Boðað hefur verið til mótmæla vegna efnahagsástands og aðgerðaleysis stjórnvalda á Austurvelli á laugardag og þar er Ásthildur Lóa á meðal skipuleggjenda, ásamt Ragnari Þór Ingólfssyni formanni VR.
Ásthildur telur ljóst að þúsundir muni lenda í húsnæðisvandræðum ef bágbornu ástandi á húsnæðismarkaði linnir ekki - og þar vísar hún til bæði hárra vaxta og verðtryggðra lána. „Að okkar mati er að byggjast upp hérna neyðarástand og það er jafnvel byrjað. Leigjendur eru komnir á götuna, staðan er þannig. Þannig að við erum einhvern veginn að horfa á allt fara í ranga átt hérna á Íslandi,“ segir Ásthildur.
Vill banna verðtryggingu á neytendalánum
Ásthildur Lóa varð formaður Hagsmunasamtaka heimilanna árið 2017.
„Mín barátta byrjaði af því að ég var ein af þeim sem tók gengistryggð lán eftir hrun. Og barðist útaf því. Ég var ekkert að átta mig á hvernig verðtryggingin í sjálfu sér virkaði. Ég var raunar hissa á því hvað Hagsmunasamtök heimilanna voru mikið að berjast gegn verðtryggingunni. En svo eftir að ég kom inn í samtökin er ég komin alla leið á þann bát.
Þetta er bara einhver mesti skaðvaldur sem er til í íslensku efnahagskerfi og hún hefur miklu víðtækari áhrif en við gerum okkur grein fyrir og ekki bara áhrif á þau sem taka verðtryggð lán. Áhrifin eru miklu meiri. Til dæmis virkar þetta stýrivaxtatæki seðlabankans eiginlega bara alls ekki eða mun verr og mjög illa þegar eins mörg lán heimila eru verðtryggð og raun ber vitni um. Þegar þetta er sagt þá á verðtrygging að vera á lánum milli fagfjárfesta og ríkisskuldabréfum og slíku, hún á bara aldrei nokkurn tímann að vera á lánum neytenda,“ segir Ásthildur.
Bankarnir stórgræði á ástandinu
Ásthildur Lóa telur raunhæft að banna verðtryggingu á íslenskum neytendalánum með öllu. Það kynni að valda hræringum um tíma en að sannarlega sé það hægt ef viljinn er fyrir hendi.
„Öll önnur lönd í heiminum eru ekki með verðtryggingu, hún er til í tveimur öðrum löndum í heiminum og er varla notuð þar. Það eru ekki einu sinni lönd sem við viljum bera okkur saman við,“ segir Ásthildur. „Ég er nú með eitt frumvarp sem snýst um að fólk fái að skipta úr verðtryggðum lánum í óverðtryggð án þess að þurfa að fara í greiðslumat fyrir því eða að það bætist við skuldir þeirra. Lausnin er í raun ekki flóknari en sú. Það er bara vel hægt að gera þetta,“ heldur hún áfram.
„Ef bankarnir væru ekki með verðtryggingu á lánum myndu þeir þurfa að passa sig miklu betur. En eins og staðan er í dag græða þeir á verðbólgu. Þeir græða stórkostlega á verðbólgu. Við erum bara að horfa upp á það núna. Sá gróði sem er að koma núna á hækkun verðtryggðra lána í 10% verðbólgu er að fara að koma inn til bankanna í massavís innan ekki mjög langs tíma.
Hver einasta ríkisstjórn að minnsta kosti frá hruni og væntanlega lengur hefur varið fjármálakerfið og hagsmuni þess með kjafti og klóm gegn hagsmunum heimilanna. Og ég held að þetta snúist ekki um neitt annað en það,“ segir Ásthildur Lóa.
