta heimsókn Pútíns til Kína var sögð hafa verið niðurlægjandi fyrir hann. Ísland sem fórnarlamb á stærra taflborði Hvernig getur áróður stjórnmálamanna flætt um allt án gagnrýni? Hverjum er það í hag að setja Ísland upp á skotskífu stórveldanna? Ef þetta snýst um að tilheyra „réttu“ félögunum, þá erum við í mjög slæmum félagsskap. Við megum ekki gleyma því að einn kjarnorkukafbátur getur sprengt helming jarðarinnar. Einn. Og þeir lúra bara við landhelgina okkar. Hvað gerir rotta þegar hún er komin út í horn? Jú, hún stekkur á hálsinn. Pútín gæti auðveldlega notað þessa litlu eyju í Norður-Atlantshafi sem aðvörun til annarra NATO-ríkja. 400.000 Íslendingar gætu verið ásættanlegur fórnarkostnaður. Það er svo sannarlega ekki dýrt að sökkva litlu skeri til að sýna heimsbyggðinni hver ræður. Geðheilbrigði barna okkar: Dýrmætt fórnarlamb Í stað þess að kjósa um framtíðarviðræður við Evrópusambandið ættum við frekar að kjósa um hvort við eigum að vera áfram í þessu hernaðarbandalagi. Það er á kostnað geðheilbrigði okkar allra, þar sem við lifum með stöðugan ótta á meðan þeir útvöldu græða. Sérstaklega er þetta á kostnað barnanna okkar, sem geta ekki sofið fyrir loftslags- og kjarnorkukvíða. Hvað eiga þau að gera? Flýja þennan vonda veruleika sem við erum að taka þátt í að skapa? Sálfræðiþjónusta er ekki til staðar og verður ekki á meðan við eyðum skattfé okkar í hernaðarbrölt. Þetta er hreint og klárt brjálæði. Höfundur er miðflokksmaður og áhugamaður um betra samfélag.
Opið bréf til borgarstjórnar Reykjavíkur Þorsteinn Jóhannsson,Arnar Össur Harðarson,Hlín Gísladóttir Skoðun
Vaxandi samfélag þarf sterkari innviði - Tími til að fjárfesta í framtíð HSU Sveinn Ægir Birgisson Skoðun
Skoðun Vaxandi samfélag þarf sterkari innviði - Tími til að fjárfesta í framtíð HSU Sveinn Ægir Birgisson skrifar
Skoðun Opið bréf til borgarstjórnar Reykjavíkur Þorsteinn Jóhannsson,Arnar Össur Harðarson,Hlín Gísladóttir skrifar
Skoðun Þegar Guð breytist í ljósmóður – og þegar kvöldmáltíðin breytist í annað en borð Drottins Hilmar Kristinsson skrifar
Skoðun Gervigreindin brotlendir: Notendum fækkar, áhugi minnkar, ávinningur enginn, traustið núll Brynjólfur Þorvarðsson skrifar
Skoðun Á sjötugsaldri inn í nýja iðnbyltingu: Ferðalagið mitt og tækifæri Íslands í gervigreind Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Kæra foreldri, verður barnið þitt af verulegum árs- og ævitekjum ? Jón Pétur Zimsen skrifar
Skoðun Draumurinn um jafna foreldraábyrgð sem varð að martröð þolenda ofbeldis í nánum samböndum Sigrún Sif Eyfeld Jóelsdóttir,Kolbrún Dögg Arnardóttir skrifar
Skoðun Frá stressi í sjálfstraust: Skrefin sem skipta máli á prófatíma Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar
Opið bréf til borgarstjórnar Reykjavíkur Þorsteinn Jóhannsson,Arnar Össur Harðarson,Hlín Gísladóttir Skoðun
Vaxandi samfélag þarf sterkari innviði - Tími til að fjárfesta í framtíð HSU Sveinn Ægir Birgisson Skoðun