Blóðrautt norðanáhlaup Snæbjörn Guðmundsson skrifar 12. júní 2025 07:00 „Almannavarnir lýsa yfir óvissustigi vegna norðanáhlaups.“ Svo sagði í fréttum RÚV á mánudag í síðustu viku. Eftir einn blíðasta maímánuð í manna minnum kipptu appelsínugular veðurviðvaranir Íslendingum harkalega niður á jörðina og minntu á að við búum í landi vályndra veðra. Rauðar viðvaranir Daginn fyrir tilkynningu almannavarna skutu ísraelskir hermenn af handahófi hið minnsta 30 Palestínumenn til bana sem höfðu ekkert sér til saka unnið annað en að gera tilraun til að ná í örlitlar matarbirgðir á einni af svokölluðum dreifingarstöðvum hjálpargagna, sem settar hafa verið upp af bandarískum „hjálparsamtökum“ á Gaza. Þeim var slátrað án nokkurrar viðvörunar, ekki einu sinni blóðrauðrar, eftir margra mánaða svelti af hendi árásarhersins. Þessar „hjálparstöðvar“ hafa verið harðlega gagnrýndar af Sameinuðu þjóðunum og hér um bil öllum alþjóðasamtökum, sem neita að taka þátt í þeim sýndaraðgerðum sem þar fara fram. Með fyrirkomulagi þeirra eru sveltir íbúar neyddir til að ganga langar leiðir inn á lífshættuleg yfirráðasvæði Ísraelshers. Þannig er komið í veg fyrir að straumlínulöguð aðstoð hlutlausra hjálparsamtaka sem sérhæfð eru í dreifingu hjálpargagna, berist beint til allra íbúa Gaza, sérstaklega þeirra berskjölduðustu á norðurhluta svæðisins. Íbúar á Gaza hafa í ótal póstum og myndböndum á samfélagsmiðlum lýst „hjálparstöðvunum“ sem gildrum, líkt og settum upp til að lokka svelta íbúa inn á svæði þar sem hægt er að veita þeim fyrirsát, skjóta á og drepa í tuga tali. Fréttir af slíkum árásum berast á hverjum degi. Gazabúum var svo sannarlega ekki kippt niður á jörðina með appelsínugulum viðvörunum eftir blíðu síðustu vikna. Þeir fá engar viðvaranir. Ég efast ekki um að fleirum en mér hafi verið hugsað til áhlaupa og fjöldamorða Ísraela á örvæntingarfullum íbúum Gaza þegar varað var við norðanáhlaupinu í veðurfréttum hér á Íslandi. Náttúruhamfarir og manngerðar hamfarir Íslendingar eiga í stöðugu sambandi við duttlungafulla náttúruna og hamfarir hennar. Margir hafa aldrei beðið þeirrar glímu bætur. Íbúar á Gaza og á Vesturbakkanum búa hins vegar við yfirstandandi og þaulskipulagðar hamfarir af mannavöldum. Þar eru engin náttúruöfl að verki heldur gengur árásarþjóð berserksgang og stundar hernaðarleg áhlaup af fullkomlega andstæðum toga við þau náttúrulegu áhlaup sem við þurfum að takast á við hér á Íslandi. Enginn íbúi Gaza mun nokkurn tíma bíða þessara hamfara bætur. Palestínubúar alast upp við stanslausar ógnir frá ísraelskum hermönnum sem aldir eru upp við og þjálfaðir til að líta ekki á nágranna sína sem manneskjur af holdi og blóði. Líkt og íbúar Gaza birta umheiminum myndir af hörmungunum sem þeir ganga í gegnum, birta stoltir ísraelskir hermenn myndir af sér við óhæfuverk sem ekki verða flokkuð öðruvísi en forhertir stríðsglæpir. Þegar hversdagurinn verður óbærilegur Ekkert okkar sem lifað höfum ævilangt við frið á Íslandi kemst nálægt því að ímynda sér sársaukann og þá afmennskun sem íbúar Gaza hafa upplifað af hálfu Ísraela síðustu 19 mánuði (og í marga áratugi fyrir það, einnig á Vesturbakkanum). Ástvinamissir, mannshvörf, flótti og skeytingarlaus tilflutningur af hálfu Ísraelshers, stöðugur ótti við sprengingar og árásir, hungur, dauði og jarðarfarir hvert sem litið er. Allt er þetta nú hversdagur Palestínumanna á Gaza, fullorðinna sem og barna, sem berjast fyrir lífi sínu öllum stundum. Ofan á allt þetta leggst sú upplifun að heimsbyggðinni láti þessar ólýsanlegu hörmungar sig engu varða. Stórum hluta almennings víða um lönd ofbýður svo sannarlega morðæði ísraelskra stjórnvalda, afar fjölmennar mótmælagöngur um allan heim sýna það skýrt. En yfirvöld vestrænna þjóða láta slíkt sem vind um eyru þjóta og aðhafast ekkert sem skiptir raunverulega máli. Þeir hugrökku aktívistar sem sigldu á skútunni Madleen til Gaza til að sýna Palestínumönnum samstöðu og samhygð var bókstaflega rænt af ísraelska hernum á alþjóðlegu hafsvæði, nánast án nokkurra athugasemda frá stjórnvöldum heimalanda þeirra eða annarra ríkja. Sá hluti heimsbyggðarinnar sem enn hefur andlegt þrek og getu til að fylgjast með fréttum frá Gaza (því eðlilega megnum við ekki öll að fylgjast með gegndarlausu þjóðarmorðinu alla daga) speglar eigin hversdagsleika í örlögum Gazabúa – hver munnbiti kallar fram í hugann hungursneyðina á Gaza, bros barns minnir á brostna drauma palestínskra barna, rúmið, íbúðin og stórmarkaðirnir – allt undirstrikar þetta þau forréttindi að búa við frið og ríkidæmi. Francesca Albanese, sérstakur erindreki Sameinuðu þjóðanna í málefnum Palestínu, sagði fyrir nokkrum vikum að hún gæti ekki lengur horft á eld án þess að verða óglatt – hún hefði séð svo margar myndir af börnum brenna lifandi í húsarústum eftir árásir ísraelska hersins. Um leið bað hún þess að Palestínumenn fyrirgæfu umheiminum að hafa brugðist þeim. Hugleysi íslenskra stjórnvalda Þegar almenningur er jafnvel hættur að geta hlustað á veðurfréttir, lesa barnabækur og upplifa áhyggjulausan hversdaginn án þess að hugsa um þjóðarmorð á Gaza, er þá ekki kominn tími fyrir stjórnvöld til að grípa til harðra aðgerða gegn fjöldamorðingjunum? Eftir hverju bíður íslenska ríkisstjórnin? Að ísraelsk stjórnvöld nái endanlega að útrýma palestínsku þjóðinni eða að íslenskur almenningur gefist loks upp, verði samdauna hryllingsmyndunum frá Gaza og hætti að trufla stjórnvöld í athafnaleysi sínu? Á fyrstu hundrað dögum nýja stjórnarmeirihlutans á Alþingi virðist enginn stjórnarþingmaður hafa minnst af alvöru á hörmungar Palestínumanna í pontu. Í byrjun apríl benti Fida Abu Libdeh á þessa ærandi þögn nýju ríkisstjórnarinnar sem segist vera „verkstjórn“ en hefur vart lyft litla fingri til varnar þjóð sem verið er að þurrka út. Viku síðar hélt Sigmundur Ernir Rúnarsson þrumandi ræðu um þjóðarmorðið en síðan þá hefur þingmeirihlutinn haft fátt fram að færa nema innantóm orð og aðgerðaleysi þótt örfáir þingmenn hafi tekið ögn við sér og látið í sér heyra á síðustu vikum. Ráðherrar umla í besta falli eitthvað óljóst um samtal vestrænna þjóða og aðgerðir sem ekkert bólar á. Fylgjast íslensk stjórnvöld raunverulega með því sem gerist á Gaza? Sjá þeir myndir þaðan og viðtöl við örmagna mæður og börn? Lesa þeir fréttir af heilbrigðisstarfsfólki, fréttamönnum og bráðaliðum sem myrtir eru með köldu blóði af ísraelska hernum á hverjum einasta degi? Telja íslenskir stjórnmálamenn sig bera einhverja ábyrgð á því að bregðast við fjöldamorðum Ísraelshers? Íslendingar eru sjálfstæð þjóð með eigin utanríkisstefnu og stjórnvöldum ber samkvæmt alþjóðalögum að grípa til allra mögulegra aðgerða palestínsku þjóðinni til varnar. Kæra ríkisstjórnarflokkarnir sig kollótta eða eru þingmenn þeirra og ráðherrar huglausir? Hversu mörg norðanáhlaup Ísraela á Gaza ætla íslensk stjórnvöld að fylgjast með í viðbót án aðgerða? Höfundur er jarðfræðingur Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Átök í Ísrael og Palestínu Mest lesið Ég heiti Elísa og ég er Drusla Elísa Rún Svansdóttir Skoðun Grindavík má enn bíða Gísli Stefánsson Skoðun Feluleikur ríkisstjórnarinnar? Lárus Guðmundsson Skoðun Swuayda blæðir: Hróp sem heimurinn heyrir ekki Mouna Nasr Skoðun Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson Skoðun Lýðheilsan að veði? Willum Þór Þórsson Skoðun Veimiltítustjórn og tugþúsundir dáinna barna Viðar Hreinsson Skoðun Þið voruð í partýinu líka! Gísli Sigurður Gunnlaugsson Skoðun Jafnrétti sem leiðarljós í starfi Háskóla Íslands Silja Bára R. Ómarsdóttir Skoðun Börnin og hungursneyðin í Gaza Sverrir Ólafsson Skoðun Skoðun Skoðun Tekur sér stöðu með Evrópusambandinu Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Feluleikur ríkisstjórnarinnar? Lárus Guðmundsson skrifar Skoðun Ég heiti Elísa og ég er Drusla Elísa Rún Svansdóttir skrifar Skoðun Grindavík má enn bíða Gísli Stefánsson skrifar Skoðun Aðventukerti og aðgangshindranir Kristín María Birgisdóttir skrifar Skoðun Lífið í tjaldi á Gaza Viðar Hreinsson,Israa Saed skrifar Skoðun Gaza og sjálfbærni mennskunnar Elva Rakel Jónsdóttir skrifar Skoðun Börnin og hungursneyðin í Gaza Sverrir Ólafsson skrifar Skoðun Kynbundið ofbeldi Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Aðdragandi aðildar þarf umboð Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson skrifar Skoðun Þétting byggðar er ekki vandamálið Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Þrengt að þjóðarleikvanginum Þorvaldur Örlygsson skrifar Skoðun Ert þú drusla? Katrín Sigríður J. Steingrímsdóttir,Elísa Rún Svansdóttir,Lilja Íris Long Birnudóttir,Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Margrét Baldursdóttir,Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Skoðun Sameiginleg yfirlýsing 28 ríkja um málefni Palestínu, hvers virði er hún? Einar Ólafsson skrifar Skoðun Alltof mörg sveitarfélög á Íslandi! Gunnar Alexander Ólafsson skrifar Skoðun Öryggi betur tryggt – fangelsismál færð til nútímans Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Lýðheilsan að veði? Willum Þór Þórsson skrifar Skoðun Evrópusambandsaðild - valdefling íslensks almennings Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Köllum Skjöld Íslands réttu nafni: Rasískt götugengi Ian McDonald skrifar Skoðun Hverjir eru komnir með nóg? Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Að leigja okkar eigin innviði Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Málþóf sem valdníðsla Einar G. Harðarson skrifar Skoðun Klaufaskapur og reynsluleysi? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hvernig spyr ég gervigreind til að fá besta svarið? Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Ertu bitur? Björn Leví Gunnarsson skrifar Skoðun Er hægt að læra af draumum? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Afstæði ábyrgðar Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Klassapróf fína fólksins – eða hvernig erfingjar kenna okkur að lifa Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Fjárhagslegt virði vörumerkja Elías Larsen skrifar Sjá meira
„Almannavarnir lýsa yfir óvissustigi vegna norðanáhlaups.“ Svo sagði í fréttum RÚV á mánudag í síðustu viku. Eftir einn blíðasta maímánuð í manna minnum kipptu appelsínugular veðurviðvaranir Íslendingum harkalega niður á jörðina og minntu á að við búum í landi vályndra veðra. Rauðar viðvaranir Daginn fyrir tilkynningu almannavarna skutu ísraelskir hermenn af handahófi hið minnsta 30 Palestínumenn til bana sem höfðu ekkert sér til saka unnið annað en að gera tilraun til að ná í örlitlar matarbirgðir á einni af svokölluðum dreifingarstöðvum hjálpargagna, sem settar hafa verið upp af bandarískum „hjálparsamtökum“ á Gaza. Þeim var slátrað án nokkurrar viðvörunar, ekki einu sinni blóðrauðrar, eftir margra mánaða svelti af hendi árásarhersins. Þessar „hjálparstöðvar“ hafa verið harðlega gagnrýndar af Sameinuðu þjóðunum og hér um bil öllum alþjóðasamtökum, sem neita að taka þátt í þeim sýndaraðgerðum sem þar fara fram. Með fyrirkomulagi þeirra eru sveltir íbúar neyddir til að ganga langar leiðir inn á lífshættuleg yfirráðasvæði Ísraelshers. Þannig er komið í veg fyrir að straumlínulöguð aðstoð hlutlausra hjálparsamtaka sem sérhæfð eru í dreifingu hjálpargagna, berist beint til allra íbúa Gaza, sérstaklega þeirra berskjölduðustu á norðurhluta svæðisins. Íbúar á Gaza hafa í ótal póstum og myndböndum á samfélagsmiðlum lýst „hjálparstöðvunum“ sem gildrum, líkt og settum upp til að lokka svelta íbúa inn á svæði þar sem hægt er að veita þeim fyrirsát, skjóta á og drepa í tuga tali. Fréttir af slíkum árásum berast á hverjum degi. Gazabúum var svo sannarlega ekki kippt niður á jörðina með appelsínugulum viðvörunum eftir blíðu síðustu vikna. Þeir fá engar viðvaranir. Ég efast ekki um að fleirum en mér hafi verið hugsað til áhlaupa og fjöldamorða Ísraela á örvæntingarfullum íbúum Gaza þegar varað var við norðanáhlaupinu í veðurfréttum hér á Íslandi. Náttúruhamfarir og manngerðar hamfarir Íslendingar eiga í stöðugu sambandi við duttlungafulla náttúruna og hamfarir hennar. Margir hafa aldrei beðið þeirrar glímu bætur. Íbúar á Gaza og á Vesturbakkanum búa hins vegar við yfirstandandi og þaulskipulagðar hamfarir af mannavöldum. Þar eru engin náttúruöfl að verki heldur gengur árásarþjóð berserksgang og stundar hernaðarleg áhlaup af fullkomlega andstæðum toga við þau náttúrulegu áhlaup sem við þurfum að takast á við hér á Íslandi. Enginn íbúi Gaza mun nokkurn tíma bíða þessara hamfara bætur. Palestínubúar alast upp við stanslausar ógnir frá ísraelskum hermönnum sem aldir eru upp við og þjálfaðir til að líta ekki á nágranna sína sem manneskjur af holdi og blóði. Líkt og íbúar Gaza birta umheiminum myndir af hörmungunum sem þeir ganga í gegnum, birta stoltir ísraelskir hermenn myndir af sér við óhæfuverk sem ekki verða flokkuð öðruvísi en forhertir stríðsglæpir. Þegar hversdagurinn verður óbærilegur Ekkert okkar sem lifað höfum ævilangt við frið á Íslandi kemst nálægt því að ímynda sér sársaukann og þá afmennskun sem íbúar Gaza hafa upplifað af hálfu Ísraela síðustu 19 mánuði (og í marga áratugi fyrir það, einnig á Vesturbakkanum). Ástvinamissir, mannshvörf, flótti og skeytingarlaus tilflutningur af hálfu Ísraelshers, stöðugur ótti við sprengingar og árásir, hungur, dauði og jarðarfarir hvert sem litið er. Allt er þetta nú hversdagur Palestínumanna á Gaza, fullorðinna sem og barna, sem berjast fyrir lífi sínu öllum stundum. Ofan á allt þetta leggst sú upplifun að heimsbyggðinni láti þessar ólýsanlegu hörmungar sig engu varða. Stórum hluta almennings víða um lönd ofbýður svo sannarlega morðæði ísraelskra stjórnvalda, afar fjölmennar mótmælagöngur um allan heim sýna það skýrt. En yfirvöld vestrænna þjóða láta slíkt sem vind um eyru þjóta og aðhafast ekkert sem skiptir raunverulega máli. Þeir hugrökku aktívistar sem sigldu á skútunni Madleen til Gaza til að sýna Palestínumönnum samstöðu og samhygð var bókstaflega rænt af ísraelska hernum á alþjóðlegu hafsvæði, nánast án nokkurra athugasemda frá stjórnvöldum heimalanda þeirra eða annarra ríkja. Sá hluti heimsbyggðarinnar sem enn hefur andlegt þrek og getu til að fylgjast með fréttum frá Gaza (því eðlilega megnum við ekki öll að fylgjast með gegndarlausu þjóðarmorðinu alla daga) speglar eigin hversdagsleika í örlögum Gazabúa – hver munnbiti kallar fram í hugann hungursneyðina á Gaza, bros barns minnir á brostna drauma palestínskra barna, rúmið, íbúðin og stórmarkaðirnir – allt undirstrikar þetta þau forréttindi að búa við frið og ríkidæmi. Francesca Albanese, sérstakur erindreki Sameinuðu þjóðanna í málefnum Palestínu, sagði fyrir nokkrum vikum að hún gæti ekki lengur horft á eld án þess að verða óglatt – hún hefði séð svo margar myndir af börnum brenna lifandi í húsarústum eftir árásir ísraelska hersins. Um leið bað hún þess að Palestínumenn fyrirgæfu umheiminum að hafa brugðist þeim. Hugleysi íslenskra stjórnvalda Þegar almenningur er jafnvel hættur að geta hlustað á veðurfréttir, lesa barnabækur og upplifa áhyggjulausan hversdaginn án þess að hugsa um þjóðarmorð á Gaza, er þá ekki kominn tími fyrir stjórnvöld til að grípa til harðra aðgerða gegn fjöldamorðingjunum? Eftir hverju bíður íslenska ríkisstjórnin? Að ísraelsk stjórnvöld nái endanlega að útrýma palestínsku þjóðinni eða að íslenskur almenningur gefist loks upp, verði samdauna hryllingsmyndunum frá Gaza og hætti að trufla stjórnvöld í athafnaleysi sínu? Á fyrstu hundrað dögum nýja stjórnarmeirihlutans á Alþingi virðist enginn stjórnarþingmaður hafa minnst af alvöru á hörmungar Palestínumanna í pontu. Í byrjun apríl benti Fida Abu Libdeh á þessa ærandi þögn nýju ríkisstjórnarinnar sem segist vera „verkstjórn“ en hefur vart lyft litla fingri til varnar þjóð sem verið er að þurrka út. Viku síðar hélt Sigmundur Ernir Rúnarsson þrumandi ræðu um þjóðarmorðið en síðan þá hefur þingmeirihlutinn haft fátt fram að færa nema innantóm orð og aðgerðaleysi þótt örfáir þingmenn hafi tekið ögn við sér og látið í sér heyra á síðustu vikum. Ráðherrar umla í besta falli eitthvað óljóst um samtal vestrænna þjóða og aðgerðir sem ekkert bólar á. Fylgjast íslensk stjórnvöld raunverulega með því sem gerist á Gaza? Sjá þeir myndir þaðan og viðtöl við örmagna mæður og börn? Lesa þeir fréttir af heilbrigðisstarfsfólki, fréttamönnum og bráðaliðum sem myrtir eru með köldu blóði af ísraelska hernum á hverjum einasta degi? Telja íslenskir stjórnmálamenn sig bera einhverja ábyrgð á því að bregðast við fjöldamorðum Ísraelshers? Íslendingar eru sjálfstæð þjóð með eigin utanríkisstefnu og stjórnvöldum ber samkvæmt alþjóðalögum að grípa til allra mögulegra aðgerða palestínsku þjóðinni til varnar. Kæra ríkisstjórnarflokkarnir sig kollótta eða eru þingmenn þeirra og ráðherrar huglausir? Hversu mörg norðanáhlaup Ísraela á Gaza ætla íslensk stjórnvöld að fylgjast með í viðbót án aðgerða? Höfundur er jarðfræðingur
Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson Skoðun
Skoðun Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson skrifar
Skoðun Ert þú drusla? Katrín Sigríður J. Steingrímsdóttir,Elísa Rún Svansdóttir,Lilja Íris Long Birnudóttir,Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Margrét Baldursdóttir,Silja Höllu Egilsdóttir skrifar
Skoðun Sameiginleg yfirlýsing 28 ríkja um málefni Palestínu, hvers virði er hún? Einar Ólafsson skrifar
Skoðun Öryggi betur tryggt – fangelsismál færð til nútímans Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar
Skoðun Klassapróf fína fólksins – eða hvernig erfingjar kenna okkur að lifa Sigríður Svanborgardóttir skrifar
Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson Skoðun