Ræstitækni ehf.: Fríríki atvinnurekandans Sólveig Anna Jónsdóttir skrifar 18. febrúar 2025 16:02 Mikið er rætt í íslensku samfélagi um réttindi kvenna og svokallaða “inngildingu” fólks af erlendum uppruna. Meðferð ræstingafyrirtækisins Ræstitækni ehf. á trúnaðarmanninum Andreinu Edwards Quero sýnir hins vegar hversu langt er í land þegar kemur að stöðu innflytjendakvenna í láglaunastörfum á íslenskum vinnumarkaði. Andreina steig fram í sláandi viðtali í kvöldfréttum RÚV síðastliðinn föstudag, og var sagt ítarlegar frá máli hennar í kjölfarið á RÚV og á Vísi. Saga hennar er þó ekki saga einnar manneskju heldur dæmisaga. Trúnaðarmaður í eldlínunni Eldraun Andreinu hófst í mars 2024 þegar stjórnendur Ræstitækni ehf. hófu að taka hana fyrir vegna starfa hennar sem trúnaðarmaður. Hún var sökuð um að dreifa röngum upplýsingum án þess að nokkur fótur væri fyrir því. Henni sagt að hún ætti að biðja um leyfi áður en hún ræddi við vinufélaga sína um launamál. Það var gengið svo langt að neyða hana til að standa upp fyrir framan vinnufélaga sína á starfsmannafundi og leggja fram falska játningu. Þessar aðfarir Ræstitækni ehf. gegn trúnaðarmanni eru bein árás á rétt verkafólks til að skipuleggja sig og tala máli sínu. Trúnaðarmenn eins og Andreina eru hryggjarstykkið í réttindavörslu verkafólks. Hlutverk þeirra er að tryggja að verkafólk sé upplýst um réttindi sín, njóti verndar og hafi leiðir til að koma á framfæri athugasemdum við atvinnurekenda þegar því er að skipta. Með því að þagga niður í rödd Andreinu hefur fyrirtækið Ræstitækni ehf. ráðist til atlögu gegn þeim lögvörðu tækjum sem verkafólk hefur til að veita atvinnurekendum aðhald. Misnotkun á viðkvæmum hópum Starfsfólk Ræstitækni ehf., sem flestir eru innflytjendur frá Venesúela og tala eingöngu spænsku, hafa þurft að starfa undir aðstæðum sem er best lýst sem ómannúðlegum. Þeir þurfa að þrífa allt að 13 verkstaði á víð og dreif um bæinn á einum og sama deginum undir stífu tímaplani, eru vaktaðir með GPS-tækjum, og er neitað um grundvallar aðbúnað á borð við aðgengi að klósettum og hvíldaraðstöðu. Það er komið fram við þetta verkafólk eins og þau séu vélar eða tæki, en ekki manneskjur sem eiga skilið virðingu og mannlega reisn. Beiting fyrirtækisins á tímamældri ákvæðisvinnu er svo enn ein hliðin á þeirri misnotkun sem þar fer fram. Fyrirtækið hefur neitað samvinnu við Eflingu um að kanna vinnuhraða, og þurfti Efling því að láta vinna sína eigin mælingar með aðstoð erlends sérfræðings. Þær sýna að starfsmenn þurfa að klára verk á óbærilegum hraða, en samt fær enginn þeirra 20% álag sem því á að fylgja er samkvæmt kjarasamningum. Vinnuvernd í lamasessi Það sem einnig vekur óhug varðandi skipulag vinnunnar hjá Ræstitækni ehf. er vanræksla fyrirtækisins á grunnatriðum í aðbúnaði og öryggi. Vinnuverndarúttekt sýndi að Andreina, á sama tíma og hún var ólétt, hafði ekki aðgengi að klósetti og þurfi að nota skál sem hún geymdi í bílnum. Áhugaleysi stjórnenda fyrirtækisins á öryggi og aðbúnaði starfsfólks sést best í því að þeir þóttust ekki kannast við þessar lýsingar, þó svo að þeir hafi sjálfir pantað umrædda vinnuverndarúttekt. Aflukið fríríki atvinnurekenda Stjórnendur Ræstitækni ehf. hafa ítrekað svarað spurningum og athugasemdum Eflingar um kjör starfsfólks með því að vísa til þess að þeir séu duglegir að bjóða starfsfólkinu upp á grillmat og jógúrt í morgunmat. Þeir halda því fram að starfsfólkið sé ánægt, og vel má vera að það sé rétt í einhverjum tilvikum. Laun starfsmannanna á Íslandi eru hærri en í heimalöndum þeirra, og að sjálfsögðu reiðast þeir ekki yfir kjarasamningsbrotum ef þeir vita ekki hver þau eru og hafa ekki leiðir til að kynna sér réttindi sín. Aðferð stjórnenda Ræstitækni ehf. er sú að byggja aflokaða veröld, þar sem upplýsingum er réttindi er haldið frá aðfluttu verkafólki og þeim talin trú um að jógúrt og grillmatur geti komið í staðinn fyrir virðingu fyrir lágmarksákvæðum kjarasamninga. Í þessu fríríki atvinnurekandans makar hann krókinn, enda skiljanlegt að hann hafi efni á jógúrtdósum þegar hann sparar sér launakostnað upp á allt að 20% með því að brjóta ákvæði kjarasamninga um tímamælda ákvæðisvinnu. Þögnin verndar okkur ekki Saga Andreinu er áminning til íslensks samfélags um að baráttan fyrir grunnréttindum verkafólks er í fullum gangi meðal innflutts verkafólks. Sú barátta er barátta fyrir mannlegri reisn, sanngirni og réttlæti. Baráttan snýst um réttinn til að skipuleggja sig á vinnustað, að mega tjá sig og mega krefjast betri kjara. Við eigum að standa með Andreinu og verkafólki í sömu stöðu og hún. Við eigum að krefjast þess að Ræstitækni ehf. axli ábyrgð á brotum sínum. Við eigum að krefjast þess að Samtök atvinnulífsins hætti að styðja við bakið á fyrirtækjum sem fara illa með starfsfólk sitt. Að endingu verðum við að krefjast réttrar framfylgdar á ákvæðum kjarasamninga. Hugrekki Andreinu andspænis ofríki er innblástur. Mig langar að endingu að gera þessi orð hennar að mínum: „Ég veit hvernig það er að óttast að taka til máls, að hræðast að missa vinnuna sína, að vera fjarri heimahögum og vita ekki hvort nokkur muni sýna stuðning. En þögnin verndar okkur ekki. Rödd okkar er besta verkfærið sem við höfum til að krefjast virðingar og réttlátra kjara. Við erum ekki ein. Ég tók fyrsta skrefið, en þetta er bara byrjunin.“ Höfundur er formaður Eflingar - stéttarfélags. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sólveig Anna Jónsdóttir Stéttarfélög Kjaramál Mest lesið Ríkissjóður snuðaður um stórar fjárhæðir Sigurjón Þórðarson Skoðun Er verið að blekkja almenning og sjómenn? Einar Hannes Harðarson Skoðun Við viljum nafn Jón Kaldal Skoðun Lágkúrulegur hversdagsleiki illskunnar Guðný Gústafsdóttir Skoðun Aðskilnaðurinn hlær Þórdís Hólm Filipsdóttir Skoðun Stóra skekkjan í 13 ára aldurstakmarki samfélagsmiðla Skúli Bragi Geirdal Skoðun Skilningsleysi á skaðsemi verðtryggingar Guðmundur Ásgeirsson Skoðun Enn ríkir áhugaleysi um afdrif fósturbarna Guðlaugur Kristmundsson,Sigurgeir B. Þórisson Skoðun Áfengi og íþróttir eiga enga samleið – áskorun til þingfulltrúa UMFÍ Árni Guðmundsson Skoðun Skólamáltíðir í Hafnarfirði. Af hverju bauð enginn í verkið? Davíð Arnar Stefánsson Skoðun Skoðun Skoðun Almenningssamgöngur fyrir útvalda: Áskorun til stjórnar Strætó bs. og Reykjavíkurborgar Þorsteinn Árnason Sürmeli: skrifar Skoðun Forðumst að sérhagsmunir geti keypt sig til áhrifa í stjórnmálum Arna Lára Jónsdóttir skrifar Skoðun Bætt dagsbirta í Svansvottuðum byggingum Bergþóra Góa Kvaran skrifar Skoðun Skólamáltíðir í Hafnarfirði. Af hverju bauð enginn í verkið? Davíð Arnar Stefánsson skrifar Skoðun Nikótín, konur og krabbamein – gamlar hættur í nýjum búningi Jóhanna Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Frelsi fylgir ábyrgð Eiríkur Björn Björgvinsson skrifar Skoðun Skilningsleysi á skaðsemi verðtryggingar Guðmundur Ásgeirsson skrifar Skoðun Menntakerfi í fremstu röð Guðmundur Ari Sigurjónsson skrifar Skoðun Enn ríkir áhugaleysi um afdrif fósturbarna Guðlaugur Kristmundsson,Sigurgeir B. Þórisson skrifar Skoðun Við viljum nafn Jón Kaldal skrifar Skoðun Stóra skekkjan í 13 ára aldurstakmarki samfélagsmiðla Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun Er verið að blekkja almenning og sjómenn? Einar Hannes Harðarson skrifar Skoðun Væntingar á villigötum Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Aðskilnaðurinn hlær Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Lágkúrulegur hversdagsleiki illskunnar Guðný Gústafsdóttir skrifar Skoðun Glerþakið brotið á alþjóðlega sjónverndardaginn Sigþór U. Hallfreðsson skrifar Skoðun Fögur fyrirheit sem urðu að engu Sigurður Eyjólfur Sigurjónsson skrifar Skoðun Ríkissjóður snuðaður um stórar fjárhæðir Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Áfengi og íþróttir eiga enga samleið – áskorun til þingfulltrúa UMFÍ Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Lífsskoðunarfélagið Farsæld tekur upp slitinn þráð siðmenntunar Svanur Sigurbjörnsson skrifar Skoðun Ruben Amorim og sveigjanleiki – hugleiðingar sálfræðings Andri Hrafn Sigurðsson skrifar Skoðun Framtíðarsýn í samgöngumálum er mosavaxin Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Fimmta iðnbyltingin krefst svara – strax Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Hefur þú skoðanir? Jóhannes Óli Sveinsson skrifar Skoðun Er hurð bara hurð? Sölvi Breiðfjörð skrifar Skoðun Reykjavíkurmódel á kvennaári Sóley Tómasdóttir skrifar Skoðun Ekki er allt sem sýnist Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Sýndu þér umhyggju – Komdu í skimun Ágúst Ingi Ágústsson skrifar Skoðun Eru Bændasamtökin á móti valdeflingu bænda? Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Er lægsta verðið alltaf hagstæðast? Karen Ósk Nielsen Björnsdóttir skrifar Sjá meira
Mikið er rætt í íslensku samfélagi um réttindi kvenna og svokallaða “inngildingu” fólks af erlendum uppruna. Meðferð ræstingafyrirtækisins Ræstitækni ehf. á trúnaðarmanninum Andreinu Edwards Quero sýnir hins vegar hversu langt er í land þegar kemur að stöðu innflytjendakvenna í láglaunastörfum á íslenskum vinnumarkaði. Andreina steig fram í sláandi viðtali í kvöldfréttum RÚV síðastliðinn föstudag, og var sagt ítarlegar frá máli hennar í kjölfarið á RÚV og á Vísi. Saga hennar er þó ekki saga einnar manneskju heldur dæmisaga. Trúnaðarmaður í eldlínunni Eldraun Andreinu hófst í mars 2024 þegar stjórnendur Ræstitækni ehf. hófu að taka hana fyrir vegna starfa hennar sem trúnaðarmaður. Hún var sökuð um að dreifa röngum upplýsingum án þess að nokkur fótur væri fyrir því. Henni sagt að hún ætti að biðja um leyfi áður en hún ræddi við vinufélaga sína um launamál. Það var gengið svo langt að neyða hana til að standa upp fyrir framan vinnufélaga sína á starfsmannafundi og leggja fram falska játningu. Þessar aðfarir Ræstitækni ehf. gegn trúnaðarmanni eru bein árás á rétt verkafólks til að skipuleggja sig og tala máli sínu. Trúnaðarmenn eins og Andreina eru hryggjarstykkið í réttindavörslu verkafólks. Hlutverk þeirra er að tryggja að verkafólk sé upplýst um réttindi sín, njóti verndar og hafi leiðir til að koma á framfæri athugasemdum við atvinnurekenda þegar því er að skipta. Með því að þagga niður í rödd Andreinu hefur fyrirtækið Ræstitækni ehf. ráðist til atlögu gegn þeim lögvörðu tækjum sem verkafólk hefur til að veita atvinnurekendum aðhald. Misnotkun á viðkvæmum hópum Starfsfólk Ræstitækni ehf., sem flestir eru innflytjendur frá Venesúela og tala eingöngu spænsku, hafa þurft að starfa undir aðstæðum sem er best lýst sem ómannúðlegum. Þeir þurfa að þrífa allt að 13 verkstaði á víð og dreif um bæinn á einum og sama deginum undir stífu tímaplani, eru vaktaðir með GPS-tækjum, og er neitað um grundvallar aðbúnað á borð við aðgengi að klósettum og hvíldaraðstöðu. Það er komið fram við þetta verkafólk eins og þau séu vélar eða tæki, en ekki manneskjur sem eiga skilið virðingu og mannlega reisn. Beiting fyrirtækisins á tímamældri ákvæðisvinnu er svo enn ein hliðin á þeirri misnotkun sem þar fer fram. Fyrirtækið hefur neitað samvinnu við Eflingu um að kanna vinnuhraða, og þurfti Efling því að láta vinna sína eigin mælingar með aðstoð erlends sérfræðings. Þær sýna að starfsmenn þurfa að klára verk á óbærilegum hraða, en samt fær enginn þeirra 20% álag sem því á að fylgja er samkvæmt kjarasamningum. Vinnuvernd í lamasessi Það sem einnig vekur óhug varðandi skipulag vinnunnar hjá Ræstitækni ehf. er vanræksla fyrirtækisins á grunnatriðum í aðbúnaði og öryggi. Vinnuverndarúttekt sýndi að Andreina, á sama tíma og hún var ólétt, hafði ekki aðgengi að klósetti og þurfi að nota skál sem hún geymdi í bílnum. Áhugaleysi stjórnenda fyrirtækisins á öryggi og aðbúnaði starfsfólks sést best í því að þeir þóttust ekki kannast við þessar lýsingar, þó svo að þeir hafi sjálfir pantað umrædda vinnuverndarúttekt. Aflukið fríríki atvinnurekenda Stjórnendur Ræstitækni ehf. hafa ítrekað svarað spurningum og athugasemdum Eflingar um kjör starfsfólks með því að vísa til þess að þeir séu duglegir að bjóða starfsfólkinu upp á grillmat og jógúrt í morgunmat. Þeir halda því fram að starfsfólkið sé ánægt, og vel má vera að það sé rétt í einhverjum tilvikum. Laun starfsmannanna á Íslandi eru hærri en í heimalöndum þeirra, og að sjálfsögðu reiðast þeir ekki yfir kjarasamningsbrotum ef þeir vita ekki hver þau eru og hafa ekki leiðir til að kynna sér réttindi sín. Aðferð stjórnenda Ræstitækni ehf. er sú að byggja aflokaða veröld, þar sem upplýsingum er réttindi er haldið frá aðfluttu verkafólki og þeim talin trú um að jógúrt og grillmatur geti komið í staðinn fyrir virðingu fyrir lágmarksákvæðum kjarasamninga. Í þessu fríríki atvinnurekandans makar hann krókinn, enda skiljanlegt að hann hafi efni á jógúrtdósum þegar hann sparar sér launakostnað upp á allt að 20% með því að brjóta ákvæði kjarasamninga um tímamælda ákvæðisvinnu. Þögnin verndar okkur ekki Saga Andreinu er áminning til íslensks samfélags um að baráttan fyrir grunnréttindum verkafólks er í fullum gangi meðal innflutts verkafólks. Sú barátta er barátta fyrir mannlegri reisn, sanngirni og réttlæti. Baráttan snýst um réttinn til að skipuleggja sig á vinnustað, að mega tjá sig og mega krefjast betri kjara. Við eigum að standa með Andreinu og verkafólki í sömu stöðu og hún. Við eigum að krefjast þess að Ræstitækni ehf. axli ábyrgð á brotum sínum. Við eigum að krefjast þess að Samtök atvinnulífsins hætti að styðja við bakið á fyrirtækjum sem fara illa með starfsfólk sitt. Að endingu verðum við að krefjast réttrar framfylgdar á ákvæðum kjarasamninga. Hugrekki Andreinu andspænis ofríki er innblástur. Mig langar að endingu að gera þessi orð hennar að mínum: „Ég veit hvernig það er að óttast að taka til máls, að hræðast að missa vinnuna sína, að vera fjarri heimahögum og vita ekki hvort nokkur muni sýna stuðning. En þögnin verndar okkur ekki. Rödd okkar er besta verkfærið sem við höfum til að krefjast virðingar og réttlátra kjara. Við erum ekki ein. Ég tók fyrsta skrefið, en þetta er bara byrjunin.“ Höfundur er formaður Eflingar - stéttarfélags.
Skoðun Almenningssamgöngur fyrir útvalda: Áskorun til stjórnar Strætó bs. og Reykjavíkurborgar Þorsteinn Árnason Sürmeli: skrifar
Skoðun Forðumst að sérhagsmunir geti keypt sig til áhrifa í stjórnmálum Arna Lára Jónsdóttir skrifar
Skoðun Nikótín, konur og krabbamein – gamlar hættur í nýjum búningi Jóhanna Kristjánsdóttir skrifar
Skoðun Enn ríkir áhugaleysi um afdrif fósturbarna Guðlaugur Kristmundsson,Sigurgeir B. Þórisson skrifar
Skoðun Áfengi og íþróttir eiga enga samleið – áskorun til þingfulltrúa UMFÍ Árni Guðmundsson skrifar
Skoðun Lífsskoðunarfélagið Farsæld tekur upp slitinn þráð siðmenntunar Svanur Sigurbjörnsson skrifar