Repúblikanar höfnuðu fjár­laga­frum­varpi sem Trump studdi

Fyrr í vikunni beittu Trump og auðjöfurinn Elon Musk sér gegn samþykkt nýs en umfangsmikils frumvarps sem byggði á samkomulagi milli þingmanna Repúblikanaflokksins og Demókrataflokksins, sem eru enn með meirihluta í öldungadeildinni þar til á næsta ári.

Repúblikanar eiga nú fáa kosti og er útlit fyrir að fátt geti komið í veg fyrir stöðvun ríkisrekstursins.

Reiðir Repúblikanar

Við skyndiatkvæðagreiðslu um nýja frumvarpið í gær lýstu þó nokkrir þingmenn Repúblikanaflokksins yfir reiði sinni yfir því að þingflokkurinn hefði skotið sig í fótinn með þessum hættu. Þá neituðu margir þeirra að styðja frumvarpið.

Að endingu fór atkvæðagreiðslan 174-235 og greiddu 38 þingmenn Repúblikanaflokksins atkvæði gegn frumvarpinu, sem var mun meira en leiðtogar þingflokksins óttuðust.

Um er að ræða mikið högg fyrir Trump og Musk sem komu Mike Johnson, þingforseta, í mjög erfiða stöðu og er óljóst hvort honum sé stætt í embætti þingforseta lengur.

Leiðtogar Repúblikanaflokksins höfðu þá varið tæpum sólarhring í viðræðum við sjálfa sig um það hvernig þeir gátu skorið frumvarpið niður og fjarlægt fjárútlát sem íhaldsmönnum og Musk og Trump var illa við. Að endingu varð 1.500 blaðsíðna frumvarp að 116 blaðsíðum.

Demókratar höfðu enga aðkomu að þessu ferli að öðru leyti en að kalla nýja frumvarpið aðhlátursefni og gagnrýna Repúblikana fyrir að fara á bak orða sinna að skipun ríkasta manns heims.

„Einn eða tveir strengjabrúðuleikarar tjá sig og öfgafullir MAGA Repúblikanar ákveða að framfylgja vilja hinna ríki og vel tengdu, milljónamæringa og milljarðamæringa. Ekki vilja hins almenna Bandaríkjamanns,“ sagði Hakeem Jeffries, leiðtogi þingflokks Demókrata í fulltrúadeildinni.

„Þetta frumvarp sem liggur fyrir er ekkert annað en liður í áætlun sem gengur út á að stöðva rekstur ríkisins.“

Það felur í einföldu máli í sér að hundruð þúsunda opinberra starfsmanna í Bandaríkjunum verða sendir í leyfi, með tilheyrandi truflunum, en nauðsynlegustu þjónustu ríkisins yrði haldið gangandi.

Skömmu fyrir atkvæðagreiðsluna lýsti Trump yfir miklum sigri og sagði að Mike Johnson, þingforseti, og aðrir Repúblikanar hefðu náð „mjög góðu samkomulagi“, í áðurnefndum viðræðum við sjálfa sig. Sagði hann öllum Repúblikönum að veita frumvarpinu atkvæði sitt en svo fór sem fór.

Framhaldið þykir nú mjög óljóst og virðist sem leiðtogar Repúblikanaflokksins hafi fáa ef einhverja kosti.

Mike Johnson reyndi eftir atkvæðagreiðsluna að varpa ábyrgðinni yfir á Demókrata en einungis tveir þeirra greiddu atkvæði með frumvarpinu. Þá hét hann því að Repúblikanar myndu finna nýja lausn.

Frumvarpið var að miklu leyti sambærilegt því sem Repúblikanar og Demókratar höfðu samið um. Ýmis ákvæði höfðu þó verið fjarlægð, eins og fyrsta launahækkun þingmanna í rúman áratug, upp að mesta leyti 3,8 prósent, en Musk og aðrir hafa ranglega haldið því fram að launahækkunin samsvari fjörutíu prósentum.

Einnig voru fjarlægð úr frumvarpinu ákvæði um lækkun lyfjakostnaðar og ákvæði um 190 milljóna dala fjárveitingu til rannsóknar barnakrabbameins, auk þess sem ákvæði um umhverfisvænu bætiefni við eldsneyti var fjarlægt.

Þá hafði Johnson, að beiðni Trumps, bætt við ákvæði um að alfarið fella niður hið svokallaða skuldaþak, sem eru lög um hve miklar skuldir ríkissjóðs mega vera. Undanfarin ár hefur þakið verið hækkað reglulega og hafa Repúblikanar í hvert sinn mótmælt því harðlega.

Kevin McCarthy, fyrrverandi forseta fulltrúadeildarinnar, var vikið úr embætti af flokksbræðrum og systrum sínum vegna deilna um skuldaþakið.

Trump reiður út í Roy

Einn þingmaður Repúblikanaflokksins benti í samtali við Washington Post á það af hverju McCarthy var vikið úr embætti og að frumvarpið þá hefði einnig innihaldið sögulegan niðurskurð á ríkisrekstri Bandaríkjanna.

Nú væri sama fólkið og hefði kvartað þá að fara að greiða atkvæði um fella niður allar hömlur á útgjöld ríkisins.

Þingmaðurinn Chip Roy, frá Texas, gagnrýndi aðra Repúblikana harðlega í pontu fyrir atkvæðagreiðsluna í gær. Vísaði hann sérstaklega til þess að Repúblikanar væru sífellt að halda því fram að þeir vildu draga úr skuldum ríkisins en vildu greiða atkvæði með frumvarpi sem myndi auka þær til muna.

„Að taka þetta frumvarp og hrósa ykkur sjálfum vegna þess að það inniheldur færri blaðsíður, en eykur skuldir ríkisins um fimm billjónir dala (5.000.000.000.000) er heimskulegt,“ sagði hann í gær.

Fljótt eftir að Roy steig niður úr pontu gagnrýndi Trump hann harðlega og kallaði hann metnaðarfullan en hæfileikalausan mann. Lagði hann til að Roy yrði ýtt til hliðar í næsta forvali Repúblikana í kjördæmi hans í Texas, eftir tæp tvö ár.

Auk þess að vera reiðir yfir því að Repúblikanar hafi farið á bak orða sinna eru Demókratar sagðir óttast það að Repúblikanar myndu nota niðurfellingu skuldaþaksins til að lækka skatta verulega á næsta ári.

Sjá einnig: Varar Repúblikana við að standa í vegi hans og Trumps

Tom Cole, þingmaður Repúblikanaflokksins, gagnrýndi Demókrata í pontu fyrir atkvæðagreiðsluna í gær og sakaði þá um að neita að samþykkja frumvarpið eingöngu til að koma höggi á Trump. Í leiðinni væru þeir að skaða bandaríska bændur, en frumvarpið inniheldur umfangsmiklar fjárveitingar til stuðnings þeirra.

Jared Moskowitz, þingmaður Demókrataflokksins, svaraði um hæl og sagði Repúblikönum að líta í eigin barm. Eina ástæðan fyrir þessari óreiðu á þingi væri sú að Repúblikanar gætu ekki verið sammála.