Ófullnægjandi vinnubrögð ófaglærðra „iðnaðarmanna“: Áhrif á húskaupendur Kristinn R Guðlaugsson skrifar 17. maí 2025 11:30 Kaup á nýju heimili er oftast ein stærsta fjárfesting sem einstaklingur gerir á lífsleiðinni. Því er mikilvægt að í lagi sé með eignina og/ eða kaupendur upplýstir ef um einhverja galla er að ræða áður en kaup eru gerð. Því miður kemur það fyrir að ófaglærðir einstaklingar framkvæma viðgerðir eða endurbætur fyrir seljanda, sem getur haft alvarlegar afleiðingar fyrir húskaupendur. 1. Gæðaskortur og öryggisáhætta Ófaglærðir „iðnaðarmenn“ hafa oft ekki nægilega þekkingu eða reynslu til að framkvæma vinnu á réttan hátt. Þetta getur leitt til gæðaskorts og jafnvel öryggisáhættu. Til dæmis, ef rafmagnsviðgerðir eru ekki gerðar samkvæmt stöðlum, getur það valdið eldhættu. Einnig geta léleg vinnubrögð í pípulögnum valdið vatnstjóni og mygluvexti, sem er bæði kostnaðarsamt og heilsuspillandi. Samkvæmt lögum um mannvirki bera iðnmeistarar ábyrgð á því að verk þeirra séu í samræmi við viðurkennda verkhætti, samþykkta uppdrætti, verklýsingar og ákvæði laga og reglugerða Þetta þýðir að ef verk eru illa unnin, getur eigandi mannvirkis krafist úrbóta eða bóta. Þá eru iðnmeistarar eru oftast tryggðir fyrir tjóni sem getur orðið vegna vinnu þeirra. Þessar tryggingar geta komið til greiðslu ef verk eru illa unnin og valda tjóni Lagaleg ábyrgð þegar ófaglærðir „iðnaðarmenn“ vinna verk sem eru illa unnin getur verið flókin og fer eftir ýmsum þáttum, þar á meðal ábyrgð seljanda, verktaka og kaupanda, sem og lögverndun iðngreina og samningsbundinni ábyrgð. Það er mikilvægt fyrir alla aðila að vera meðvitaðir um réttindi sín og skyldur til að forðast vandamál og tryggja að vinnan sé framkvæmd á réttan hátt. En lagaleg ábyrgð fagmenntaðra iðnaðarmanna er mikilvæg til að tryggja gæði og öryggi í byggingariðnaði. Ef verk eru illa unnin, bera iðnmeistarar ábyrgð á að bæta úr göllum og geta þurft að greiða bætur fyrir tjón sem af því hlýst. Það er því mikilvægt að iðnmeistarar fylgi viðurkenndum stöðlum og gæðakröfum í allri sinni vinnu. Ef verk eru illa unnin, getur eigandi mannvirkis krafist þess að iðnmeistari bæti úr göllum á eigin kostnað. Ef um verulegt tjón er að ræða, getur eigandi einnig krafist bóta fyrir það tjón sem hann hefur orðið fyrir 2. Aukinn kostnaður Þegar ófaglærðir „iðnaðarmenn“ framkvæma vinnu sem ekki stenst gæðakröfur, þurfa húskaupendur oft að ráða fagmenn til að laga vandamálin. Þetta getur leitt til óvæntra og verulegra auka kostnaðar. Í sumum tilfellum getur það jafnvel verið nauðsynlegt að endurgera alla vinnuna frá grunni, sem getur verið mjög dýrt. 3. Minnkað virði eignar Ófullnægjandi vinnubrögð geta haft neikvæð áhrif á virði eignarinnar. Ef húsið er ekki í góðu ástandi, getur það minnkað söluverð þess og gert það erfiðara að selja í framtíðinni. Kaupendur eru oft meðvitaðir um gæði vinnu og eru tilbúnir að borga minna fyrir eignir sem þurfa miklar viðgerðir. 4. Lagaleg ábyrgð Í sumum tilfellum geta húskaupendur átt rétt á bótum ef þeir geta sannað að seljandi hafi vísvitandi leynt göllum eða notað ófaglærða „iðnaðarmenn“ til að framkvæma vinnu. Hins vegar getur þetta verið tímafrekt og kostnaðarsamt ferli, og niðurstaðan er ekki alltaf tryggð. Lagaleg ábyrgð þegar ófaglærðir „iðnaðarmenn“ vinna verk sem eru illa unnin getur verið flókin og fer eftir ýmsum þáttum, þar á meðal ábyrgð seljanda, verktaka og kaupanda, sem og lögverndun iðngreina og samningsbundinni ábyrgð. Það er mikilvægt fyrir alla aðila að vera meðvitaðir um réttindi sín og skyldur til að forðast vandamál og tryggja að vinnan sé framkvæmd á réttan hátt. En lagaleg ábyrgð fagmenntaðra iðnaðarmanna er mikilvæg til að tryggja gæði og öryggi í byggingariðnaði. Ef verk eru illa unnin, bera iðnmeistarar ábyrgð á að bæta úr göllum og geta þurft að greiða bætur fyrir tjón sem af því hlýst. Það er því mikilvægt að iðnmeistarar fylgi viðurkenndum stöðlum og gæðakröfum í allri sinni vinnu. 5. Andleg áhrif Að uppgötva að nýja heimilið er fullt af göllum getur verið mjög streituvaldandi og valdið miklum áhyggjum. Þetta getur haft áhrif á andlega heilsu húskaupenda og valdið óþægindum og vonbrigðum. Niðurstaða Það er ljóst að ófullnægjandi vinnubrögð ófaglærðra einstaklinga geta haft alvarlegar afleiðingar fyrir húskaupendur. Hvað er til ráða? Jú mikilvægt er að framkvæma ítarlega skoðun á eigninni áður en kaup eru gerð. En ætti ábyrgðin ekki að vera á þeim sem réðu þessa einstaklinga til verksins og þeir einstaklingar sem unnu verkið. Það er ekki hægt að ætlast til þess að fólk sem ekkert hefur vit á húsbyggingum yfir höfuð þurfi að tryggja að allar viðgerðir og endurbætur séu framkvæmdar rétt, eftir lögum og af faglærðum iðnaðarmönnum. Væri ráð að setja inní lög að eignir á söluskrá yrðu að hafa ferilbók, þar sem listað er hvað hefur verið gert fyrir eignina, hverjir hafa unnið við hana og hvað getur mátt bæta? Þarf kannski að beita háum sektum í ríkari mæli á einstaklinga sem gera sig út sem „iðnaðarmenn“ í lögvernduðum störfum? Eitthvað þarf að gera! Þar til að eitthvað verður gert til að sporna við því að hver sem er geti gert sig út sem „iðnaðarmaður“ í einhverju fagi, að þá hvet ég húskaupendur að vera vel á verði þegar skoða á eignir gamlar sem nýjar og leita sér þekkingar sér fróðari Iðnaðarmanna á hinum ýmsu sviðum húsbygginga áður en nokkuð er handsalað. Höfundur er byggingariðnfræðingur og pípulagningameistari Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Byggingariðnaður Húsnæðismál Mest lesið Opnum Tröllaskagann Helgi Jóhannsson Skoðun Henti Íslandi undir strætisvagninn Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Forvarnateymi grunnskóla – góð hugmynd sem má ekki sofna Eydís Ásbjörnsdóttir Skoðun Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun Lesskilningur eða lesblinda??? Jóhannes Jóhannesson Skoðun Til þeirra sem fagna Doktornum! Kristján Freyr Halldórsson Skoðun Ávinningur af endurhæfingu – aukum lífsgæðin Ólafur H. Jóhannsson Skoðun Hringekja verðtryggingar og hárra vaxta Benedikt Gíslason Skoðun Áfram gakk – með kerfisgalla í bakpokanum Harpa Þorsteinsdóttir Skoðun Skuldin við úthverfin Jóhanna Dýrunn Jónsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Lesskilningur eða lesblinda??? Jóhannes Jóhannesson skrifar Skoðun Henti Íslandi undir strætisvagninn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Forvarnateymi grunnskóla – góð hugmynd sem má ekki sofna Eydís Ásbjörnsdóttir skrifar Skoðun Opnum Tröllaskagann Helgi Jóhannsson skrifar Skoðun Ávinningur af endurhæfingu – aukum lífsgæðin Ólafur H. Jóhannsson skrifar Skoðun Hefur þú heyrt þetta áður? Stefnir Húni Kristjánsson skrifar Skoðun Hringekja verðtryggingar og hárra vaxta Benedikt Gíslason skrifar Skoðun Áfram gakk – með kerfisgalla í bakpokanum Harpa Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Til þeirra sem fagna Doktornum! Kristján Freyr Halldórsson skrifar Skoðun Skuldin við úthverfin Jóhanna Dýrunn Jónsdóttir skrifar Skoðun Málgögn og gervigreind Steinþór Steingrímsson,Einar Freyr Sigurðsson,Helga Hilmisdóttir skrifar Skoðun Réttlæti hins sterka. Gildra dómarans Jörgen Ingimar Hansson skrifar Skoðun Einelti er dauðans alvara Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Sótt að réttindum kvenna — núna Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Afnám tilfærslu milli skattþrepa Breki Pálsson skrifar Skoðun Þegar heilinn sveltur: Tími til að endurhugsa stefnu í geðheilbrigðismálum Vigdís M. Jónsdóttir skrifar Skoðun Opið bréf til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Íslenska þjóð, þú ert núna að gleyma Sighvatur Björgvinsson skrifar Skoðun Tölum íslensku um bíðandi börn: Uppgjöf, svarthol og lögbrot Vigdís Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Fjórði hver vinnur í verslun og þjónustu Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Engin eftirspurn eftir Viðreisnar- og Samfylkingarmódelinu Andri Steinn Hilmarsson skrifar Skoðun Pabbar, mömmur, afar, ömmur Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Vellíðan í vinnu Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Hefur vanfjármögnun sveitarfélaga áhrif á byggingarkostnað? Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Þar sem gervigreind er raunverulega að breyta öllu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir skrifar Skoðun Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson skrifar Skoðun Íslenskir flóttamenn - í okkar eigin landi Gunnar Magnús Diego skrifar Sjá meira
Kaup á nýju heimili er oftast ein stærsta fjárfesting sem einstaklingur gerir á lífsleiðinni. Því er mikilvægt að í lagi sé með eignina og/ eða kaupendur upplýstir ef um einhverja galla er að ræða áður en kaup eru gerð. Því miður kemur það fyrir að ófaglærðir einstaklingar framkvæma viðgerðir eða endurbætur fyrir seljanda, sem getur haft alvarlegar afleiðingar fyrir húskaupendur. 1. Gæðaskortur og öryggisáhætta Ófaglærðir „iðnaðarmenn“ hafa oft ekki nægilega þekkingu eða reynslu til að framkvæma vinnu á réttan hátt. Þetta getur leitt til gæðaskorts og jafnvel öryggisáhættu. Til dæmis, ef rafmagnsviðgerðir eru ekki gerðar samkvæmt stöðlum, getur það valdið eldhættu. Einnig geta léleg vinnubrögð í pípulögnum valdið vatnstjóni og mygluvexti, sem er bæði kostnaðarsamt og heilsuspillandi. Samkvæmt lögum um mannvirki bera iðnmeistarar ábyrgð á því að verk þeirra séu í samræmi við viðurkennda verkhætti, samþykkta uppdrætti, verklýsingar og ákvæði laga og reglugerða Þetta þýðir að ef verk eru illa unnin, getur eigandi mannvirkis krafist úrbóta eða bóta. Þá eru iðnmeistarar eru oftast tryggðir fyrir tjóni sem getur orðið vegna vinnu þeirra. Þessar tryggingar geta komið til greiðslu ef verk eru illa unnin og valda tjóni Lagaleg ábyrgð þegar ófaglærðir „iðnaðarmenn“ vinna verk sem eru illa unnin getur verið flókin og fer eftir ýmsum þáttum, þar á meðal ábyrgð seljanda, verktaka og kaupanda, sem og lögverndun iðngreina og samningsbundinni ábyrgð. Það er mikilvægt fyrir alla aðila að vera meðvitaðir um réttindi sín og skyldur til að forðast vandamál og tryggja að vinnan sé framkvæmd á réttan hátt. En lagaleg ábyrgð fagmenntaðra iðnaðarmanna er mikilvæg til að tryggja gæði og öryggi í byggingariðnaði. Ef verk eru illa unnin, bera iðnmeistarar ábyrgð á að bæta úr göllum og geta þurft að greiða bætur fyrir tjón sem af því hlýst. Það er því mikilvægt að iðnmeistarar fylgi viðurkenndum stöðlum og gæðakröfum í allri sinni vinnu. Ef verk eru illa unnin, getur eigandi mannvirkis krafist þess að iðnmeistari bæti úr göllum á eigin kostnað. Ef um verulegt tjón er að ræða, getur eigandi einnig krafist bóta fyrir það tjón sem hann hefur orðið fyrir 2. Aukinn kostnaður Þegar ófaglærðir „iðnaðarmenn“ framkvæma vinnu sem ekki stenst gæðakröfur, þurfa húskaupendur oft að ráða fagmenn til að laga vandamálin. Þetta getur leitt til óvæntra og verulegra auka kostnaðar. Í sumum tilfellum getur það jafnvel verið nauðsynlegt að endurgera alla vinnuna frá grunni, sem getur verið mjög dýrt. 3. Minnkað virði eignar Ófullnægjandi vinnubrögð geta haft neikvæð áhrif á virði eignarinnar. Ef húsið er ekki í góðu ástandi, getur það minnkað söluverð þess og gert það erfiðara að selja í framtíðinni. Kaupendur eru oft meðvitaðir um gæði vinnu og eru tilbúnir að borga minna fyrir eignir sem þurfa miklar viðgerðir. 4. Lagaleg ábyrgð Í sumum tilfellum geta húskaupendur átt rétt á bótum ef þeir geta sannað að seljandi hafi vísvitandi leynt göllum eða notað ófaglærða „iðnaðarmenn“ til að framkvæma vinnu. Hins vegar getur þetta verið tímafrekt og kostnaðarsamt ferli, og niðurstaðan er ekki alltaf tryggð. Lagaleg ábyrgð þegar ófaglærðir „iðnaðarmenn“ vinna verk sem eru illa unnin getur verið flókin og fer eftir ýmsum þáttum, þar á meðal ábyrgð seljanda, verktaka og kaupanda, sem og lögverndun iðngreina og samningsbundinni ábyrgð. Það er mikilvægt fyrir alla aðila að vera meðvitaðir um réttindi sín og skyldur til að forðast vandamál og tryggja að vinnan sé framkvæmd á réttan hátt. En lagaleg ábyrgð fagmenntaðra iðnaðarmanna er mikilvæg til að tryggja gæði og öryggi í byggingariðnaði. Ef verk eru illa unnin, bera iðnmeistarar ábyrgð á að bæta úr göllum og geta þurft að greiða bætur fyrir tjón sem af því hlýst. Það er því mikilvægt að iðnmeistarar fylgi viðurkenndum stöðlum og gæðakröfum í allri sinni vinnu. 5. Andleg áhrif Að uppgötva að nýja heimilið er fullt af göllum getur verið mjög streituvaldandi og valdið miklum áhyggjum. Þetta getur haft áhrif á andlega heilsu húskaupenda og valdið óþægindum og vonbrigðum. Niðurstaða Það er ljóst að ófullnægjandi vinnubrögð ófaglærðra einstaklinga geta haft alvarlegar afleiðingar fyrir húskaupendur. Hvað er til ráða? Jú mikilvægt er að framkvæma ítarlega skoðun á eigninni áður en kaup eru gerð. En ætti ábyrgðin ekki að vera á þeim sem réðu þessa einstaklinga til verksins og þeir einstaklingar sem unnu verkið. Það er ekki hægt að ætlast til þess að fólk sem ekkert hefur vit á húsbyggingum yfir höfuð þurfi að tryggja að allar viðgerðir og endurbætur séu framkvæmdar rétt, eftir lögum og af faglærðum iðnaðarmönnum. Væri ráð að setja inní lög að eignir á söluskrá yrðu að hafa ferilbók, þar sem listað er hvað hefur verið gert fyrir eignina, hverjir hafa unnið við hana og hvað getur mátt bæta? Þarf kannski að beita háum sektum í ríkari mæli á einstaklinga sem gera sig út sem „iðnaðarmenn“ í lögvernduðum störfum? Eitthvað þarf að gera! Þar til að eitthvað verður gert til að sporna við því að hver sem er geti gert sig út sem „iðnaðarmaður“ í einhverju fagi, að þá hvet ég húskaupendur að vera vel á verði þegar skoða á eignir gamlar sem nýjar og leita sér þekkingar sér fróðari Iðnaðarmanna á hinum ýmsu sviðum húsbygginga áður en nokkuð er handsalað. Höfundur er byggingariðnfræðingur og pípulagningameistari
Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun
Skoðun Málgögn og gervigreind Steinþór Steingrímsson,Einar Freyr Sigurðsson,Helga Hilmisdóttir skrifar
Skoðun Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson skrifar
Skoðun Þegar heilinn sveltur: Tími til að endurhugsa stefnu í geðheilbrigðismálum Vigdís M. Jónsdóttir skrifar
Skoðun Engin eftirspurn eftir Viðreisnar- og Samfylkingarmódelinu Andri Steinn Hilmarsson skrifar
Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir skrifar
Skoðun Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson skrifar
Skoðun Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson skrifar
Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun