Með aukinni farsæld hefur hlutverk fagmenntaðra sérkennara aldrei verið mikilvægara Sædís Ósk Harðardóttir og Helga Þórey Júlíudóttir skrifa 29. október 2024 13:00 Sérkennarar gegna lykilhlutverki í menntakerfinu þar sem hlutverk þeirra er að veita börnum og unglingum með ólíkar þarfir einstaklingsbundinn og markvissan stuðning með það að markmiði að tryggja farsæld og jafnrétti til náms. Hlutverk sérkennarans er ekki lengur aðeins bundið við sérkennslu heldur hefur það þróast til að styðja almennt skólastarf í gegnum samstarf við kennara, skólastjórnendur og aðra fagaðila í teymisvinnu. Í nýju farsældarlögunum er áhersla lögð á heildræna og einstaklingsmiðaða nálgun á velferð barna þar sem lögin beina sjónum að því að efla skólasamfélög til að mæta öllum börnum með virkum stuðningi. Þessi breytta nálgun samræmist einmitt markmiðum farsældarlaganna um heildrænt skólasamfélag og stuðlar að því að allir nemendur fái jöfn tækifæri til náms og þátttöku og fái tækifæri til að þroskast og læra í samfélagi við aðra. Sérkennarar hafa fagmenntað sig sérstaklega til þess að geta mætt fjölbreyttum þörfum nemenda og aðlagað námsumhverfið að einstaklingunum þannig að það skapist menning sem ýtir undir að styrkleikar allra fái að njóta sín. Mikil breyting hefur orðið á starfsumhverfinu þar sem sérkennarar vinna nú statt og stöðugt að því að styrkja námsumhverfið fyrir alla nemendur í gegnum teymisvinnu. Menntunin veitir þeim bæði djúpa þekkingu á námsörðugleikum og víðtæka færni í aðferðum sem auðvelda nemendum bæði nám og félagslega þátttöku. Með því að veita ráðgjöf og stuðning í teymum eru sérkennarar leiðandi stoð fyrir skólana og með því að mæta þörfum nemenda og kennara er tryggt að börn og ungmenni fái snemmtæka íhlutun sem þau þurfa á réttum tíma og á þeim vettvangi sem þeim hentar best. Fagþekking sérkennara þegar kemur að snemmtækum stuðningi er veigamikill þáttur í allri heildrænni nálgun á aðlögun á námsumhverfi. Snemmtækur stuðningur dregur úr þörf fyrir aðgreind úrræði og eykur líkur á farsælli skólagöngu fyrir fjölbreyttan hópa nemenda. Þar er hlutverk sérkennarans að grípa inn í og styðja þá nemendur sem sýna merki um náms- eða félagslega erfiðleika. Slíkt fyrirkomulag ýtir undir inngildingu, þar sem markmiðið er að veita stuðning um leið og hans er þörf. Sérkennarar þurfa að vera fjölhæfir, hafa til að bera útsjónarsemi, þekkja birtingarmyndir sértækra námsörðugleika án þess að sérhæfa sig um of á þröngum sviðum því innan fagþekkingu þeirra þurfa að rúmast auðlindir allra nemenda og heildrænt fjölbreytt námsmat. Nám til skilnings er kennsluháttur sem miðar að því að kennarar hafi skýra innsýn á markmiðum þess náms sem er til grundvallar og hvernig þeir meta skilning nemenda á náminu. Þessi aðferð er markviss og byggir á því að tryggja að nemendur öðlist eins djúpan skilning á námsefninu og frekast er unnt. Að framansögðu er ljóst að sérkennarar gegna lykilhlutverki við að byggja upp skólasamfélag sem tekur tillit til fjölbreyttra þarfa barna. Með nýju lögunum er ábyrgð þeirra aukin og hlutverk þeirra ennþá stærra en áður var þar sem teymisvinna og heildrænni nálgun er á farsæld allra nemenda í íslensku skólakerfi. Félag sérkennara á Íslandi sem hefur lagt mikið af mörkum til þróunar á faglegu skólastarfi fagnar 54 ára afmæli sínu í dag 29. október, félagið undirstrikar mikilvægi sérkennara sem lykilfagaðila í farsæld barna og unglinga. Samkennd, samlíðan og að skapa tengsl og skilning milli ólíkra hópa hefur orðið enn stærra verkefni en áður, eftir að stefna um skóla án aðgreiningar (inngildandi skólastarf) var innleidd (Eva Harðardóttir og Berglind Rós Magnúsdóttir, 2024) og því hærra hlutfall af starfi kennarans ósýnilegt en áður. Fyrir kennara eru nemendur svo sannarlega strákarnir, stelpurnar og stálpin okkar allra og ánægjan yfir hverjum nemenda sem blómstar í námi er sætur og gefandi sigur. Það væri óskandi að samfélagið sameinist um að menntun sé grunnstoð og standi með öllum kennurum sem búa yfir margbreytilegri sérfræðikunnáttu til að efla nemendur til árangurs. Stærsti sigurinn er fólginn í liðsheildinni sem felst í menntun fyrir alla með öflugum kennurum sem standa svo sannarlega með nemendum sínum og fylgja þeim alla leið að sigri mannsandans. Sædís Ósk Harðardóttir er formaður Félags sérkennara á Íslandi og Helga Þórey Júlíudóttir er stjórnarkona Félags sérkennara á Íslandi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skóla- og menntamál Kennaraverkfall 2024 Mest lesið Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir Skoðun Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson Skoðun Að semja er ekki veikleiki – það er forsenda lýðræðis Elliði Vignisson Skoðun Sumar og sól – en ekki alltaf sátt í sálinni Ellen Calmon Skoðun Hagur hluthafanna alltaf og undantekningarlaust í forgangi Jón Kaldal Skoðun Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson Skoðun Má berja blaðamenn? Sigríður Dögg Auðunsdóttir Skoðun Halldór 05.07.2025 Halldór Baldursson Halldór Að flokka hver vinnur og hver tapar Tryggvi Rúnar Brynjarsson Skoðun Skoðun Skoðun Að semja er ekki veikleiki – það er forsenda lýðræðis Elliði Vignisson skrifar Skoðun Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Sumar og sól – en ekki alltaf sátt í sálinni Ellen Calmon skrifar Skoðun Að flokka hver vinnur og hver tapar Tryggvi Rúnar Brynjarsson skrifar Skoðun Hagur hluthafanna alltaf og undantekningarlaust í forgangi Jón Kaldal skrifar Skoðun Má berja blaðamenn? Sigríður Dögg Auðunsdóttir skrifar Skoðun Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir skrifar Skoðun Vonir um vopnahlé eins og hálmstrá Sveinn Rúnar Hauksson skrifar Skoðun Samfélagið innan samfélagsins Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Til hamingju Íslendingar með nýja Óperu Andri Björn Róbertsson skrifar Skoðun Hvers vegna hatar SFS smábáta? Svarið tengist veiðigjöldum Kjartan Páll Sveinsson skrifar Skoðun „Oft er flagð undir fögru skinni“ Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir skrifar Skoðun Fjögurra daga vinnuvika – nýr veruleiki? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Ráðherra gengur fram án laga Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Hagkvæmur kostur utan friðlands Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Gagnsæi og inntak Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Sumargjöf Þórunn Sigurðardóttir skrifar Skoðun Hannað fyrir miklu stærri markaði Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Grafarvogur framtíðar verður til Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Málþófið um veiðigjöldin vekur miskunnsama Samverja Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Menntastefna 2030 Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Ágætu fyrrum samstarfsaðilar á Þjóðminjasafni Íslands Uggi Jónsson skrifar Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson skrifar Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar Skoðun Til varnar jafnlaunavottun Magnea Marinósdóttir skrifar Sjá meira
Sérkennarar gegna lykilhlutverki í menntakerfinu þar sem hlutverk þeirra er að veita börnum og unglingum með ólíkar þarfir einstaklingsbundinn og markvissan stuðning með það að markmiði að tryggja farsæld og jafnrétti til náms. Hlutverk sérkennarans er ekki lengur aðeins bundið við sérkennslu heldur hefur það þróast til að styðja almennt skólastarf í gegnum samstarf við kennara, skólastjórnendur og aðra fagaðila í teymisvinnu. Í nýju farsældarlögunum er áhersla lögð á heildræna og einstaklingsmiðaða nálgun á velferð barna þar sem lögin beina sjónum að því að efla skólasamfélög til að mæta öllum börnum með virkum stuðningi. Þessi breytta nálgun samræmist einmitt markmiðum farsældarlaganna um heildrænt skólasamfélag og stuðlar að því að allir nemendur fái jöfn tækifæri til náms og þátttöku og fái tækifæri til að þroskast og læra í samfélagi við aðra. Sérkennarar hafa fagmenntað sig sérstaklega til þess að geta mætt fjölbreyttum þörfum nemenda og aðlagað námsumhverfið að einstaklingunum þannig að það skapist menning sem ýtir undir að styrkleikar allra fái að njóta sín. Mikil breyting hefur orðið á starfsumhverfinu þar sem sérkennarar vinna nú statt og stöðugt að því að styrkja námsumhverfið fyrir alla nemendur í gegnum teymisvinnu. Menntunin veitir þeim bæði djúpa þekkingu á námsörðugleikum og víðtæka færni í aðferðum sem auðvelda nemendum bæði nám og félagslega þátttöku. Með því að veita ráðgjöf og stuðning í teymum eru sérkennarar leiðandi stoð fyrir skólana og með því að mæta þörfum nemenda og kennara er tryggt að börn og ungmenni fái snemmtæka íhlutun sem þau þurfa á réttum tíma og á þeim vettvangi sem þeim hentar best. Fagþekking sérkennara þegar kemur að snemmtækum stuðningi er veigamikill þáttur í allri heildrænni nálgun á aðlögun á námsumhverfi. Snemmtækur stuðningur dregur úr þörf fyrir aðgreind úrræði og eykur líkur á farsælli skólagöngu fyrir fjölbreyttan hópa nemenda. Þar er hlutverk sérkennarans að grípa inn í og styðja þá nemendur sem sýna merki um náms- eða félagslega erfiðleika. Slíkt fyrirkomulag ýtir undir inngildingu, þar sem markmiðið er að veita stuðning um leið og hans er þörf. Sérkennarar þurfa að vera fjölhæfir, hafa til að bera útsjónarsemi, þekkja birtingarmyndir sértækra námsörðugleika án þess að sérhæfa sig um of á þröngum sviðum því innan fagþekkingu þeirra þurfa að rúmast auðlindir allra nemenda og heildrænt fjölbreytt námsmat. Nám til skilnings er kennsluháttur sem miðar að því að kennarar hafi skýra innsýn á markmiðum þess náms sem er til grundvallar og hvernig þeir meta skilning nemenda á náminu. Þessi aðferð er markviss og byggir á því að tryggja að nemendur öðlist eins djúpan skilning á námsefninu og frekast er unnt. Að framansögðu er ljóst að sérkennarar gegna lykilhlutverki við að byggja upp skólasamfélag sem tekur tillit til fjölbreyttra þarfa barna. Með nýju lögunum er ábyrgð þeirra aukin og hlutverk þeirra ennþá stærra en áður var þar sem teymisvinna og heildrænni nálgun er á farsæld allra nemenda í íslensku skólakerfi. Félag sérkennara á Íslandi sem hefur lagt mikið af mörkum til þróunar á faglegu skólastarfi fagnar 54 ára afmæli sínu í dag 29. október, félagið undirstrikar mikilvægi sérkennara sem lykilfagaðila í farsæld barna og unglinga. Samkennd, samlíðan og að skapa tengsl og skilning milli ólíkra hópa hefur orðið enn stærra verkefni en áður, eftir að stefna um skóla án aðgreiningar (inngildandi skólastarf) var innleidd (Eva Harðardóttir og Berglind Rós Magnúsdóttir, 2024) og því hærra hlutfall af starfi kennarans ósýnilegt en áður. Fyrir kennara eru nemendur svo sannarlega strákarnir, stelpurnar og stálpin okkar allra og ánægjan yfir hverjum nemenda sem blómstar í námi er sætur og gefandi sigur. Það væri óskandi að samfélagið sameinist um að menntun sé grunnstoð og standi með öllum kennurum sem búa yfir margbreytilegri sérfræðikunnáttu til að efla nemendur til árangurs. Stærsti sigurinn er fólginn í liðsheildinni sem felst í menntun fyrir alla með öflugum kennurum sem standa svo sannarlega með nemendum sínum og fylgja þeim alla leið að sigri mannsandans. Sædís Ósk Harðardóttir er formaður Félags sérkennara á Íslandi og Helga Þórey Júlíudóttir er stjórnarkona Félags sérkennara á Íslandi.
Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson Skoðun
Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun
Skoðun Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson skrifar
Skoðun Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir skrifar
Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar
Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar
Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar
Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson Skoðun
Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun