Fjölþátta ógnarstjórn Högni Elfar Gylfason skrifar 19. október 2025 20:02 Mikið hefur verið fjallað um fjölþátta ógnir í fjölmiðlum að undanförnu, en þar er helst verið að ræða um fjölbreytilegar ógnir af hendi ríkis eða ríkja gagnvart öðrum ríkjum. Ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur hefur haft vaxandi áhyggjur af þessum málum og hefur í því skyni opnað fyrir flóðgáttir ótakmarkaðra fjármuna ríkissjóðs Íslands í kaup á sprengjum og öðrum drápstólum ásamt ýmsu öðru stríðs- og varnartengdu sem hernaðarráðgjafar stjórnarinnar telja rétt að splæsa í. Á sama tíma virðast ráðherrar ekki hafa miklar áhyggjur af innri ógnum sem að íslendingum steðja þó þar sé af nægu að taka og flestar þeirra tilkomnar ýmist vegna aðgerða ráðherra eða aðgerðaleysis ríkisstjórnarinnar. Tvöföldun veiðigjalda á sjávarútveg í einu vetfangi án tillits til afleiðinga. Afleiðingar þess eru þegar byrjaðar að koma í ljós. Þannig hefur fólk sem starfar í greininni þegar fengið uppsagnarbréf, en það sem minna ber á er að verkefni í viðhaldi, endurnýjun og uppbyggingu hefur verið slegið á frest eða slegin af með tilheyrandi verkefnaskorti hjá þjónustuaðilum útgerðar og fiskvinnslu. Niðurfelling samsköttunar hjóna í nafni réttlætis. Ekki er víst að ungt fólk sem er að reyna að koma undir sig fótunum, kaupa húsnæði og ala upp börn kunni ríkisstjórninni miklar þakkir fyrir að hækka á það skatta þegar svo háttar til að annar aðilinn vinnur mikið utan heimilis en hinn sér um börnin, heimilið og allt hitt. Um þessa aðför að fjölskyldum landsins mætti hafa eftir fræg orð Halldórs Kiljan Laxness: “Vont er þeirra ránglæti, verra þeirra réttlæti.” Áætlaðar skattahækkanir á ferðaþjónustu á Íslandi. Í ljósi orða ráðherra um að skattar verði ekki hækkaðir á fólk og fyrirtæki hljómar það undarlega svo ekki sé meira sagt að lagt skuli til atlögu við ferðaþjónustuna. Það má túlka sem aðför að landsbyggðinni sem víða á mikið undir að vel gangi í greininni sem skapar mörg störf mjög víða. Þá virðist vera sérstakt markmið að skattleggja skemmtiferðaskip frá landinu sem kemur einmitt fyrst niður á litlu plássunum sem hafa lagt í kostnað til að laða þau til sín. Staða í dag er þegar orðin sú að hrun blasir við í komum slíkra skipa strax á næsta ári. Fjármálaráðherra hefur ákveðið að leggja fram frumvarp um að breyta tollflokkun á pitsuosti með íblandaðri jurtaolíu í þeim tilgangi að fella niður innflutningstolla. Áður hefur verið tekist á um innflutning umrædds osts sem er um 84% mjólkurostur, en í hann hefur verið blandað lítilræði af fræolíu og í því skjóli verið skilgreindur af innflytjendum sem “jurtaostur” til þess að geta fært hann í tollalausan tollflokk. Lokaniðurstaða í málinu var sú að íslenskir dómstólar komust að þeirri niðurstöðu að umræddur ostur skyldi flokkast sem mjólkurostur og bera toll samkvæmt því. Hafa skal í huga að engir hagsmunaaðilar, innlendir né erlendir, geta gert réttmæta kröfu um að ganga framhjá dóminum og engir alþjóðlegir samningar eru í gildi sem ganga gegn honum. Atvinnuvegaráðherra hefur lagt frumvarpsdrög í samráðsgátt um breytingu á búvörulögum. Þar blasir við að ekkert samráð var haft við Bændasamtök Íslands þó ekki fari á milli mála að félagsskapur stórinnflytjenda matvara, nefnt Félag atvinnurekenda, hefur komið að málinu og í raun verður að teljast líklegt að textinn komi einmitt þaðan. Í frumvarpsdrögunum er ekki aðeins verið að framfylgja hótun ráðherra landbúnaðar um að koma í veg fyrir samvinnu og hagræðingu í kjötframleiðslugreinum heldur hefur verið tekin sú stefna að leggja af rúmlega tuttugu ára hagræðingu í mjólkuriðnaði. Sú hagræðing sem á sínum tíma kostaði sársaukafullar aðgerðir víða um land hefur skilað 2-3 milljörðum árlega sem skipst hefur milli neytenda og bænda. Boðuð breyting mun hafa í för með sér mikinn kostnað við uppbyggingu og breytingar á úrvinnslustöðvum og söfnun mjólkur sem mun hækka verð til neytenda og lækka verð til bænda. Atlaga ríkisstjórnarinnar að íslenskum landbúnaði kemur ekki aðeins úr einni átt. Nú hefur ráðherra innviða stokkið á vagninn og gert áætlun sína um að gera rekstrarumhverfi greinarinnar flóknara, erfiðara og dýrara en þörf er á. Það gerir hann með því að leggja fram breytingu á reglugerð sem mun banna bændum að nota dráttarvélar við störf sín nema þeir taki meirapróf með miklum tilkostnaði og tíma. Þarna virðist stefnan sú að vega að greininni með tæknilegu rothöggi sem mun hafa mikil áhrif og langt umfram þá sakleysislegu mynd sem ókunnum gæti sýnst við lestur reglugerðardraganna. Yfirlæti gagnvart minni sveitarfélögum hefur birst í yfirlýsingum innviðaráðherra undanfarið, en þar talar hann niður til vel rekinna lítilla sveitarfélaga og stefnir á þvingaðar sameiningar til að uppfylla pólitíska draumóra. Öllum sveitarfelögum skal troðið í gegnum sama rúllupylsuhólkinn í nafni hagræðingar, en þó án alvöru raka og skynsemi. Hótunum ýmissa talsmanna ríkisstjórnarinnar gagnvart sjálfstæðum fjölmiðlum sem ekki hafa verið nægilega undirgefnir núverandi stjórnvöldum hefur verið framfylgt með lækkun ríkisstuðnings við þá. Nú þegar hefur einn miðill sem lenti í hefndarráðstöfunum ráðherra gefið út afkomuviðvörun og hafið uppsagnir starfsmanna. Með þessum aðgerðum ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur hefur verið sýnt fram á svo ekki verður um villst að staðan á fjölmiðlamarkaði er ósjálfbær. Ríkisfjölmiðillinn er geymdur í bómull, með belti og axlabönd sértækra skatta á almenning ásamt yfirþyrmandi yfirburðarstöðu á auglýsingamarkaði á meðan sjálfstæðir miðlar skulu ganga með betlistaf eða öllu heldur skríða gagnvart stjórnvöldum. Sértækar árásir á bifreiðaeigendur eru mikið áhugamál núverandi stjórnvalda. Nú skal sérstaklega lagt til atlögu við þá sem eru svo ósvífnir að stefna á kaup á bílum á næstunni sem ganga fyrir bensíni eða dísilolíu og verður það gert með stórhækkun vörugjalda. Þá hefur verið tilkynnt að fyrirhugað er að stórauka skattheimtu af bíleigendum með svonefndu kílómetragjaldi. Fyrir utan hækkun um marga milljarða verður þessi leið aukinnar skattheimtu til mikillar mismununar gagnvart fólki í landinu og ljóst að íbúar úti á landi munu greiða mun meira vegna mikilla vegalengda og hækkunar á aðföngum sökum aukins flutningskostnaðar. Þá hefur verið bent á ósamræmið í þessari leið ríkisstjórnarinnar að setja öllum sama kílómetragjald burtséð frá gæðum vega, en mörgum í dreifbýlinu stendur aðeins til boða að keyra á eldgömlum ónýtum malar- og moldarvegum með tilheyrandi viðhaldskostnaði og auknum eldsneytiskostnaði. Fjölþátta innri ógnir af völdum stjórnvalda eru eins og hér sést margar og af ýmsum toga. Upptalningin er þó langt í frá tæmandi og af nægu að taka í mögulegri framhaldssögu um ógnarstjórn ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur og Valkyrjanna svonefndu. Höfundur er varaþingmaður Miðflokksins í Norðvesturkjördæmi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Högni Elfar Gylfason Miðflokkurinn Mest lesið Á milli heima: blætisvæðing erlendra kvenna, klámdrifin viðhorf og stafrænt ofbeldi á Íslandi Mahdya Malik Skoðun Börnin okkar þurfa meira en dýrt parket og snaga úr epal Jóhann Ingi Óskarsson Skoðun Meira fjármagn til Rússlands en Úkraínu Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Hverjir hagnast á húsnæðisvandanum? – Ungt fólk er blekkt og tíminn að renna út Arnar Helgi Lárusson Skoðun Þú eykur ekki tekjurnar þínar með því að taka lán Jón Ingi Hákonarson Skoðun Hættuleg hegðun Jón Pétur Zimsen Skoðun Er ekki bara best að sleppa hagræðingu þegar kemur að líðan barna og ungmenna? Bjarnveig Birta Bjarnadóttir Skoðun Hugmynd um að loka glufu - tilgangurinn helgar sennilega meðalið Gunnar Ármannsson, Skoðun Vegið að eigin veski Steinþór Ólafur Guðrúnarson Skoðun Könnun sýnir að almenningur er fylgjandi stjórnvaldsaðgerðum gegn ofþyngd og offitu barna Sigrún Elva Einarsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Hvernig er þetta með erfðafjárskattinn? Jóhann Óli Eiðsson skrifar Skoðun Hverjir hagnast á húsnæðisvandanum? – Ungt fólk er blekkt og tíminn að renna út Arnar Helgi Lárusson skrifar Skoðun Hafnarfjörður í blóma: Sókn og stöðugleiki Guðbjörg Oddný Jónasdóttir skrifar Skoðun Hugmynd um að loka glufu - tilgangurinn helgar sennilega meðalið skrifar Skoðun Börnin okkar þurfa meira en dýrt parket og snaga úr epal Jóhann Ingi Óskarsson skrifar Skoðun Vegið að eigin veski Steinþór Ólafur Guðrúnarson skrifar Skoðun Könnun sýnir að almenningur er fylgjandi stjórnvaldsaðgerðum gegn ofþyngd og offitu barna Sigrún Elva Einarsdóttir skrifar Skoðun „Það er kalt á toppnum“ – félagsleg einangrun og afreksíþróttafólk Líney Úlfarsdóttir,Svavar Knútur skrifar Skoðun Á milli heima: blætisvæðing erlendra kvenna, klámdrifin viðhorf og stafrænt ofbeldi á Íslandi Mahdya Malik skrifar Skoðun Hættuleg hegðun Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Þú eykur ekki tekjurnar þínar með því að taka lán Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Sjálfboðaliðar - Til hamingju með daginn! Sigurður Eyjólfur Sigurjónsson skrifar Skoðun Meira fjármagn til Rússlands en Úkraínu Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Lögmaður á villigötum – eða hvað? Agnar Þór Guðmundsson skrifar Skoðun Falleg herferð - Tómur kross Hilmar Kristinsson skrifar Skoðun Velferðarkerfi eða velferð kerfisins? Jódís Helga Káradóttir skrifar Skoðun Ríkisstjórnin bregst fólkinu í landinu Helgi Héðinsson skrifar Skoðun Gera framtíðarnefnd varanlega! Damien Degeorges skrifar Skoðun Réttur brotinn á fötluðu fólki með fjárhagsáætlun Reykjavíkurborgar Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Hvað þarftu að vera mikils virði til að fá skattaafslátt? Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Lögmaður á villigötum Magnús M. Norðdahl skrifar Skoðun Hvers vegna er RÚV eitt um að sýna í verki andstöðu okkar gegn þjóðarmorðinu á Gaza? Björn B. Björnsson skrifar Skoðun Það er ekki eitt.. það er allt.. Eiður Ragnarsson skrifar Skoðun Öryggi farþega í leigubílum Sigurður Helgi Pálmason skrifar Skoðun Hvað kostar vindorkan? Anna Sofía Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Að vera kona Signý Sigurðardóttir skrifar Skoðun Ekki líta undan Reyn Alpha Magnúsdóttir,Bjarndís Helga Tómasdóttir skrifar Skoðun Get ég látið vista barnið mitt í meðferð gegn vilja þess? Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Eru grænu skattarnir ekki í besta falli gráir? Benedikt S. Benediktsson,Heiðrún Lind Marteinsdóttir,Jóhannes Þór Skúlason skrifar Skoðun Fjárlög snúast um þjónustu við fólk Sigurþóra Bergsdóttir skrifar Sjá meira
Mikið hefur verið fjallað um fjölþátta ógnir í fjölmiðlum að undanförnu, en þar er helst verið að ræða um fjölbreytilegar ógnir af hendi ríkis eða ríkja gagnvart öðrum ríkjum. Ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur hefur haft vaxandi áhyggjur af þessum málum og hefur í því skyni opnað fyrir flóðgáttir ótakmarkaðra fjármuna ríkissjóðs Íslands í kaup á sprengjum og öðrum drápstólum ásamt ýmsu öðru stríðs- og varnartengdu sem hernaðarráðgjafar stjórnarinnar telja rétt að splæsa í. Á sama tíma virðast ráðherrar ekki hafa miklar áhyggjur af innri ógnum sem að íslendingum steðja þó þar sé af nægu að taka og flestar þeirra tilkomnar ýmist vegna aðgerða ráðherra eða aðgerðaleysis ríkisstjórnarinnar. Tvöföldun veiðigjalda á sjávarútveg í einu vetfangi án tillits til afleiðinga. Afleiðingar þess eru þegar byrjaðar að koma í ljós. Þannig hefur fólk sem starfar í greininni þegar fengið uppsagnarbréf, en það sem minna ber á er að verkefni í viðhaldi, endurnýjun og uppbyggingu hefur verið slegið á frest eða slegin af með tilheyrandi verkefnaskorti hjá þjónustuaðilum útgerðar og fiskvinnslu. Niðurfelling samsköttunar hjóna í nafni réttlætis. Ekki er víst að ungt fólk sem er að reyna að koma undir sig fótunum, kaupa húsnæði og ala upp börn kunni ríkisstjórninni miklar þakkir fyrir að hækka á það skatta þegar svo háttar til að annar aðilinn vinnur mikið utan heimilis en hinn sér um börnin, heimilið og allt hitt. Um þessa aðför að fjölskyldum landsins mætti hafa eftir fræg orð Halldórs Kiljan Laxness: “Vont er þeirra ránglæti, verra þeirra réttlæti.” Áætlaðar skattahækkanir á ferðaþjónustu á Íslandi. Í ljósi orða ráðherra um að skattar verði ekki hækkaðir á fólk og fyrirtæki hljómar það undarlega svo ekki sé meira sagt að lagt skuli til atlögu við ferðaþjónustuna. Það má túlka sem aðför að landsbyggðinni sem víða á mikið undir að vel gangi í greininni sem skapar mörg störf mjög víða. Þá virðist vera sérstakt markmið að skattleggja skemmtiferðaskip frá landinu sem kemur einmitt fyrst niður á litlu plássunum sem hafa lagt í kostnað til að laða þau til sín. Staða í dag er þegar orðin sú að hrun blasir við í komum slíkra skipa strax á næsta ári. Fjármálaráðherra hefur ákveðið að leggja fram frumvarp um að breyta tollflokkun á pitsuosti með íblandaðri jurtaolíu í þeim tilgangi að fella niður innflutningstolla. Áður hefur verið tekist á um innflutning umrædds osts sem er um 84% mjólkurostur, en í hann hefur verið blandað lítilræði af fræolíu og í því skjóli verið skilgreindur af innflytjendum sem “jurtaostur” til þess að geta fært hann í tollalausan tollflokk. Lokaniðurstaða í málinu var sú að íslenskir dómstólar komust að þeirri niðurstöðu að umræddur ostur skyldi flokkast sem mjólkurostur og bera toll samkvæmt því. Hafa skal í huga að engir hagsmunaaðilar, innlendir né erlendir, geta gert réttmæta kröfu um að ganga framhjá dóminum og engir alþjóðlegir samningar eru í gildi sem ganga gegn honum. Atvinnuvegaráðherra hefur lagt frumvarpsdrög í samráðsgátt um breytingu á búvörulögum. Þar blasir við að ekkert samráð var haft við Bændasamtök Íslands þó ekki fari á milli mála að félagsskapur stórinnflytjenda matvara, nefnt Félag atvinnurekenda, hefur komið að málinu og í raun verður að teljast líklegt að textinn komi einmitt þaðan. Í frumvarpsdrögunum er ekki aðeins verið að framfylgja hótun ráðherra landbúnaðar um að koma í veg fyrir samvinnu og hagræðingu í kjötframleiðslugreinum heldur hefur verið tekin sú stefna að leggja af rúmlega tuttugu ára hagræðingu í mjólkuriðnaði. Sú hagræðing sem á sínum tíma kostaði sársaukafullar aðgerðir víða um land hefur skilað 2-3 milljörðum árlega sem skipst hefur milli neytenda og bænda. Boðuð breyting mun hafa í för með sér mikinn kostnað við uppbyggingu og breytingar á úrvinnslustöðvum og söfnun mjólkur sem mun hækka verð til neytenda og lækka verð til bænda. Atlaga ríkisstjórnarinnar að íslenskum landbúnaði kemur ekki aðeins úr einni átt. Nú hefur ráðherra innviða stokkið á vagninn og gert áætlun sína um að gera rekstrarumhverfi greinarinnar flóknara, erfiðara og dýrara en þörf er á. Það gerir hann með því að leggja fram breytingu á reglugerð sem mun banna bændum að nota dráttarvélar við störf sín nema þeir taki meirapróf með miklum tilkostnaði og tíma. Þarna virðist stefnan sú að vega að greininni með tæknilegu rothöggi sem mun hafa mikil áhrif og langt umfram þá sakleysislegu mynd sem ókunnum gæti sýnst við lestur reglugerðardraganna. Yfirlæti gagnvart minni sveitarfélögum hefur birst í yfirlýsingum innviðaráðherra undanfarið, en þar talar hann niður til vel rekinna lítilla sveitarfélaga og stefnir á þvingaðar sameiningar til að uppfylla pólitíska draumóra. Öllum sveitarfelögum skal troðið í gegnum sama rúllupylsuhólkinn í nafni hagræðingar, en þó án alvöru raka og skynsemi. Hótunum ýmissa talsmanna ríkisstjórnarinnar gagnvart sjálfstæðum fjölmiðlum sem ekki hafa verið nægilega undirgefnir núverandi stjórnvöldum hefur verið framfylgt með lækkun ríkisstuðnings við þá. Nú þegar hefur einn miðill sem lenti í hefndarráðstöfunum ráðherra gefið út afkomuviðvörun og hafið uppsagnir starfsmanna. Með þessum aðgerðum ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur hefur verið sýnt fram á svo ekki verður um villst að staðan á fjölmiðlamarkaði er ósjálfbær. Ríkisfjölmiðillinn er geymdur í bómull, með belti og axlabönd sértækra skatta á almenning ásamt yfirþyrmandi yfirburðarstöðu á auglýsingamarkaði á meðan sjálfstæðir miðlar skulu ganga með betlistaf eða öllu heldur skríða gagnvart stjórnvöldum. Sértækar árásir á bifreiðaeigendur eru mikið áhugamál núverandi stjórnvalda. Nú skal sérstaklega lagt til atlögu við þá sem eru svo ósvífnir að stefna á kaup á bílum á næstunni sem ganga fyrir bensíni eða dísilolíu og verður það gert með stórhækkun vörugjalda. Þá hefur verið tilkynnt að fyrirhugað er að stórauka skattheimtu af bíleigendum með svonefndu kílómetragjaldi. Fyrir utan hækkun um marga milljarða verður þessi leið aukinnar skattheimtu til mikillar mismununar gagnvart fólki í landinu og ljóst að íbúar úti á landi munu greiða mun meira vegna mikilla vegalengda og hækkunar á aðföngum sökum aukins flutningskostnaðar. Þá hefur verið bent á ósamræmið í þessari leið ríkisstjórnarinnar að setja öllum sama kílómetragjald burtséð frá gæðum vega, en mörgum í dreifbýlinu stendur aðeins til boða að keyra á eldgömlum ónýtum malar- og moldarvegum með tilheyrandi viðhaldskostnaði og auknum eldsneytiskostnaði. Fjölþátta innri ógnir af völdum stjórnvalda eru eins og hér sést margar og af ýmsum toga. Upptalningin er þó langt í frá tæmandi og af nægu að taka í mögulegri framhaldssögu um ógnarstjórn ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur og Valkyrjanna svonefndu. Höfundur er varaþingmaður Miðflokksins í Norðvesturkjördæmi.
Á milli heima: blætisvæðing erlendra kvenna, klámdrifin viðhorf og stafrænt ofbeldi á Íslandi Mahdya Malik Skoðun
Hverjir hagnast á húsnæðisvandanum? – Ungt fólk er blekkt og tíminn að renna út Arnar Helgi Lárusson Skoðun
Er ekki bara best að sleppa hagræðingu þegar kemur að líðan barna og ungmenna? Bjarnveig Birta Bjarnadóttir Skoðun
Könnun sýnir að almenningur er fylgjandi stjórnvaldsaðgerðum gegn ofþyngd og offitu barna Sigrún Elva Einarsdóttir Skoðun
Skoðun Hverjir hagnast á húsnæðisvandanum? – Ungt fólk er blekkt og tíminn að renna út Arnar Helgi Lárusson skrifar
Skoðun Könnun sýnir að almenningur er fylgjandi stjórnvaldsaðgerðum gegn ofþyngd og offitu barna Sigrún Elva Einarsdóttir skrifar
Skoðun „Það er kalt á toppnum“ – félagsleg einangrun og afreksíþróttafólk Líney Úlfarsdóttir,Svavar Knútur skrifar
Skoðun Á milli heima: blætisvæðing erlendra kvenna, klámdrifin viðhorf og stafrænt ofbeldi á Íslandi Mahdya Malik skrifar
Skoðun Réttur brotinn á fötluðu fólki með fjárhagsáætlun Reykjavíkurborgar Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar
Skoðun Hvers vegna er RÚV eitt um að sýna í verki andstöðu okkar gegn þjóðarmorðinu á Gaza? Björn B. Björnsson skrifar
Skoðun Get ég látið vista barnið mitt í meðferð gegn vilja þess? Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar
Skoðun Eru grænu skattarnir ekki í besta falli gráir? Benedikt S. Benediktsson,Heiðrún Lind Marteinsdóttir,Jóhannes Þór Skúlason skrifar
Á milli heima: blætisvæðing erlendra kvenna, klámdrifin viðhorf og stafrænt ofbeldi á Íslandi Mahdya Malik Skoðun
Hverjir hagnast á húsnæðisvandanum? – Ungt fólk er blekkt og tíminn að renna út Arnar Helgi Lárusson Skoðun
Er ekki bara best að sleppa hagræðingu þegar kemur að líðan barna og ungmenna? Bjarnveig Birta Bjarnadóttir Skoðun
Könnun sýnir að almenningur er fylgjandi stjórnvaldsaðgerðum gegn ofþyngd og offitu barna Sigrún Elva Einarsdóttir Skoðun