Hrátt hakk og heimabakstur fyrir kosningarnar Anna Kristín Jensdóttir skrifar 30. október 2024 11:32 Hvernig í veröldinni hefur Bjarni alltaf tíma til að baka kökur og Simmi að sitja með hrátt hakk í heiðinni, líkt og orðinn sjálfum sér nógur? Því þyrftu þeir að sækja í þann bragðbætta raunveruleika, að sjá þá fjórðu vakt foreldra fatlaðra barna, vaktina sem enginn fær greitt fyrir, en allir eru kallaðir til. Jú, kæru Bjarni og Simmi, þér hafið eflaust ekki reynt það að ganga þessa óþreytandi fjallgöngu, dag eftir dag, og súpa úr bolla baráttunnar við að halda fjölskyldunni gangandi, svona þegar haustið setur landið í sitt skelfilega leiktjald. Haustið er komið; laufi á jörð fallið, vindar strjúka fjöll og dalverpi eins og sjálfur frelsisvængur, og á meðan margir setjast að við eldinn á góðu kvöldi og drekka kaffi, sitja aðrir við sína eigin eldsuppsprettu: foreldrar sem eiga fatlað barn. Hér er dagurinn löðrandi í líkamlegum og andlegum verkefnum sem krefjast útsjónarsemi og hugrekkis, já, meira hugrekkis en nokkrum væri gefið að halda út dag eftir dag. Verkefnalistinn liggur eins og flókin ráðgáta á íslensku landakorti, eða eins og svartur kross sem enginn kemst yfir, að bóka þjálfun fyrir barnið, koma akstri í kring og stilla vinnutímann, svo barnið fái sitt, á meðan heimilið og önnur börn fá það sem eftir stendur. Því hér eru engin stutt læknaviðtöl, engir „sjálfbjarga“ unglingar; hér er hin sanna fjórða vakt, heimur þar sem foreldrar líða áfram eins og guðlausir munkar á vöktum, sjálfboðaliðar í eigin samfélagi, því þau vita að ef þau detta út, þá mun enginn taka þeirra stað. Þetta er vaktin sem fær háskólanám í „sjálfboðavinnu og fjölskyldustjórnun“ til að virðast sem ungbarnaleikur. Og hvað fá þau í laun fyrir þessa fjórðu vakt? Sumir fá fáar foreldragreiðslur, líkar örorkubótum, smáglæta sem dugar til bensíns að næsta læknisviðtali. Aðrir treysta á sveigjanleika vinnuveitenda, með því að vona að þeirra innri jökull haldi þegar hitastigið hækkar á öllum vígstöðvum. Svo næst þegar stjórnmálamenn stíga fram og telja upp hið „nauðsynlega í því að líta til nágrannaþjóða,“ þá mætti minna þá kæru herrar á, að við erum ekki að tala um kökubakstur eða hrátt hakk. Hvernig væri nú, kæru Bjarni og Simmi, að hugsa til foreldragreiðslna sem endurspegla töpuð laun í stað þessara fábrotnu úrræða sem minna helst á að sópa í litlu hrærivélarskríni. Hvernig væri að bæta úr fyrir landslýðinn og létta undir fjórðu vaktinni, þeirri vakt sem foreldrar fatlaðra barna bera á bakinu? Svo, kæru herrar, næst þegar þér standið með kindabein eða silfurskeið við hrímkalda náttúru Íslands, spyrjið þá sjálfa yður: „Hvaða ráð væru líklegust til að létta undir þeirri fjórðu vakt sem enginn sér, en sem halda má þjóðlífinu sjálfu saman?“ Þér mynduð þá taka silfurskeiðar yðar og hræra af allri þeirri mildi sem sómir landsyfirvöldum, hræra af heilindum í úrræði sem styðja þá er halda þessum björgum okkar uppi, í sjálfboðavinnu sem enginn getur fært sér til fjár. Já, kæru herrar, hugsið nú til þessara foreldra, sem með hlýjum og helgum höndum bera þjóðarframleiðsluna á herðum sér. Það væri bót fyrir allar nætur að sjá þann dag renna upp er fjórða vaktin fengi þá virðingu sem henni ber, fengi þann stuðning sem gæti létt henni lífið. Er það ekki einmitt í krafti nýs hugsunarháttar – fersks eins og hakkið sem Simmi neytir á klettasyllunni – sem vér komum af stað breytingum? En hver veit, kæru herrar, nema einhvern dag muni þér, er tíminn hefur unnið sitt verk og kostningar liðnar hjá, þegar kökurnar eru etnar og hakkið runnið ofan í maga, gleymt öllu því er ég á köldum dögum hef minnt yður á? Höfundur er fötluð kona, náms- og starfsráðgjafi og hefur unnið í stjórnsýslunni. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðun: Alþingiskosningar 2024 Málefni fatlaðs fólks Mest lesið Hefur ítrekað hótað okkur áður Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Halldór 02.08.2025 Halldór Þjóðaratkvæðagreiðsla vegna umsóknar um aðild að ESB er stjórnsýslugrín! Júlíus Valsson Skoðun Bandaríkin voru alltaf vondi kallinn Karl Héðinn Kristjánsson Skoðun Áform um að eyðileggja Ísland! Jóna Imsland Skoðun Ákall til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra að standa við gefin loforð Laura Sólveig Lefort Scheefer,Snorri Hallgrímsson,Sigurlaug Eir Beck Þórsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Ida Karólína Harris,Antonia Hamann,Julien Nayet-Pelletier Skoðun Fólkið í flokknum Helgi Áss Grétarsson Skoðun Kæfandi klámhögg sveitarstjóra Jón Trausti Reynisson Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun Landsvirkjun hafin yfir lög Björg Eva Erlendsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Hefur ítrekað hótað okkur áður Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Þjóðaratkvæðagreiðsla vegna umsóknar um aðild að ESB er stjórnsýslugrín! Júlíus Valsson skrifar Skoðun Bandaríkin voru alltaf vondi kallinn Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Erum við á leiðinni í hnífavesti? Davíð Bergmann skrifar Skoðun Ákall til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra að standa við gefin loforð Laura Sólveig Lefort Scheefer,Snorri Hallgrímsson,Sigurlaug Eir Beck Þórsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Ida Karólína Harris,Antonia Hamann,Julien Nayet-Pelletier skrifar Skoðun Kæfandi klámhögg sveitarstjóra Jón Trausti Reynisson skrifar Skoðun Klár fyrir Verslunarmannahelgina? Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Vegið að börnum í pólitískri aðför að ferðaþjónustunni skrifar Skoðun Hið tæra illa Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Ferðamannaiðnaður? Nei, ferðaþjónusta! Guðmundur Björnsson skrifar Skoðun Hæðarveiki og lyf Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Landsvirkjun hafin yfir lög Björg Eva Erlendsdóttir skrifar Skoðun Fjárskipti við slit óvígðrar sambúðar: Meginreglur og frávik Sveinn Ævar Sveinsson skrifar Skoðun Þau eru framtíðin – en fá ekki að njóta nútímans Sigurður Kári skrifar Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hvers vegna þegir kristin, vestræn menning? Ómar Torfason skrifar Skoðun Trump les tölvupóstinn þinn Mörður Áslaugarson skrifar Skoðun „Já, hvað með bara að skjóta hann!“ Þórhildur Hjaltadóttir skrifar Skoðun Heimar sem þurfa nýja umræðu! Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Sársauki annarra og samúðarþreyta Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson skrifar Skoðun Alþjóðalög eða lögleysa? Urður Hákonardóttir skrifar Skoðun Truman-ríkið: Tilraunir raunheimsins að komast í gegnum gervihvelfinguna Svala Magnea Ásdísardóttir skrifar Skoðun GPT‑5 kemur í ágúst – áskoranir og tækifæri fyrir Ísland Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Við tölum um vöxt — en gleymum því sem vex Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Verri framkoma en hjá Trump Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Landið talar Davíð Arnar Oddgeirsson skrifar Skoðun Ætla þau að halda áfram að grafa sína eigin gröf? Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Ísrael – brostnir draumar og lygar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir skrifar Skoðun Ein af hverjum fjórum Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Sjá meira
Hvernig í veröldinni hefur Bjarni alltaf tíma til að baka kökur og Simmi að sitja með hrátt hakk í heiðinni, líkt og orðinn sjálfum sér nógur? Því þyrftu þeir að sækja í þann bragðbætta raunveruleika, að sjá þá fjórðu vakt foreldra fatlaðra barna, vaktina sem enginn fær greitt fyrir, en allir eru kallaðir til. Jú, kæru Bjarni og Simmi, þér hafið eflaust ekki reynt það að ganga þessa óþreytandi fjallgöngu, dag eftir dag, og súpa úr bolla baráttunnar við að halda fjölskyldunni gangandi, svona þegar haustið setur landið í sitt skelfilega leiktjald. Haustið er komið; laufi á jörð fallið, vindar strjúka fjöll og dalverpi eins og sjálfur frelsisvængur, og á meðan margir setjast að við eldinn á góðu kvöldi og drekka kaffi, sitja aðrir við sína eigin eldsuppsprettu: foreldrar sem eiga fatlað barn. Hér er dagurinn löðrandi í líkamlegum og andlegum verkefnum sem krefjast útsjónarsemi og hugrekkis, já, meira hugrekkis en nokkrum væri gefið að halda út dag eftir dag. Verkefnalistinn liggur eins og flókin ráðgáta á íslensku landakorti, eða eins og svartur kross sem enginn kemst yfir, að bóka þjálfun fyrir barnið, koma akstri í kring og stilla vinnutímann, svo barnið fái sitt, á meðan heimilið og önnur börn fá það sem eftir stendur. Því hér eru engin stutt læknaviðtöl, engir „sjálfbjarga“ unglingar; hér er hin sanna fjórða vakt, heimur þar sem foreldrar líða áfram eins og guðlausir munkar á vöktum, sjálfboðaliðar í eigin samfélagi, því þau vita að ef þau detta út, þá mun enginn taka þeirra stað. Þetta er vaktin sem fær háskólanám í „sjálfboðavinnu og fjölskyldustjórnun“ til að virðast sem ungbarnaleikur. Og hvað fá þau í laun fyrir þessa fjórðu vakt? Sumir fá fáar foreldragreiðslur, líkar örorkubótum, smáglæta sem dugar til bensíns að næsta læknisviðtali. Aðrir treysta á sveigjanleika vinnuveitenda, með því að vona að þeirra innri jökull haldi þegar hitastigið hækkar á öllum vígstöðvum. Svo næst þegar stjórnmálamenn stíga fram og telja upp hið „nauðsynlega í því að líta til nágrannaþjóða,“ þá mætti minna þá kæru herrar á, að við erum ekki að tala um kökubakstur eða hrátt hakk. Hvernig væri nú, kæru Bjarni og Simmi, að hugsa til foreldragreiðslna sem endurspegla töpuð laun í stað þessara fábrotnu úrræða sem minna helst á að sópa í litlu hrærivélarskríni. Hvernig væri að bæta úr fyrir landslýðinn og létta undir fjórðu vaktinni, þeirri vakt sem foreldrar fatlaðra barna bera á bakinu? Svo, kæru herrar, næst þegar þér standið með kindabein eða silfurskeið við hrímkalda náttúru Íslands, spyrjið þá sjálfa yður: „Hvaða ráð væru líklegust til að létta undir þeirri fjórðu vakt sem enginn sér, en sem halda má þjóðlífinu sjálfu saman?“ Þér mynduð þá taka silfurskeiðar yðar og hræra af allri þeirri mildi sem sómir landsyfirvöldum, hræra af heilindum í úrræði sem styðja þá er halda þessum björgum okkar uppi, í sjálfboðavinnu sem enginn getur fært sér til fjár. Já, kæru herrar, hugsið nú til þessara foreldra, sem með hlýjum og helgum höndum bera þjóðarframleiðsluna á herðum sér. Það væri bót fyrir allar nætur að sjá þann dag renna upp er fjórða vaktin fengi þá virðingu sem henni ber, fengi þann stuðning sem gæti létt henni lífið. Er það ekki einmitt í krafti nýs hugsunarháttar – fersks eins og hakkið sem Simmi neytir á klettasyllunni – sem vér komum af stað breytingum? En hver veit, kæru herrar, nema einhvern dag muni þér, er tíminn hefur unnið sitt verk og kostningar liðnar hjá, þegar kökurnar eru etnar og hakkið runnið ofan í maga, gleymt öllu því er ég á köldum dögum hef minnt yður á? Höfundur er fötluð kona, náms- og starfsráðgjafi og hefur unnið í stjórnsýslunni.
Ákall til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra að standa við gefin loforð Laura Sólveig Lefort Scheefer,Snorri Hallgrímsson,Sigurlaug Eir Beck Þórsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Ida Karólína Harris,Antonia Hamann,Julien Nayet-Pelletier Skoðun
Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun
Skoðun Þjóðaratkvæðagreiðsla vegna umsóknar um aðild að ESB er stjórnsýslugrín! Júlíus Valsson skrifar
Skoðun Ákall til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra að standa við gefin loforð Laura Sólveig Lefort Scheefer,Snorri Hallgrímsson,Sigurlaug Eir Beck Þórsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Ida Karólína Harris,Antonia Hamann,Julien Nayet-Pelletier skrifar
Skoðun Fjárskipti við slit óvígðrar sambúðar: Meginreglur og frávik Sveinn Ævar Sveinsson skrifar
Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson skrifar
Skoðun Truman-ríkið: Tilraunir raunheimsins að komast í gegnum gervihvelfinguna Svala Magnea Ásdísardóttir skrifar
Ákall til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra að standa við gefin loforð Laura Sólveig Lefort Scheefer,Snorri Hallgrímsson,Sigurlaug Eir Beck Þórsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Ida Karólína Harris,Antonia Hamann,Julien Nayet-Pelletier Skoðun
Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun