Mats­gerð sem Þor­steinn Már vildi væri til­gangs­laus

Þetta segir í dómi Hæstaréttar sem snýr við úrskurði Landsréttar sem hafði enn áður snúið við niðurstöðu héraðsdóms.

Málið varðar upplýsingar sem er að finna á þremur hörðum diskum. Þessara upplýsinga var aflað í frægri húsleit á skrifstofum Samherja í mars 2012 vegna gruns um brot félagsins á gjaldeyrislögum. Þar var lagt hald á mikið magn gagna og afrit af þeim var geymt í þessum hörðu diskunum.

Þorsteinn Már vill meina að í þessum gögnum hafi verið að finna persónulegar upplýsingar um hann. Hann hefur vegna þessa krafist miskabóta frá Seðlabankanum.

Til þess að hjálpa til við að skera úr um hvort þarna væru persónupplýsingar krafðist Þorsteinn Már þess að dómkvaddur matsmaður. Sá myndi skoða umrædd gögn og svo svara fjórtán spurninga lista.

• Fyrsta spurningin varðaði hvort upplýsingar sem „kunna að vera persónuupplýsingar“ væru á umræddum diskum.
• Önnur og þriðja spurningin vörðuðu hvort tölvupóstar Þorsteins Más og einkaritara hans væru á diskunum.
• Spurningar fjögur til þrettán vörðuðu hvort tiltekin gögn um Þorstein væri að finna í gögnunum, líkt og ljósmyndir af honum, afrit af vegabréfi, eða öðrum persónuskilríkjum hans, upplýsingar um ferðalög hans og orlofstöku, upplýsingar um að hann hafi verið sakaður um refsiverða háttsemi, símaskrá hans, skrá um þá sem hann ræddi við í síma eða heilsufarsupplýsingar um hann.
• Í fjórtándu og síðustu spurningunni var óskað svara við því hvort finna mætti viðkvæmar persónuupplýsingar um Þorstein á diskunum.

Héraðsdómur Reykjavíkur féllst ekki á að kvaddur yrði til matsmaður í málinu. Að mati dómsins var óhjákvæmilegt að matsmaðurinn myndi leggja lögfræðilegt mat á spurningarnar, en það væri hlutverk dómara að leggja mat á lögfræðilegt atriði líkt og það.

Dómari tæplega með næga tæknikunnáttu

Landsréttur felldi þann úrskurð úr gildi og lagði fyrir héraðsdóm að dómkveðja matsmann í samræmi við kröfu Þorsteins, með einni undantekningu.

Þorsteinn hafði krafist þess að Seðlabankinn myndi ekki fá aðgang að gögnunum sem matsmaðurinn kynni að afla, en Landsréttur féllst ekki á það.

Á meðal þess sem Landsréttur komst að í sinni niðurstöðu var að í hlutverki matsmannins væri leit að upplýsingum á diskunum sem hlyti að kalla á sérstaka tæknikunnáttu „sem dómari byggi tæplega fyrir“.

Þyrfti að „finna nálina í heystakkinum“.

Hæstiréttur felldi síðan úrskurð Landsréttar úr gildi í dag. Á meðal þess sem kemur fram í dómi Hæstaréttar er að diskarnir eru ekki lengur í vörslum Seðlabankans, heldur hjá héraðssaksóknara. Þorsteinn hafi ekki reynt á að krefja héraðssaksóknara um að afhenda sér diskana eða fá staðfest að umrædd gögn séu á þeim.

Þá er tekið fram að í málatilbúnaði Þorsteins hafi því verið haldið fram að matsmaðurinn myndi ekki fara fram á lögfræðilegt mat á hvort tilteknar upplýsingar séu persónuupplýsingar. Áður en dómari leggi mat á upplýsingarnar þurfi að „finna nálina í heystakkinum“.

Í dómi Hæstaréttar segir að matsgerð dómkvadds matsmanns samkvæmt beiðni Þorsteins myndi ekki endilega vera á meðal gagna dómsmálsins því það væri hlutverk dómara að skera úr um hvort þau innihéldu persónuupplýsingar eða viðkvæmar persónuupplýsingar.

„Við þessar aðstæður er umbeðin matsgerð varnaraðila bersýnilega tilgangslaus til sönnunar á þeim atvikum sem hann byggir málatilbúnað sinn,“ segir í dómi Hæstaréttar.