Farsæld skólabarna: Skólafélagsráðgjöf í samþættri velferðarþjónustu Sigrún Harðardóttir og Sigrún Júlíusdóttir skrifa 6. júní 2022 08:01 Auknar kröfur til skóla hafa leitt til meira álags á kennara, og ennþá eru hnökrar á innleiðingu skólastefnunnar um skóla án aðgreiningar. Starfsfólk skóla hefur ekki fengið nægilega leiðsögn og nægan stuðning og fjölfaglega þjónustu skortir. Ef ekki á að fara eins fyrir innleiðingu hinna nýju farsældarlaga (nr. 86/2021) í framkvæmd og raunin varð um innleiðingu skólastefnunnar um skóla án aðgreiningar, þá þarf nú að tryggja kennurum, nemendum og fjölskyldum þeirra bættan og breyttan faglegan stuðning. En meginmarkmið farsældarlaganna er, ásamt markvissum forvörnum, að tryggja börnum og foreldrum sem á þurfa að halda skilvirka samþætta og samfellda þjónustu við hæfi. Við undirbúning laganna um samþættingu þjónustu fyrir farsæld barna lét félagsmálaráðuneytið gera mat á hagrænum og fjárhagslegum heildaráhrifum þess til að áætla kostnað og ávinning til lengri tíma. Greiningin leiddi í ljós að ávinningur breytinganna felst annars vegar í því að draga úr skaðlegum áhrifum áfalla sem börn verða fyrir og hins vegar í því að auka seiglu þeirra. Áætlað er að kostnaður við framkvæmd nýju laganna verði fyrsta kastið hærri en ávinningurinn en fjármögnun innleiðingar hefur verið tryggð. Fjárhagslega mælanlegur ávinningur mun koma fram á næstu árum í aukinni skilvirkni skólastarfs, auknum mannauði og betri lýðheilsu meðal starfsfólks skóla jafnt sem nemenda. Aukið álag í skólastofunni Í nýju lögunum um farsæld barna er áhersla lögð á að horfa heildstætt á lífsferil barna, samþætta velferðarþjónustu fyrir barnið og fjölskyldu þess með snemmtækum og skilvirkum stuðningi með forvarnir að leiðarljósi. Lögin taka til þjónustu sem er veitt innan skólakerfis, heilbrigðiskerfis og félagsþjónustu. Á þessum veitendum þjónustu hvíla því ríkar skyldur. Þeim ber til dæmis að taka eftir og greina vísbendingar um að þörfum barns sé ekki mætt og bregðast við með tilteknum hætti.Fyrsta stig þjónustu í þágu farsældar barna er grunnþjónusta sem á að vera aðgengileg öllum börnum og foreldrum í leik-, grunn- og framhaldsskólum. Með grunnþjónustu er átt við úrræði þar sem veittur er bæði almennur og einstaklingsbundinn stuðningur. Talið er að vaxandi fjöldi barna á Vesturlöndum, nú rúmlega helmingur allra barna, upplifi einhvers konar áfall (e. trauma) áður en þau ná 18 ára aldri. Það getur tengst skilnaði foreldra, andláti foreldris, vanrækslu, ofbeldi, áfengis- og vímuefnaneyslu foreldris/a, einelti, fráviki í þroska og flutningi milli landa (flóttafólk/innflytjendur). Rannsóknir hafa sýnt að slík reynsla eykur líkur á námsvanda, brotthvarfi úr námi og sálfélagslegum vanda síðar. Þetta kallar á breytt hlutverk kennara og endurskoðun á faglegum innviðum skólans sem höfundar hafa fjallað nánar um annars staðar (sjá t.d. Sigrún Harðardóttir og Sigrún Júlíusdóttir, 2019).Niðurstöður íslenskra rannsókna sem birtar hafa verið á undanförnum árum gefa nokkuð skýra mynd af því aukna álagi sem kennarar í grunnskólum standa frammi fyrir. Þar má meðal annars nefna niðurstöður sem sýna að meirihluti kennara upplifir hjálparleysi í starfi og telur að álagið hafi áhrif á heilsufar sitt, líðan og persónulegt líf. Einnig hafa niðurstöður sýnt sterk tengsl álags við bæði tilfinningaþrot og örmögnun á meðal kennara. Þessu má mæta með aukinni stoðþjónustu og teymisvinnu í skólastarfinu. Farsældarlögin kveða, sem fyrr segir, á um forvarnarhlutverk skólans – en því verður best sinnt með þverfaglegu samstarfi kennara og annars fagfólks. Efling fagstyrks í skólum Sveitarfélög/skólar eiga nú kost á að nýta það fjármagn sem fylgir innleiðingu farsældarlaganna til að efla faglegt starf í skólum. Þar geta skólafélagsráðgjafar fyllt flokkinn með sérþekkingu sinni á löggjöf, samstarfi kerfa ásamt verkefnaþróun og rannsóknarvinnu m.a. um starfshætti og þróun úrræða. Skref í þá átt er þingsályktunartillaga sem nú liggur fyrir Alþingi (267. mál, þingskjal 374) um lögbindingu skólafélagsráðgjafar í grunn- og framhaldsskólum á Íslandi. Markmið tillögunnar er að tryggja störf félagsráðgjafa í skólum þannig að skólar geti betur sinnt hlutverki sínu út frá áherslum nýrra farsældarlaga og brugðist við á skilvirkan hátt innan veggja skólans um leið og þörf er á. Félagsráðgjafi sem starfar í skóla hefur möguleika á að bregðast fyrr við og á auðveldara með að mynda tengsl við nemendur í nærumhverfinu en utanaðkomandi aðilar, auk þess sem stjórnendur, kennarar og annað starfsfólk hafa þá betra og skjótara aðgengi að stuðningi og ráðgjöf. Margar aðrar og gildar forsendur liggja að baki þessari tillögu. Þær er meðal annars að finna í niðurstöðum rannsókna um mikilvægi þess að líta á skólann sem lykilþátt við forvarnir og stuðningsúrræði fyrir skólabörn almennt. Samkvæmt niðurstöðunum þarf jafnframt að hafa sérstaka gát á börnum foreldra sem búa við bágar félagslegar aðstæður þar sem börnin eru í áhættu varðandi vanrækslu eða ofbeldi. Íslenskar og erlendar rannsóknir sýna að börn sem búa við ofangreindar aðstæður eiga oftar við tilfinninga- og félagslega erfiðleika að stríða en önnur börn. Þeim aðstæðum fylgja auknar líkur á heilsubresti og margvíslegum sálfélagslegum vanda sem getur haft afleiðingar til framtíðar bæði í lífi barnanna sjálfra og fyrir samfélagið. Þegar vá steðjar að í samfélaginu þarf sérstaklega að gæta velferðar barna. Það á meðal annars við um náttúruhamfarir, efnahagskreppu, slys og veikindafaraldur. Þá þurfa fjölskyldur, opinber þjónusta, heilbrigðiskerfi og skólasamfélagið öðrum fremur að stilla saman strengi kringum börnin. Í starfi áfallateymis í skólum eiga félagsráðgjafar oft frumkvæði að viðeigandi viðbrögðum. Þeir miðla vitneskju um úrræði og veita fólki áfallahjálp, einu sér eða með hópum og fjölskyldum, oft í nánu samstarfi við annað fagfólk, svo sem hjúkrunarfræðinga, presta og sálfræðinga. Þegar reynir meira á í skólastarfi eins og nú í kjölfar covid-faraldursins og efnahagsþrenginga, er enn meiri þörf á að endurskoða starfsemina og að huga að því hvernig best verði unnið úr reynslunni til góðs fyrir skólabarnið, foreldra þess og kennara.Í framangreindri þingsályktunartillögu um löggildingu félagsráðgjafa er jafnframt tekið mið af niðurstöðum rannsókna sem gerðar hafa verið hér á landi á undanförnum árum og sýna fram á mikilvægi þess að endurskoða faglegt umhverfi skólans og hlutverk kennarans með hliðsjón af nýjum fjölskylduaðstæðum í gjörbreyttu samfélagi. Hér skiptir miklu að „grípa börnin“ um leið og vanlíðunareinkenna gætir, og eru kennarar þá oft þeir fyrstu sem sjá viðvörunarmerkin. Mikilvægt hlutverk skólafélagsráðgjafa er að vera kennurum til stuðnings við að greina og meta þá þætti sem geta haft áhrif á námsferlið og almenna líðan skólabarnsins. Með því að vinna með kennurum og skólastjórnendum bæði í málefnum einstakra barna og með því að vinna almennt að þróun forvarna- og stuðningsúrræða fyrir nemendur, má betur búa svo um hnútana að allir nemendur geti notið sín í skólaumhverfinu á hverjum tíma. Tenging skóla, fjölskyldu og samfélagsúrræða Skólafélagsráðgjafar mynda mikilvæga brú á milli skóla, fjölskyldu og samfélags. Með þekkingu á einstaklingsþroska og frávikum í því sambandi, fjölskyldusamskiptum, löggjöf, þjónustustofnunum og félagslegum úrræðum vinna þeir í samræmi við inntak farsældarlaganna. Hugmyndafræðileg nálgun og faglegur grunnur í vinnuaðferðum félagsráðgjafa byggist á heildarsýn og kerfiskenningum í faglegu samstarfi, innan og utan skólans. Með heildarsýn að leiðarljósi er þá unnið í samstarfi við annað fagfólk innan skólans, kennara, skólastjórnendur og fleiri, meðal annars með fræðslu, handleiðslu og fjölskylduráðgjöf.Á grundvelli þeirrar vitneskju sem rannsóknir hafa leitt líkur að er ljóst að aukið fagafl innan skóla ásamt kerfasamstarfi kringum barn í vanda og fjölskyldu þess, er forsenda þess að draga úr álagi á kennara. Það gerir skólafólki kleift að efla námsumhverfið og sinna velferð og vellíðan hvers skólabarns þannig að komist verði nær þeim mannréttindamarkmiðum að allir fái jöfn tækifæri til náms. Á þann hátt getur skólinn betur sinnt velferðarhlutverki sínu og með markvissu forvarnarstarfi komið í veg fyrir að vandi þróist óheftur og verði síðan illviðráðanlegur með tilheyrandi kostnaði fyrir samfélagið í bráð og í lengd. Að lokum Verði þingsályktunartillagan um skólafélagsráðgjöf samþykkt er stigið mikilvægt skref til forvarna og snemmtæks stuðnings ásamt aukinni hagræðingu og skilvirkni í þjónustu fyrir skólabörn og fjölskyldur þeirra. Starf skólafélagsráðgjafa fellur vel að markmiðum nýju farsældarlöggjafarinnar og er í raun ein forsenda innleiðingar hennar. Með yfirsýn á velferðarkerfinu og innviðum þess kunna þeir skil á samfélagslegum úrræðum og leiðum til að koma málum í viðeigandi farvegi og fylgja þeim eftir í fjölskyldumiðuðu samráði og samvinnu við foreldra, kennara og skólastjórnendur. Þannig samstarf kerfa og mótun nýrra lausna er líklegt til að stuðla að raunverulegri farsæld skólabarnsins, framtíðarheilsu þess, og aðlögun í samfélaginu. Sigrún Harðardóttir, dósent við Félagsráðgjafardeild Háskóla Íslands, og Sigrún Júlíusdóttir, prófessor emerita við Félagsráðgjafardeild Háskóla Íslands og klínískur félagsráðgjafi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Félagsmál Skóla - og menntamál Börn og uppeldi Grunnskólar Mest lesið Að kjósa með nútíma hugsunarhætti Ragnhildur Katla Jónsdóttir Skoðun Íslenskufræðingurinn Sigmundur Davíð Hákon Darri Egilsson Skoðun ESB kærir sig ekkert um Íslandi í jólgjöf Ole Anton Bieltvedt Skoðun „Við andlát manns lýkur skattskyldu hans“ Þórður Gunnarsson Skoðun Það er verið að ljúga að okkur Hildur Þórðardóttir Skoðun Dýrkeyptur aðgangur Stella Guðmundsdóttir Skoðun Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun Aðgangur bannaður Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skoðun Hægt og hljótt Dofri Hermannsson Skoðun Stjórnvöld, virðið frumbyggjaréttinn í íslensku samfélagi Sæmundur Einarsson Skoðun Skoðun Skoðun ESB kærir sig ekkert um Íslandi í jólgjöf Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Að kjósa með nútíma hugsunarhætti Ragnhildur Katla Jónsdóttir skrifar Skoðun Í upphafi skal endinn skoða.. Sigurður F. Sigurðarson skrifar Skoðun Stjórnvöld, virðið frumbyggjaréttinn í íslensku samfélagi Sæmundur Einarsson skrifar Skoðun Handleiðsla og vellíðan í starfi Sveindís Anna Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Eldgos og innviðir: Tryggjum öryggi Suðurnesja Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Er aukin einkavæðing lausnin? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Samfélag á krossgötum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Hvað er vandamálið? Alexandra Briem skrifar Skoðun Au pair fyrirkomulagið – barn síns tíma? Hlöðver Skúli Hákonarson skrifar Skoðun Fontur – hiti þrjú stig Stefán Steingrímur Bergsson skrifar Skoðun Bankinn gefur, bankinn tekur Breki Karlsson skrifar Skoðun Hægt og hljótt Dofri Hermannsson skrifar Skoðun Kennaraverkfall – sparka í dekkin eða setja meira bensín á bílinn? Melkorka Mjöll Kristinsdóttir skrifar Skoðun Gervigóðmennska fyrir almannafé Kári Allansson skrifar Skoðun Góður granni, gulli betri! Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Frelsi er alls konar Jón Óskar Sólnes skrifar Skoðun Betra plan í ríkisfjármálum Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Íslenskufræðingurinn Sigmundur Davíð Hákon Darri Egilsson skrifar Skoðun Dýrkeyptur aðgangur Stella Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þarf Alþingi að vera í óvissu? Haukur Arnþórsson skrifar Skoðun Stöndum með einyrkjum og sjálfstætt starfandi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Ætla Íslendingar að standa vörð um orkuauðlindir sínar? Ágústa Ágústsdóttir skrifar Skoðun Evrópa og sjálfstæði Íslands Anna Sofía Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Heilnæmt samfélag, betri lífskjör og jöfn tækifæri fyrir öll Unnur Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Mölunarverksmiðja eða umhverfisvæn matvælaframleiðsla Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Lifað með reisn - Frá starfslokum til æviloka Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Viðreisn, evran og Finnland Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Fleiri staðreyndir um jafnlaunavottun – íþyngjandi og kostnaðarsamt regluverk Gunnar Ármannsson skrifar Skoðun Við þurfum þingmann eins og Ágúst Bjarna Valdimar Víðisson skrifar Sjá meira
Auknar kröfur til skóla hafa leitt til meira álags á kennara, og ennþá eru hnökrar á innleiðingu skólastefnunnar um skóla án aðgreiningar. Starfsfólk skóla hefur ekki fengið nægilega leiðsögn og nægan stuðning og fjölfaglega þjónustu skortir. Ef ekki á að fara eins fyrir innleiðingu hinna nýju farsældarlaga (nr. 86/2021) í framkvæmd og raunin varð um innleiðingu skólastefnunnar um skóla án aðgreiningar, þá þarf nú að tryggja kennurum, nemendum og fjölskyldum þeirra bættan og breyttan faglegan stuðning. En meginmarkmið farsældarlaganna er, ásamt markvissum forvörnum, að tryggja börnum og foreldrum sem á þurfa að halda skilvirka samþætta og samfellda þjónustu við hæfi. Við undirbúning laganna um samþættingu þjónustu fyrir farsæld barna lét félagsmálaráðuneytið gera mat á hagrænum og fjárhagslegum heildaráhrifum þess til að áætla kostnað og ávinning til lengri tíma. Greiningin leiddi í ljós að ávinningur breytinganna felst annars vegar í því að draga úr skaðlegum áhrifum áfalla sem börn verða fyrir og hins vegar í því að auka seiglu þeirra. Áætlað er að kostnaður við framkvæmd nýju laganna verði fyrsta kastið hærri en ávinningurinn en fjármögnun innleiðingar hefur verið tryggð. Fjárhagslega mælanlegur ávinningur mun koma fram á næstu árum í aukinni skilvirkni skólastarfs, auknum mannauði og betri lýðheilsu meðal starfsfólks skóla jafnt sem nemenda. Aukið álag í skólastofunni Í nýju lögunum um farsæld barna er áhersla lögð á að horfa heildstætt á lífsferil barna, samþætta velferðarþjónustu fyrir barnið og fjölskyldu þess með snemmtækum og skilvirkum stuðningi með forvarnir að leiðarljósi. Lögin taka til þjónustu sem er veitt innan skólakerfis, heilbrigðiskerfis og félagsþjónustu. Á þessum veitendum þjónustu hvíla því ríkar skyldur. Þeim ber til dæmis að taka eftir og greina vísbendingar um að þörfum barns sé ekki mætt og bregðast við með tilteknum hætti.Fyrsta stig þjónustu í þágu farsældar barna er grunnþjónusta sem á að vera aðgengileg öllum börnum og foreldrum í leik-, grunn- og framhaldsskólum. Með grunnþjónustu er átt við úrræði þar sem veittur er bæði almennur og einstaklingsbundinn stuðningur. Talið er að vaxandi fjöldi barna á Vesturlöndum, nú rúmlega helmingur allra barna, upplifi einhvers konar áfall (e. trauma) áður en þau ná 18 ára aldri. Það getur tengst skilnaði foreldra, andláti foreldris, vanrækslu, ofbeldi, áfengis- og vímuefnaneyslu foreldris/a, einelti, fráviki í þroska og flutningi milli landa (flóttafólk/innflytjendur). Rannsóknir hafa sýnt að slík reynsla eykur líkur á námsvanda, brotthvarfi úr námi og sálfélagslegum vanda síðar. Þetta kallar á breytt hlutverk kennara og endurskoðun á faglegum innviðum skólans sem höfundar hafa fjallað nánar um annars staðar (sjá t.d. Sigrún Harðardóttir og Sigrún Júlíusdóttir, 2019).Niðurstöður íslenskra rannsókna sem birtar hafa verið á undanförnum árum gefa nokkuð skýra mynd af því aukna álagi sem kennarar í grunnskólum standa frammi fyrir. Þar má meðal annars nefna niðurstöður sem sýna að meirihluti kennara upplifir hjálparleysi í starfi og telur að álagið hafi áhrif á heilsufar sitt, líðan og persónulegt líf. Einnig hafa niðurstöður sýnt sterk tengsl álags við bæði tilfinningaþrot og örmögnun á meðal kennara. Þessu má mæta með aukinni stoðþjónustu og teymisvinnu í skólastarfinu. Farsældarlögin kveða, sem fyrr segir, á um forvarnarhlutverk skólans – en því verður best sinnt með þverfaglegu samstarfi kennara og annars fagfólks. Efling fagstyrks í skólum Sveitarfélög/skólar eiga nú kost á að nýta það fjármagn sem fylgir innleiðingu farsældarlaganna til að efla faglegt starf í skólum. Þar geta skólafélagsráðgjafar fyllt flokkinn með sérþekkingu sinni á löggjöf, samstarfi kerfa ásamt verkefnaþróun og rannsóknarvinnu m.a. um starfshætti og þróun úrræða. Skref í þá átt er þingsályktunartillaga sem nú liggur fyrir Alþingi (267. mál, þingskjal 374) um lögbindingu skólafélagsráðgjafar í grunn- og framhaldsskólum á Íslandi. Markmið tillögunnar er að tryggja störf félagsráðgjafa í skólum þannig að skólar geti betur sinnt hlutverki sínu út frá áherslum nýrra farsældarlaga og brugðist við á skilvirkan hátt innan veggja skólans um leið og þörf er á. Félagsráðgjafi sem starfar í skóla hefur möguleika á að bregðast fyrr við og á auðveldara með að mynda tengsl við nemendur í nærumhverfinu en utanaðkomandi aðilar, auk þess sem stjórnendur, kennarar og annað starfsfólk hafa þá betra og skjótara aðgengi að stuðningi og ráðgjöf. Margar aðrar og gildar forsendur liggja að baki þessari tillögu. Þær er meðal annars að finna í niðurstöðum rannsókna um mikilvægi þess að líta á skólann sem lykilþátt við forvarnir og stuðningsúrræði fyrir skólabörn almennt. Samkvæmt niðurstöðunum þarf jafnframt að hafa sérstaka gát á börnum foreldra sem búa við bágar félagslegar aðstæður þar sem börnin eru í áhættu varðandi vanrækslu eða ofbeldi. Íslenskar og erlendar rannsóknir sýna að börn sem búa við ofangreindar aðstæður eiga oftar við tilfinninga- og félagslega erfiðleika að stríða en önnur börn. Þeim aðstæðum fylgja auknar líkur á heilsubresti og margvíslegum sálfélagslegum vanda sem getur haft afleiðingar til framtíðar bæði í lífi barnanna sjálfra og fyrir samfélagið. Þegar vá steðjar að í samfélaginu þarf sérstaklega að gæta velferðar barna. Það á meðal annars við um náttúruhamfarir, efnahagskreppu, slys og veikindafaraldur. Þá þurfa fjölskyldur, opinber þjónusta, heilbrigðiskerfi og skólasamfélagið öðrum fremur að stilla saman strengi kringum börnin. Í starfi áfallateymis í skólum eiga félagsráðgjafar oft frumkvæði að viðeigandi viðbrögðum. Þeir miðla vitneskju um úrræði og veita fólki áfallahjálp, einu sér eða með hópum og fjölskyldum, oft í nánu samstarfi við annað fagfólk, svo sem hjúkrunarfræðinga, presta og sálfræðinga. Þegar reynir meira á í skólastarfi eins og nú í kjölfar covid-faraldursins og efnahagsþrenginga, er enn meiri þörf á að endurskoða starfsemina og að huga að því hvernig best verði unnið úr reynslunni til góðs fyrir skólabarnið, foreldra þess og kennara.Í framangreindri þingsályktunartillögu um löggildingu félagsráðgjafa er jafnframt tekið mið af niðurstöðum rannsókna sem gerðar hafa verið hér á landi á undanförnum árum og sýna fram á mikilvægi þess að endurskoða faglegt umhverfi skólans og hlutverk kennarans með hliðsjón af nýjum fjölskylduaðstæðum í gjörbreyttu samfélagi. Hér skiptir miklu að „grípa börnin“ um leið og vanlíðunareinkenna gætir, og eru kennarar þá oft þeir fyrstu sem sjá viðvörunarmerkin. Mikilvægt hlutverk skólafélagsráðgjafa er að vera kennurum til stuðnings við að greina og meta þá þætti sem geta haft áhrif á námsferlið og almenna líðan skólabarnsins. Með því að vinna með kennurum og skólastjórnendum bæði í málefnum einstakra barna og með því að vinna almennt að þróun forvarna- og stuðningsúrræða fyrir nemendur, má betur búa svo um hnútana að allir nemendur geti notið sín í skólaumhverfinu á hverjum tíma. Tenging skóla, fjölskyldu og samfélagsúrræða Skólafélagsráðgjafar mynda mikilvæga brú á milli skóla, fjölskyldu og samfélags. Með þekkingu á einstaklingsþroska og frávikum í því sambandi, fjölskyldusamskiptum, löggjöf, þjónustustofnunum og félagslegum úrræðum vinna þeir í samræmi við inntak farsældarlaganna. Hugmyndafræðileg nálgun og faglegur grunnur í vinnuaðferðum félagsráðgjafa byggist á heildarsýn og kerfiskenningum í faglegu samstarfi, innan og utan skólans. Með heildarsýn að leiðarljósi er þá unnið í samstarfi við annað fagfólk innan skólans, kennara, skólastjórnendur og fleiri, meðal annars með fræðslu, handleiðslu og fjölskylduráðgjöf.Á grundvelli þeirrar vitneskju sem rannsóknir hafa leitt líkur að er ljóst að aukið fagafl innan skóla ásamt kerfasamstarfi kringum barn í vanda og fjölskyldu þess, er forsenda þess að draga úr álagi á kennara. Það gerir skólafólki kleift að efla námsumhverfið og sinna velferð og vellíðan hvers skólabarns þannig að komist verði nær þeim mannréttindamarkmiðum að allir fái jöfn tækifæri til náms. Á þann hátt getur skólinn betur sinnt velferðarhlutverki sínu og með markvissu forvarnarstarfi komið í veg fyrir að vandi þróist óheftur og verði síðan illviðráðanlegur með tilheyrandi kostnaði fyrir samfélagið í bráð og í lengd. Að lokum Verði þingsályktunartillagan um skólafélagsráðgjöf samþykkt er stigið mikilvægt skref til forvarna og snemmtæks stuðnings ásamt aukinni hagræðingu og skilvirkni í þjónustu fyrir skólabörn og fjölskyldur þeirra. Starf skólafélagsráðgjafa fellur vel að markmiðum nýju farsældarlöggjafarinnar og er í raun ein forsenda innleiðingar hennar. Með yfirsýn á velferðarkerfinu og innviðum þess kunna þeir skil á samfélagslegum úrræðum og leiðum til að koma málum í viðeigandi farvegi og fylgja þeim eftir í fjölskyldumiðuðu samráði og samvinnu við foreldra, kennara og skólastjórnendur. Þannig samstarf kerfa og mótun nýrra lausna er líklegt til að stuðla að raunverulegri farsæld skólabarnsins, framtíðarheilsu þess, og aðlögun í samfélaginu. Sigrún Harðardóttir, dósent við Félagsráðgjafardeild Háskóla Íslands, og Sigrún Júlíusdóttir, prófessor emerita við Félagsráðgjafardeild Háskóla Íslands og klínískur félagsráðgjafi.
Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun
Skoðun Kennaraverkfall – sparka í dekkin eða setja meira bensín á bílinn? Melkorka Mjöll Kristinsdóttir skrifar
Skoðun Mölunarverksmiðja eða umhverfisvæn matvælaframleiðsla Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar
Skoðun Fleiri staðreyndir um jafnlaunavottun – íþyngjandi og kostnaðarsamt regluverk Gunnar Ármannsson skrifar
Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun