Vanþekking eða popúlismi? Kolbeinn Óttarsson Proppé skrifar 15. desember 2020 13:31 Umræðan um hálendisþjóðgarð hefur verið afhjúpandi því í henni er að koma í ljós hverjir ætla að standa með náttúruvernd þegar á reynir. Ekki treysta öll sér til að lýsa beinlínis andstöðu við frumvarpið, þó sum geri það vissulega, en andstaða þeirra birtist í formi fyrirsláttar, gagnrýni sem byggir á vanþekkingu eða snýr að auðleysanlegum tæknilegum atriðum. Óhjákvæmilega veltir maður því fyrir sér hvort Smári McCarthy þingmaður Pírata sé að leika þann leik í grein sem hann birti í dag. Látum vera að Smári grípi til þess að uppnefna þau sem hann er ósammála. Það er vissulega óheppilegt að gera það í grein þar sem meðal annars er kvartað yfir uppnefnum, en ég kippi mér ekki upp við það. Hitt er öllu verra að þingmaðurinn virðist ekki þekkja núgildandi lagaumhverfi. Þannig tiltekur hann átta dæmi til merkis um þá miklu stjórnsemi og íhald sem hann telur birtast í frumvarpi um Hálendisþjóðgarð. Býsna mikið, ekki satt? Þegar nánar er að gáð eru allar tilvitnanirnar í tvær greinar frumvarpsins, ein í 5. grein og sjö í 18. grein. Það er því ekki úr vegi að skoða þessar tilvitnanir nánar, nokkuð sem þingmaðurinn hefði kannski átt að gera sjálfur. Smári telur ákvæði 5. greinar um heimild til eignarnáms dæmi um stjórnsemina og hve úr takti ráðherrann sé með frumvarpi sínu. Þá er kannski ágætt að geta þess að þau ákvæði eru algjörlega sambærileg núverandi ákvæðum í náttúruverndarlögum og þeim sem birtast í ákvæðum laga um þjóðgarðinn á Þingvöllum, að samræmis sé gætt í sambærilegri löggjöf. Kemur þá að 18. greininni, sem Smári tiltekur sjö dæmi úr sem eigi að sanna stjórnsemi frumvarpssemjenda. Sú grein fjallar um dvöl umgengni og umferð í þjóðgarðinum. Ákvæði hennar byggja að miklu leyti á lögum um Vatnajökulsþjóðgarð, sem eru þau lög sem gilda nú þegar um stóran hluta fyrirhugaðs þjóðgarðs, og lögum um náttúruvernd. Þá er horft til þjóðgarðsins á Þingvöllum þegar nýtt ákvæði kemur inn varðandi köfun í þjóðgarði og nauðsyn þess að setja reglur þar um. Telur Smári það óþarfa stjórnsemi? Og þá á Þingvöllum líka? Ákvæði um vetrarakstur er breytt frá lögum um Vatnajökulsþjóðgarð og gert eins og í lögum um náttúruvernd um akstur utan vega. Þannig er fellt út ákvæði um vetraraksturssvæði, sem er í lögum um Vatnajökulsþjóðgarð. Reyndin hefur orðið sú að slík svæði hafa ekki verið skilgreind heldur hefur verið skilgreint hvar óheimilt er að aka að vetri til vegna verndarsjónarmiða. Það eru fá dæmi um slík svæði. Annars staðar má aka má þá aka, s.s. á jöklum og snævi þakinni jörð utan vega, svo fremi sem jörð sé frosin eða snjóþekjan traust og augljóst að ekki sé hætta á náttúruspjöllum. Telur Smári það óþarfa stjórnsemi? Smári kvartar líka yfir ákvæðum um að leyfi þurfi fyrir því að lenda flugvél og þyrlu utan skilgreindra flugvalla. Nú veit ég ekki hvort það er óþarfa stjórnsemi, en sannast sagna hef ég alltaf talið að gott væri að hafa reglur um hvar mætti lenda slík um loftförum. Það þarf svo ekki að taka það fram að í neyðartilfellum er öllum slíkum reglum ýtt til hliðar. Hvað flygildin varðar er kveðið á um í stjórnunar- og verndaráætlun sé hægt að áskilja svæði þar sem þurfi heimild þjóðgarðsvarðar til að nota þau. Það er því í höndum umdæmisráðs hvers svæðis að skilgreina það ef þörf er talin á því. Telur Smári það óþarfa stjórnsemi að fulltrúar sveitarfélaganna, sem eru í meirihluta umdæmisráða, geti sett slíkar reglur? Þá neita ég að trúa því að Smára finnist það í raun og veru óþarfa stjórnsemi að hægt sé að takmarka umferð á einstökum vegum og slóðum, ef það er talið nauðsynlegt vegna verndunar viðkomandi landsvæðis. Það er þá í það minnsta gott að fá það skýrt fram ef hann er þeirrar skoðunar. Mér finnst einboðið að annað hvort hafi Smári ekki kynnt sér það lagaumhverfi sem ríkir í dag og frumvarpið byggir að miklu leyti á, eða hann veit betur og ákvað að stökkva á vagn popúlista og slá ryki í augu fólks varðandi málið. Uppnefninganotkun hans bendir til hins síðarnefnda, en ég trúi því samt varla upp á jafn vandaðan mann og þess vegna fyndist mér að hann ætti að tiltaka það nákvæmlega hvað það er sem hann telur óþarfa að setja reglur um. Er það utanvegaakstur? Flugvélalendingar utan flugvalla? Heimild til að loka svæðum vegna verndarsjónarmiða? Eða er þetta allt fyrirsláttur og hann er á móti því að þjóðin fái þjóðgarð? Höfundur er þingmaður Vinstri grænna. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kolbeinn Óttarsson Proppé Hálendisþjóðgarður Skoðun: Kosningar 2021 Þjóðgarðar Alþingi Mest lesið Köllum Skjöld Íslands réttu nafni: Rasískt götugengi Ian McDonald Skoðun Hverjir eru komnir með nóg? Nichole Leigh Mosty Skoðun Að leigja okkar eigin innviði Halldóra Mogensen Skoðun Evrópusambandsaðild - valdefling íslensks almennings Magnús Árni Skjöld Magnússon Skoðun Málþóf sem valdníðsla Einar G. Harðarson Skoðun Alltof mörg sveitarfélög á Íslandi! Gunnar Alexander Ólafsson Skoðun Lýðheilsan að veði? Willum Þór Þórsson Skoðun Þið voruð í partýinu líka! Gísli Sigurður Gunnlaugsson Skoðun Sameiginleg yfirlýsing 28 ríkja um málefni Palestínu, hvers virði er hún? Einar Ólafsson Skoðun Öryggi betur tryggt – fangelsismál færð til nútímans Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Sameiginleg yfirlýsing 28 ríkja um málefni Palestínu, hvers virði er hún? Einar Ólafsson skrifar Skoðun Alltof mörg sveitarfélög á Íslandi! Gunnar Alexander Ólafsson skrifar Skoðun Öryggi betur tryggt – fangelsismál færð til nútímans Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Lýðheilsan að veði? Willum Þór Þórsson skrifar Skoðun Evrópusambandsaðild - valdefling íslensks almennings Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Köllum Skjöld Íslands réttu nafni: Rasískt götugengi Ian McDonald skrifar Skoðun Hverjir eru komnir með nóg? Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Að leigja okkar eigin innviði Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Málþóf sem valdníðsla Einar G. Harðarson skrifar Skoðun Klaufaskapur og reynsluleysi? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hvernig spyr ég gervigreind til að fá besta svarið? Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Ertu bitur? Björn Leví Gunnarsson skrifar Skoðun Er hægt að læra af draumum? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Afstæði Ábyrgðar Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Klassapróf fína fólksins – eða hvernig erfingjar kenna okkur að lifa Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Fjárhagslegt virði vörumerkja Elías Larsen skrifar Skoðun Við ákærum – hver sveik strandveiðisjómenn? Kjartan Páll Sveinsson skrifar Skoðun Þið voruð í partýinu líka! Gísli Sigurður Gunnlaugsson skrifar Skoðun Af hverju varð heimsókn framkvæmdastjóra ESB að NATO-fundi? Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Veimiltítustjórn og tugþúsundir dáinna barna Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Bragðefni eru ekki vandamálið - Bann við þeim myndi skaða lýðheilsu Abdullah Shihab Wahid skrifar Skoðun Swuayda blæðir: Hróp sem heimurinn heyrir ekki Mouna Nasr skrifar Skoðun Skattar fyrst, svo allt hitt – og hagræðingin sem gleymdist Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Áfangasigur í baráttunni við hernaðinn gegn heimkynnum villta laxins Ingólfur Ásgeirsson,Árni Baldursson skrifar Skoðun Þetta er allt hinum að kenna! Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Þjóðþrifamálin sem stjórnarandstaðan fórnaði á altari útgerðanna Heimir Már Pétursson skrifar Skoðun Sleppir ekki takinu svo auðveldlega aftur Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Opið bréf til fullorðna fólksins Úlfhildur Elísa Hróbjartsdóttir skrifar Skoðun Vill Sjálfstæðisflokkurinn láta taka sig alvarlega? Dagbjört Hákonardóttir skrifar Skoðun Þjórsá í hættu – Hvammsvirkjun og rof á náttúrulegu ástandi árinnar Gunnar Þór Jónsson skrifar Sjá meira
Umræðan um hálendisþjóðgarð hefur verið afhjúpandi því í henni er að koma í ljós hverjir ætla að standa með náttúruvernd þegar á reynir. Ekki treysta öll sér til að lýsa beinlínis andstöðu við frumvarpið, þó sum geri það vissulega, en andstaða þeirra birtist í formi fyrirsláttar, gagnrýni sem byggir á vanþekkingu eða snýr að auðleysanlegum tæknilegum atriðum. Óhjákvæmilega veltir maður því fyrir sér hvort Smári McCarthy þingmaður Pírata sé að leika þann leik í grein sem hann birti í dag. Látum vera að Smári grípi til þess að uppnefna þau sem hann er ósammála. Það er vissulega óheppilegt að gera það í grein þar sem meðal annars er kvartað yfir uppnefnum, en ég kippi mér ekki upp við það. Hitt er öllu verra að þingmaðurinn virðist ekki þekkja núgildandi lagaumhverfi. Þannig tiltekur hann átta dæmi til merkis um þá miklu stjórnsemi og íhald sem hann telur birtast í frumvarpi um Hálendisþjóðgarð. Býsna mikið, ekki satt? Þegar nánar er að gáð eru allar tilvitnanirnar í tvær greinar frumvarpsins, ein í 5. grein og sjö í 18. grein. Það er því ekki úr vegi að skoða þessar tilvitnanir nánar, nokkuð sem þingmaðurinn hefði kannski átt að gera sjálfur. Smári telur ákvæði 5. greinar um heimild til eignarnáms dæmi um stjórnsemina og hve úr takti ráðherrann sé með frumvarpi sínu. Þá er kannski ágætt að geta þess að þau ákvæði eru algjörlega sambærileg núverandi ákvæðum í náttúruverndarlögum og þeim sem birtast í ákvæðum laga um þjóðgarðinn á Þingvöllum, að samræmis sé gætt í sambærilegri löggjöf. Kemur þá að 18. greininni, sem Smári tiltekur sjö dæmi úr sem eigi að sanna stjórnsemi frumvarpssemjenda. Sú grein fjallar um dvöl umgengni og umferð í þjóðgarðinum. Ákvæði hennar byggja að miklu leyti á lögum um Vatnajökulsþjóðgarð, sem eru þau lög sem gilda nú þegar um stóran hluta fyrirhugaðs þjóðgarðs, og lögum um náttúruvernd. Þá er horft til þjóðgarðsins á Þingvöllum þegar nýtt ákvæði kemur inn varðandi köfun í þjóðgarði og nauðsyn þess að setja reglur þar um. Telur Smári það óþarfa stjórnsemi? Og þá á Þingvöllum líka? Ákvæði um vetrarakstur er breytt frá lögum um Vatnajökulsþjóðgarð og gert eins og í lögum um náttúruvernd um akstur utan vega. Þannig er fellt út ákvæði um vetraraksturssvæði, sem er í lögum um Vatnajökulsþjóðgarð. Reyndin hefur orðið sú að slík svæði hafa ekki verið skilgreind heldur hefur verið skilgreint hvar óheimilt er að aka að vetri til vegna verndarsjónarmiða. Það eru fá dæmi um slík svæði. Annars staðar má aka má þá aka, s.s. á jöklum og snævi þakinni jörð utan vega, svo fremi sem jörð sé frosin eða snjóþekjan traust og augljóst að ekki sé hætta á náttúruspjöllum. Telur Smári það óþarfa stjórnsemi? Smári kvartar líka yfir ákvæðum um að leyfi þurfi fyrir því að lenda flugvél og þyrlu utan skilgreindra flugvalla. Nú veit ég ekki hvort það er óþarfa stjórnsemi, en sannast sagna hef ég alltaf talið að gott væri að hafa reglur um hvar mætti lenda slík um loftförum. Það þarf svo ekki að taka það fram að í neyðartilfellum er öllum slíkum reglum ýtt til hliðar. Hvað flygildin varðar er kveðið á um í stjórnunar- og verndaráætlun sé hægt að áskilja svæði þar sem þurfi heimild þjóðgarðsvarðar til að nota þau. Það er því í höndum umdæmisráðs hvers svæðis að skilgreina það ef þörf er talin á því. Telur Smári það óþarfa stjórnsemi að fulltrúar sveitarfélaganna, sem eru í meirihluta umdæmisráða, geti sett slíkar reglur? Þá neita ég að trúa því að Smára finnist það í raun og veru óþarfa stjórnsemi að hægt sé að takmarka umferð á einstökum vegum og slóðum, ef það er talið nauðsynlegt vegna verndunar viðkomandi landsvæðis. Það er þá í það minnsta gott að fá það skýrt fram ef hann er þeirrar skoðunar. Mér finnst einboðið að annað hvort hafi Smári ekki kynnt sér það lagaumhverfi sem ríkir í dag og frumvarpið byggir að miklu leyti á, eða hann veit betur og ákvað að stökkva á vagn popúlista og slá ryki í augu fólks varðandi málið. Uppnefninganotkun hans bendir til hins síðarnefnda, en ég trúi því samt varla upp á jafn vandaðan mann og þess vegna fyndist mér að hann ætti að tiltaka það nákvæmlega hvað það er sem hann telur óþarfa að setja reglur um. Er það utanvegaakstur? Flugvélalendingar utan flugvalla? Heimild til að loka svæðum vegna verndarsjónarmiða? Eða er þetta allt fyrirsláttur og hann er á móti því að þjóðin fái þjóðgarð? Höfundur er þingmaður Vinstri grænna.
Skoðun Sameiginleg yfirlýsing 28 ríkja um málefni Palestínu, hvers virði er hún? Einar Ólafsson skrifar
Skoðun Öryggi betur tryggt – fangelsismál færð til nútímans Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar
Skoðun Klassapróf fína fólksins – eða hvernig erfingjar kenna okkur að lifa Sigríður Svanborgardóttir skrifar
Skoðun Bragðefni eru ekki vandamálið - Bann við þeim myndi skaða lýðheilsu Abdullah Shihab Wahid skrifar
Skoðun Skattar fyrst, svo allt hitt – og hagræðingin sem gleymdist Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar
Skoðun Áfangasigur í baráttunni við hernaðinn gegn heimkynnum villta laxins Ingólfur Ásgeirsson,Árni Baldursson skrifar
Skoðun Þjóðþrifamálin sem stjórnarandstaðan fórnaði á altari útgerðanna Heimir Már Pétursson skrifar
Skoðun Þjórsá í hættu – Hvammsvirkjun og rof á náttúrulegu ástandi árinnar Gunnar Þór Jónsson skrifar