Aðgerðaleysi heilbrigðiskerfisins í garð fíknisjúkra Dagbjört Ósk Steindórsdóttir skrifar 14. febrúar 2024 11:01 Læknisþjónusta á að vera fyrir alla, en er það ekki. Það er staðreynd. Ég og sonur minn höfum reynt það á eigin skinni. Við höfum þrisvar látið á það reyna að fara til læknis til að fá viðeigandi lyf vegna veikinda hans. Við fáum alltaf sama svarið og er það; við megum ekki skrifa upp á lyf fyrir þig, þú ert fíknisjúklingur. Það er augljóslega fáranlegt svar í ljósi þess að hann var að leita læknis af því hann er fíknisjúklingur. Hann þjáist vegna virks fíknisjúkdóms og er á biðlista eftir afeitrun. Núna er hann búinn að bíða í rúma 6 mánuði og á meðan hann bíður er líf hans í rússnenskri rúllettu, því hann getur orðið fyrir þvi að fá dauðaskammt. Ég er ekki að tala um að allir fíknisjúkir geti eða eigi að fá lyfjameðferð, heldur er ég að hugsa um þá allra veikustu, sem í raun hanga í rússneskri rúllettu fyrir næsta skammt, það er fullréttlætanlegt að þeir komist í skömmtun, það er skaðaminnkandi og eðlileg læknishjálp. Ég veit að minn sonur er á þeim stað að hann þarfnast lyfjameðferðar og á ekki að þurfa að líða fyrir sjúkdóminn, hann á sama rétt og krabbameinsjúklingur sem fær lyfjameðferð við sínum sjúkdóm og gerir líf hans bærilegra. Það eru til lög í landinu sem eru mjög skýr og segja að hver sem þjáist vegna sjúkdóms, skuli fá viðeigandi meðferð, fíknisjúklingar heyra einmitt undir þessa skilgreiningu. Í dag er brotið á fíknisjúklingum með þvi að neita þeim um viðeigandi lyfjameðferð. Brotið er jafnvel ennþá verra í ljósi þeirrar staðreyndar að þeir hafa heldur ekki greiðan aðgang að afeitrunarstöð og eftirmeðferð. Þegar bið eftir afeitrun og meðferð er svo löng að hún getur og er að kosta mörg mannslíf, þá er yfirvöldum skylt að bregðast við því. Þau verða að mæta þeim sjúklingum, sem þurfa á lífsnauðsynlegri læknisþjónustu að halda, en læknisþjónusta fyrirbyggir ótímabær dauðsföll og eykur lífsgæði sjúklinga á meðan þeir bíða eftir hjálpinni. Fíknisjúklingur á ekki að að mæta þeirri niðurlægingu að vera neitað um læknishjálp, hjálp sem hann biður um í veikindum sínum. Ríkið ætti að skammast sín og vera löngu búið að opna stóra afeitrunarstöð með viðeigandi eftirmeðferð. Mál ungra fíknisjúklinga þ.e.a.s barna undir átján ára aldri, þau eru í algjörum ólestri vegna þess að það er ekki til sérhæfð vímuefnameðferð fyrir börn. Fíknisjúkum börnum er blandað saman við börn sem eru lögð inn á allt öðrum forsendum en þau. Þau úrræði sem eru til staðar eru Stuðlar, BUGL, Bjargey og Laugabakki og þau eru ekki með sérhæfða meðferð fyrir fíknisjúklinga. Barnamálaráðherra og heilbrigðisyfirvöld verða að fara framkvæma og skilja alvöru málsins. Við þurfum að geta gripið unga fólkið okkar sem allra fyrst. Fíknigeðdeild LSH er svo vanvirk og smá að að hún verður of oft að vísa burt sjúklingum sem biðja um hjálp. Sjúklingur sem biður um hjálp og er vísað frá, hlýtur að upplifa sig sem svikinn, vonlausan og niðurlægðan. Fárveikur einstaklingur á að fá hjálpina strax og skilyrðislaust! Frávísun getur haft ófyrirséðar afleiðingar og jafnvel orsakað ótímabært dauðsfall. Ég veit dæmi þess að fíknisjúklingi hafi verið vísað burt og í framhaldi af þvi tók hann sitt eigið líf. Mörg dauðsföll sem eru skráð sem sjálfsvíg eru það ekki í raun, heldur afleiðing ómeðhöndlaðs sjúkdóms. Fíknigeðdeild á að vera þannig uppbyggð að hún geti tekið inn sjúkling þegar hann kemur og biður um hjálp. Teigur er eitt úrræðið sem fíknisjúkliingar nýta sér í beinu framhaldi af legu á fíknigeðdeild. Teigur er rekin af geðsviði LSH og er meðferð fyrir fíknisjúklinga. Þar er mæting kl 9 að morgni og prógramm til kl. 13:30 eftir hádegi, Þess á milli halda þeir áfram hinu daglega lífi sínu. Það er takmarkaður hópur fíknisjúkra sem getur valdið því að vakna, mæta á námskeið, jafnframt því að takast á við daglegt líf, því fíknisjúklingur sem er búin að lifa lífi sínu á skjön við allt í mörg ár hafa ekki getuna til þessa og enda yfirleytt a þvi að flosna upp. Haldið þið að rikið væri ekki búið að grípa inn í ef það væru 80 manns sem myndu deyja á einu ári vegna bílslysa og eða ungbarnadauða? Það er eimitt áætlaður að fjöldi dauðsfalla fyrir þetta ár verði áttatíu líf! Áttatíu líf! Auðvitað væri allt farið af stað í hvelli ef svo væri, en af því þetta eru fíkniefnaneytendur, þá upplifum við að fólkið okkar skipti ekki máli. Ekki bara frá yfirvöldum, heldur líka vegna sinnuleysi til hins almenna borgara. Ég rökstyð það með því að þegar ég sé allan þann fjölda fólks, sem rís upp og mótmælir vegna hvaladrápa eða blóðmerahalds, þá finnst mér lífhættulega veikir fíknisjúklingar sitji ekki jafnfætis hestum og hvölum. Hvar er allt þetta fólk sem við þurfum á að halda í baráttunni við stjórnvöld? Til þess að vekja þau! kæra fólk við þurfum á ykkur að halda því þannig getum við hreyft við stjórnvöldum og knúið þau til framkvæmda og ábyrgðar. Yfirvöld! Farið að gyrða ykkur í brók. Ekki setja saman aðra nefnd þar sem enginn árangur næst. Framkvæmd er lífsnauðsynleg í þessu máli. Það er óeðlilegt að nánast öll úrræði sem tengjast afeitrun og meðferðum fiknisjúkra, skuli vera rekin af hjálparsamtökum! Er það þess vegna sem ríkið hefur ekkert framkvæmt í x langan tíma? Að hjálparsamtök hafa fundið þörfina í þessum málaflokki og tekið samfélagslega ábyrgð. Stjórnvöld gefa það allavega út með hegðan sinnni og framkomu að þau vilji vera frí frá þessum málaflokki og velta áfram ábyrgðinni yfir á góðgerðarfélög. Samhjálp, SÁÁ og Krýsuvík eru fjársveltar stofnannir, fjársveltið veldur því t.d að SÁÁ getur ekki rekið stofnunina nema á hálfu dampi og þarf að loka einn mánuð yfir sumarið sem er algjörlega galið, hvaða sjúkdómur er í sumarfrí? Á meðan mannslíf eru í húfi þá er eina afeitrunarstöð íslands lokuð í mánuð og stjórnvöld vita það er af þeirra völdum, fjárskorts! Ég ítreka við stjórnvöld að þið verðið að sameinast og fara í framkvæmd, ekki seinna en núna! Lífið liggur við! Við í Samtökum aðstandanda og fíknisjúkra SAOF, munum gera allt sem í okkar valdi stendur til að hafa jákvæð áhrif á þennan alvarlega málaflokk. Við viljum sjá breytingar og mannúðlegri stefnu í málum fíknisjúkra, þau eiga að geta fengið heilbrigðisþjónustu þegar þau þurfa hana. Ég hvet ykkur til að koma og ganga í félagið og sameinast og auka þrýsting á stjórnvöld í landinu. Við þurfum að styðja við fíknisjúkt fólk, fólk sem getur illa staðið upp fyrir sig sjálft og líklega partur af því er sú að of oft hafa þau mætt lokuðum dyrum þegar þau hafa þurft heilbrigðisþjónustu og nú er komið nóg! Samtökin okkar verða með sinn fyrsta, stóra fund þann 25. febrúar á milli kl. 19-22 í Al-Ano húsinu í Holtagörðum í Reykjavík. Virðingarfyllst, Dagbjört Ósk Steindórsdóttir. Höfundur er formaður Samtaka aðstandanda og fíknsjúkra SAOF. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Fíkn Heilbrigðismál Geðheilbrigði Mest lesið Falsfréttastjóri RÚV dýpkar holuna sína Einar Steingrímsson Skoðun Ákall um breytingar Gissur Freyr Gissurarson Skoðun Skóli án aðgreiningar: Hentar ýktasta mynd skólastefnunnar öllum börnum? Jóna Sigríður Valbergsdóttir Skoðun Laun kvenna og karla Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir Skoðun Verkin sem ríkisstjórnin verður dæmd af Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Vanfjármögnun vísindanna Magnús Hallsson,Styrmir Hallsson Skoðun Veit sem sagt Grímur betur? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Hvernig talar maður við tölvur og hafa vélar rökhugsun? Henning Arnór Úlfarsson Skoðun Ekki er allt sem sýnist Ólafur Helgi Marteinsson Skoðun Þegar barn óttast önnur börn Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Ekki er allt sem sýnist Ólafur Helgi Marteinsson skrifar Skoðun Skóli án aðgreiningar: Hentar ýktasta mynd skólastefnunnar öllum börnum? Jóna Sigríður Valbergsdóttir skrifar Skoðun Vilji til að rjúfa kyrrstöðu í húsnæðiskreppunni Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Grænt ál frá Íslandi er mikilvægt fyrir sjálfstæða Evrópu Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Þegar barn óttast önnur börn Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Falsfréttastjóri RÚV dýpkar holuna sína Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Ákall um breytingar Gissur Freyr Gissurarson skrifar Skoðun Veit sem sagt Grímur betur? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hvernig talar maður við tölvur og hafa vélar rökhugsun? Henning Arnór Úlfarsson skrifar Skoðun Laun kvenna og karla Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Verkin sem ríkisstjórnin verður dæmd af Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Open Letter to new HÍ Rector re Disability Support Hópur starfsfólks og nemenda við HÍ skrifar Skoðun Vanfjármögnun vísindanna Magnús Hallsson,Styrmir Hallsson skrifar Skoðun Kárhóll og Kína: Þegar vísindi verða pólitísk tól Davíð Michelsen skrifar Skoðun Mál Ásthildar Lóu Þórsdóttur – Hvernig manneskjur viljum við vera? Hulda Steingrímsdóttir skrifar Skoðun Ríkisstjórn gegn fjölskyldusameiningum? Þorbjörg Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Lýðræðið deyr í myrkrinu Heiðar Örn Sigurfinnsson skrifar Skoðun Færni til framtíðar Álfheiður Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Ofbeldi Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Lestu Gaza Móheiður Hlíf Geirlaugsdóttir skrifar Skoðun Ný fjármálaáætlun - tækifæri til að efna loforðin um bætt geðheilbrigði Sandra B. Franks skrifar Skoðun 10 ár og bull í lokin Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Opið bréf til atvinnuvegaráðherra: 48 daga, nei takk Gísli Gunnar Marteinsson skrifar Skoðun Á nú að opinbera það að ég veit í rauninni ekki neitt? Kristín Hrefna Halldórsdóttir skrifar Skoðun Háskóli Höfuðborgarinnar, ekki Íslands Arent Orri Claessen,Gunnar Ásgrímsson skrifar Skoðun Hrynur sjávarútvegur? Stefán Ólafsson skrifar Skoðun Iftar, agape og Eid: Kristnir og múslimar við sama borð Hilal Kücükakin Kizilkaya,Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Bætt skipulag fyrir stúdenta Aðalsteinn Haukur Sverrisson ,Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Frá sögulegum minjum til sviðsettrar upplifunar: Um sanngildi og Disneyvæðingu Sólheimasands Guðmundur Björnsson skrifar Skoðun Staðan á húsnæðismarkaði: Offramboð af röngu meðaltali Egill Lúðvíksson skrifar Sjá meira
Læknisþjónusta á að vera fyrir alla, en er það ekki. Það er staðreynd. Ég og sonur minn höfum reynt það á eigin skinni. Við höfum þrisvar látið á það reyna að fara til læknis til að fá viðeigandi lyf vegna veikinda hans. Við fáum alltaf sama svarið og er það; við megum ekki skrifa upp á lyf fyrir þig, þú ert fíknisjúklingur. Það er augljóslega fáranlegt svar í ljósi þess að hann var að leita læknis af því hann er fíknisjúklingur. Hann þjáist vegna virks fíknisjúkdóms og er á biðlista eftir afeitrun. Núna er hann búinn að bíða í rúma 6 mánuði og á meðan hann bíður er líf hans í rússnenskri rúllettu, því hann getur orðið fyrir þvi að fá dauðaskammt. Ég er ekki að tala um að allir fíknisjúkir geti eða eigi að fá lyfjameðferð, heldur er ég að hugsa um þá allra veikustu, sem í raun hanga í rússneskri rúllettu fyrir næsta skammt, það er fullréttlætanlegt að þeir komist í skömmtun, það er skaðaminnkandi og eðlileg læknishjálp. Ég veit að minn sonur er á þeim stað að hann þarfnast lyfjameðferðar og á ekki að þurfa að líða fyrir sjúkdóminn, hann á sama rétt og krabbameinsjúklingur sem fær lyfjameðferð við sínum sjúkdóm og gerir líf hans bærilegra. Það eru til lög í landinu sem eru mjög skýr og segja að hver sem þjáist vegna sjúkdóms, skuli fá viðeigandi meðferð, fíknisjúklingar heyra einmitt undir þessa skilgreiningu. Í dag er brotið á fíknisjúklingum með þvi að neita þeim um viðeigandi lyfjameðferð. Brotið er jafnvel ennþá verra í ljósi þeirrar staðreyndar að þeir hafa heldur ekki greiðan aðgang að afeitrunarstöð og eftirmeðferð. Þegar bið eftir afeitrun og meðferð er svo löng að hún getur og er að kosta mörg mannslíf, þá er yfirvöldum skylt að bregðast við því. Þau verða að mæta þeim sjúklingum, sem þurfa á lífsnauðsynlegri læknisþjónustu að halda, en læknisþjónusta fyrirbyggir ótímabær dauðsföll og eykur lífsgæði sjúklinga á meðan þeir bíða eftir hjálpinni. Fíknisjúklingur á ekki að að mæta þeirri niðurlægingu að vera neitað um læknishjálp, hjálp sem hann biður um í veikindum sínum. Ríkið ætti að skammast sín og vera löngu búið að opna stóra afeitrunarstöð með viðeigandi eftirmeðferð. Mál ungra fíknisjúklinga þ.e.a.s barna undir átján ára aldri, þau eru í algjörum ólestri vegna þess að það er ekki til sérhæfð vímuefnameðferð fyrir börn. Fíknisjúkum börnum er blandað saman við börn sem eru lögð inn á allt öðrum forsendum en þau. Þau úrræði sem eru til staðar eru Stuðlar, BUGL, Bjargey og Laugabakki og þau eru ekki með sérhæfða meðferð fyrir fíknisjúklinga. Barnamálaráðherra og heilbrigðisyfirvöld verða að fara framkvæma og skilja alvöru málsins. Við þurfum að geta gripið unga fólkið okkar sem allra fyrst. Fíknigeðdeild LSH er svo vanvirk og smá að að hún verður of oft að vísa burt sjúklingum sem biðja um hjálp. Sjúklingur sem biður um hjálp og er vísað frá, hlýtur að upplifa sig sem svikinn, vonlausan og niðurlægðan. Fárveikur einstaklingur á að fá hjálpina strax og skilyrðislaust! Frávísun getur haft ófyrirséðar afleiðingar og jafnvel orsakað ótímabært dauðsfall. Ég veit dæmi þess að fíknisjúklingi hafi verið vísað burt og í framhaldi af þvi tók hann sitt eigið líf. Mörg dauðsföll sem eru skráð sem sjálfsvíg eru það ekki í raun, heldur afleiðing ómeðhöndlaðs sjúkdóms. Fíknigeðdeild á að vera þannig uppbyggð að hún geti tekið inn sjúkling þegar hann kemur og biður um hjálp. Teigur er eitt úrræðið sem fíknisjúkliingar nýta sér í beinu framhaldi af legu á fíknigeðdeild. Teigur er rekin af geðsviði LSH og er meðferð fyrir fíknisjúklinga. Þar er mæting kl 9 að morgni og prógramm til kl. 13:30 eftir hádegi, Þess á milli halda þeir áfram hinu daglega lífi sínu. Það er takmarkaður hópur fíknisjúkra sem getur valdið því að vakna, mæta á námskeið, jafnframt því að takast á við daglegt líf, því fíknisjúklingur sem er búin að lifa lífi sínu á skjön við allt í mörg ár hafa ekki getuna til þessa og enda yfirleytt a þvi að flosna upp. Haldið þið að rikið væri ekki búið að grípa inn í ef það væru 80 manns sem myndu deyja á einu ári vegna bílslysa og eða ungbarnadauða? Það er eimitt áætlaður að fjöldi dauðsfalla fyrir þetta ár verði áttatíu líf! Áttatíu líf! Auðvitað væri allt farið af stað í hvelli ef svo væri, en af því þetta eru fíkniefnaneytendur, þá upplifum við að fólkið okkar skipti ekki máli. Ekki bara frá yfirvöldum, heldur líka vegna sinnuleysi til hins almenna borgara. Ég rökstyð það með því að þegar ég sé allan þann fjölda fólks, sem rís upp og mótmælir vegna hvaladrápa eða blóðmerahalds, þá finnst mér lífhættulega veikir fíknisjúklingar sitji ekki jafnfætis hestum og hvölum. Hvar er allt þetta fólk sem við þurfum á að halda í baráttunni við stjórnvöld? Til þess að vekja þau! kæra fólk við þurfum á ykkur að halda því þannig getum við hreyft við stjórnvöldum og knúið þau til framkvæmda og ábyrgðar. Yfirvöld! Farið að gyrða ykkur í brók. Ekki setja saman aðra nefnd þar sem enginn árangur næst. Framkvæmd er lífsnauðsynleg í þessu máli. Það er óeðlilegt að nánast öll úrræði sem tengjast afeitrun og meðferðum fiknisjúkra, skuli vera rekin af hjálparsamtökum! Er það þess vegna sem ríkið hefur ekkert framkvæmt í x langan tíma? Að hjálparsamtök hafa fundið þörfina í þessum málaflokki og tekið samfélagslega ábyrgð. Stjórnvöld gefa það allavega út með hegðan sinnni og framkomu að þau vilji vera frí frá þessum málaflokki og velta áfram ábyrgðinni yfir á góðgerðarfélög. Samhjálp, SÁÁ og Krýsuvík eru fjársveltar stofnannir, fjársveltið veldur því t.d að SÁÁ getur ekki rekið stofnunina nema á hálfu dampi og þarf að loka einn mánuð yfir sumarið sem er algjörlega galið, hvaða sjúkdómur er í sumarfrí? Á meðan mannslíf eru í húfi þá er eina afeitrunarstöð íslands lokuð í mánuð og stjórnvöld vita það er af þeirra völdum, fjárskorts! Ég ítreka við stjórnvöld að þið verðið að sameinast og fara í framkvæmd, ekki seinna en núna! Lífið liggur við! Við í Samtökum aðstandanda og fíknisjúkra SAOF, munum gera allt sem í okkar valdi stendur til að hafa jákvæð áhrif á þennan alvarlega málaflokk. Við viljum sjá breytingar og mannúðlegri stefnu í málum fíknisjúkra, þau eiga að geta fengið heilbrigðisþjónustu þegar þau þurfa hana. Ég hvet ykkur til að koma og ganga í félagið og sameinast og auka þrýsting á stjórnvöld í landinu. Við þurfum að styðja við fíknisjúkt fólk, fólk sem getur illa staðið upp fyrir sig sjálft og líklega partur af því er sú að of oft hafa þau mætt lokuðum dyrum þegar þau hafa þurft heilbrigðisþjónustu og nú er komið nóg! Samtökin okkar verða með sinn fyrsta, stóra fund þann 25. febrúar á milli kl. 19-22 í Al-Ano húsinu í Holtagörðum í Reykjavík. Virðingarfyllst, Dagbjört Ósk Steindórsdóttir. Höfundur er formaður Samtaka aðstandanda og fíknsjúkra SAOF.
Skóli án aðgreiningar: Hentar ýktasta mynd skólastefnunnar öllum börnum? Jóna Sigríður Valbergsdóttir Skoðun
Skoðun Skóli án aðgreiningar: Hentar ýktasta mynd skólastefnunnar öllum börnum? Jóna Sigríður Valbergsdóttir skrifar
Skoðun Grænt ál frá Íslandi er mikilvægt fyrir sjálfstæða Evrópu Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar
Skoðun Open Letter to new HÍ Rector re Disability Support Hópur starfsfólks og nemenda við HÍ skrifar
Skoðun Mál Ásthildar Lóu Þórsdóttur – Hvernig manneskjur viljum við vera? Hulda Steingrímsdóttir skrifar
Skoðun Ný fjármálaáætlun - tækifæri til að efna loforðin um bætt geðheilbrigði Sandra B. Franks skrifar
Skoðun Iftar, agape og Eid: Kristnir og múslimar við sama borð Hilal Kücükakin Kizilkaya,Sigurvin Lárus Jónsson skrifar
Skoðun Frá sögulegum minjum til sviðsettrar upplifunar: Um sanngildi og Disneyvæðingu Sólheimasands Guðmundur Björnsson skrifar
Skóli án aðgreiningar: Hentar ýktasta mynd skólastefnunnar öllum börnum? Jóna Sigríður Valbergsdóttir Skoðun